Isnin, 12 Ogos 2024

Menariknya Sejarah Jalan Gombak- Bentong Lama

Salam buat semua. Harapan Atok dan Wan agar korang sihat walafiat, dipanjangkan umur, dimurahkan rezeki serta diberi kesejahteraan dalam hidup, dunia dan akhirat. Aamin.

Minggu ini Atok tak rancang untuk ke mana-mana. Anak dan cucu Atok yang tinggal bersama Atok dan Wan merancang nak balik kampung mertuanya di, Lurah Bilut, Bentong, Pahang. Atok pun dah agak lama tak berkunjung ke rumah besan kami di sana. Lama dah tak lalu highway Kl-Karak tu. Atok kalau ke sana teruja benar nak lalu jalan lama Gombak-Bentong yang agak misteri itu. Kata orang jalan yang menyeramkan kerana ada yang pernah terjumpa kampung bunian dan gangguan-gangguan syaitan dan jin jembalang kat situ. Atok tak hairanlah kalau ada yang berkata begitu, sama ada kisah kejadian itu benar atau rekaan semata-mata untuk tarik perhatian orang ramai. Sudah terang laluan lama itu membelah hutan rimba, pastilah di situ tempat tinggal segala jin syaitan, tambahan pula korang lalu malam-malam kat situ, dan tidak berkumpulan. Jadi lauk dan mainan makhluk haluslah korang.

Suatu hari, masa itu lepas raya tahun ini, Atok, Wan dan anak perempuan kami serta besan Tok Janggut Atok ke Pahang,  ke kampung Tok Ki dan Opah mereka. Oleh sebab jalan ke sana masa itu sesak, jem melekat, maka Atok minta anak perempuan Atok lalu ikut Jalan lama Bentong itu, Masa itu baru pukul 3.00 petang, lagi pun cuaca masa itu cerah dan baik, Lagipun banyak kereta memilih jalan yang sama bagi mengelakkan jem. Kami masuk ke laluan tersebut tanpa banyak masalah. Sampai ke Gombak batu 12, Atok tengok keadaan lalu lintas atas highway dah reda. Menyesal pula, nak patah balik, penjalanan dah agak jauh, lagipun kereta ke Pahang ikut laluan kampung ini adalah dalam 10-15 buah. So, Atok katakan kat anak, teruskan perjalanan. 

Lepas sahaja pekan Batu 12 ke atas sikit, suasana menjadi sepi. Hanya suara rimba yang kedengaran. Kiri kanan hanyalah pokok-pokok dan jalan yang berliku-liku macam ular kena palu. Jalan agak landai, tidaklah curam sangat. Keadaan jalan ok. Tak adalah berlubang-lubang. Mungkin JKR selenggara jalan ini dengan baik, walaupun bahu jalannya berumput agak tinggi. Tak timbul rasa takut ketika itu, sampailah kami ke Bukit Sempah sebelum melintas masuk ke sempadan Pahang di Bukit Tinggi. Alhamdulillah, semuanya selamat. Akhirnya Atok berjaya menunaikan hajat Atok yang dipendam sekian lama untuk lalu jalan ini.

Cuma, kalau lalu petang-petang bawa ke malam kat sini Atok tak berani lagi, pasal banyak kemungkinan yang tak baik. Ish,ish,ish..Cabul betul mulut Atok ini. Atok nak ingatkan korang yang berjiwa kental, yang sanggup ikut laluan ini, sama ada terpaksa atau suka rela. Ikutlah laluan ini jika terpaksa, kerana jem atas lebuh raya itu, atau kalau untuk suka-suka, nak menikmati panorama hutan di sepenjang laluan ini, pastikanlah terlebih dahulu, minyak mencukupi sepanjang perjalanan, kenderaan anda dalam keadaan baik, brek dan sebagainya berfungsi, kalau boleh berkonvoilah macam mat-mat rempit, alat komunikasi dicaj sepenuhnya dan ada kredit. Elakkan berjalan pada waktu malam, tapi itu semua terpulanglah kat korang.

so, kali ini, entri Atok mengenai jalan lama ini. Atok sudah gali dan bongkar dokumen-dokumen dalam arkib dan internet tentang laluan ini begitu menarik. Sudi-sudikanlah membaca tentang entri kali ini sampai habis. Seperti biasa, terima kasih tidak terhingga kepada pemilik-pemilik bahan, dokumen serta ilustrasi dan laman di internet yang banyak maklumat yang Atok peroleh daripada mereka. Semoga kita semua mendapat manfaat daripadanya.

Atok bahagi-bahagikan cerita ini dengan pengenalan kepada Bentong dan Gombak. Kemudian Atok huraikan mengikut rentetan peristiwa dalam garis waktu perancangan, perkembangan, pembinaannya serta Atok selitkan juga sedikit sebanyak hal-hal yang berkaitan dengannya, dari dahulu sehingga kini. So, rileks, santai, enjoy. Asalamualaikum.

Pengenalan

Bentong ialah nama kepada bandar dan daerah di barat Pahang Darul Makmur, Malaysia. Pada mulanya, mukim Bentong berada di bawah pentadbiran daerah Raub. Pentadbiran telah dipisahkan pada tahun 1919 kerana saiz daerah Raub yang besar. Daerah ini berkeluasan 183,112.35 hektar. Ia terletak di timur laut Kuala Lumpur, tepat di seberang banjaran gunung utama, Pergunungan Titiwangsa. Jalan utama asal menuju ke pekan Bentong telah diubah suai kepada dua laluan. Bagaimanapun, bahagian jalan yang menghala ke Raub dan Kuala Lipis telah dinaik taraf.

Peta lama menunjukkan sebahagian negeri Pahang

Sebelum kedatangan orang luar, Bentong adalah rumah kepada Orang Asli, Mereka tergolong dalam salah satu kumpulan Orang Asli utama yang terdapat di rantau ini, seperti Temuan, Semai, atau Jakun. Puak pemburu-pengumpul ini hidup dalam harmoni dengan hutan hujan, bergantung pada sumbernya untuk rezeki dan tempat tinggal. Bertani, memburu dan mengumpul sara diri merupakan mata pencarian utama bagi Orang Asli. Ada kemungkinan puak Orang Asli tempatan mempunyai interaksi dengan pelawat awal ini, tetapi sejauh mana hubungan ini sebahagian besarnya tidak diketahui. Kesultanan Pahang, yang menguasai wilayah itu, mungkin mempunyai sedikit pengetahuan tentang kawasan itu, tetapi maklumat khusus mengenai Bentong masih sukar difahami. 

Penjelajahan kawasan Bentong sebelum zaman kegemilangan perlombongan bijih timah diselubungi kabus zaman. Kemungkinan besar penjelajah awal, pedagang atau pengembara menerokai rantau ini untuk mencari sumber atau tanah baharu. Walau bagaimanapun, rekod terperinci tentang penerokaan awal ini adalah terhad. Sebelum kedatangan Loke Yew dan ledakan perlombongan bijih timah yang seterusnya pada tahun 1897, Bentong merupakan kawasan yang agak tenang dan jarang penduduknya. Kepunyaan Daerah Raub, ia adalah sebahagian daripada wilayah Pahang yang lebih besar. Kehidupan di Bentong sebelum abad ke-19 adalah sederhana dan berkait rapat dengan irama semula jadi hutan. Terdapat sedikit atau tiada infrastruktur, dan pengangkutan bergantung pada laluan pejalan kaki dan sungai.

Mengikut cerita lama, Bentong sebelum ini dikenali sebagai Kapong. Ia ditukar dari Kapong ke Bentong sebelum Perang Dunia I. Pada zaman dahulu, pusat Bentong adalah di sekitar kawasan pasar, di titik pertemuan sungai Repas dan Perting. Pengangkutan yang paling penting pada masa itu ialah sungai dengan menggunakan perahu (perahu kecil). Jeti itu terletak di hadapan rumah rehat semasa (berhampiran Balai Polis Bentong sekarang.

Bentong menjadi tumpuan apabila bijih timah ditemui di dua sungai utama, Repas dan Perting. Pelombong bijih timah membina 'Ban' (struktur tebatan air / banjir yang biasa dibina di tebing sungai untuk mengelakkan limpahan air sungai ke kawasan tebing sungai yang lebih rendah). Kebiasaannya ban di tebing sungai menggunakan tanah yang dimampatkan dan ketinggian ban dibuat mengikut rekaan paras air banjir sungai tersebut untuk mengeluarkan lebih banyak bijih, justeru lebih banyak keuntungan. Amalan itu menjadi bualan orang di luar Bentong, yang menyebutnya sebagai cerita ‘ban untung’. ‘Ban Untung’ menjadi lebih terkenal daripada Kapong sehingga orang-orang kemudian memanggilnya Ban Untung. Dari nama ‘Ban Untung’ itulah nama daerah Bentong berasal. 

Dari cerita lain, menurut Pak Zek (Budayawan Dato’ Haji Zakaria bin Hitam), nama Bentong berasal daripada ‘Bapong’ (bermaksud terapung). Bentong pernah dijadikan kubu oleh Dato’ Bahaman ketika Perang Kebangkitan Pahang. Tentera British menghantar tentera upahan Gurkha untuk mengalahkan Dato’ Bahaman bagi mengambil alih kawasan tersebut. Walau bagaimanapun, beberapa orang Gurkha telah dibunuh selepas mereka diserang hendap oleh orang-orang Dato’ Bahaman. Mayat mereka dibuang ke dalam sungai dan terapung di dalam air. Susulan kejadian itu, tapak itu dikenali sebagai Bapong, dan kemudiannya dikenali sebagai Bentong pada penghujung kurun ke-19.

Sehinggalah penemuan bijih timah dan kemasukan pendatang Cina yang seterusnya, nasibnya berubah secara drastik pada tahun 1897 apabila ahli perniagaan berpengaruh Loke Yew dijemput oleh kerajaan kolonial British untuk menubuhkan operasi perlombongan bijih timah di sana. Untuk menyokong industri yang semakin berkembang, Loke Yew membawa masuk buruh Cina dari pelbagai wilayah, termasuk Hakka, Hokkien, Hainanese, dan Kwongsai. Kemasukan penduduk ini membawa kepada pembangunan pesat Bentong. Bentong memulakan transformasinya menjadi sebuah bandar yang sibuk.

Kemasukan beramai-ramai imigran Cina ke Bentong kerana pembukaan lombong-lombong bijih timah oleh Tauke Loke Yew dalam penghujung abad ke-19
Perlombongan bijih timah di sungai-sungai dilakukan di Bentong dan Hulu Pahang

Bentong mengalami peningkatan ekonomi yang ketara berikutan industri perlombongan bijih timah yang berkembang maju. Loke Yew, dengan kerjasama tokoh terkemuka lain, membentuk Syarikat Tong Shoon untuk menyelia operasi perlombongan. Pertambahan penduduk dan aktiviti ekonomi memerlukan pembangunan infrastruktur. Jalan, bangunan dan kemudahan lain telah dibina untuk menyokong pengembangan bandar.  Kemasukan buruh Cina dari pelbagai wilayah membawa permaidani budaya yang kaya ke Bentong. Kepelbagaian ini masih jelas dalam seni bina, masakan dan tradisi bandar ini. Walaupun perlombongan bijih timah merupakan asas pembangunan awal Bentong, ekonomi bandar itu mempelbagaikan dari semasa ke semasa. Apabila industri bijih timah mula merosot, Bentong beralih kepada penanaman getah. Hari ini, ia terkenal dengan produk pertaniannya, terutamanya halia dan bawang putih.

Sejarah Jalan Lama Ulu Gombak-Bentong

Pembinaan jalan raya di Selangor, Malaysia amat penting untuk pembangunan wilayah itu sejak akhir abad ke-19. Tahun-tahun awal pembinaan jalan raya ditandai dengan cabaran seperti rupa bumi yang lasak, sumber yang terhad dan mengimbangi keperluan komuniti yang berbeza. Asal-usul jalan itu boleh dikesan sejak akhir abad ke-19 apabila ia adalah sebahagian daripada jalan Kuala Kubu Bharu-The Gap-Kuala Lipis.  jalan ini merupakan nadi utama lalu lintas antara Kuala Lumpur dan pantai timur Tanah Melayu.  Secara keseluruhan, dengan pemanduan yang berhati-hati diperlukan kerana jalan berliku dan trafik bas motor dan kereta lembu,. laluan itu memberikan penerangan yang jelas tentang pemandangan, keadaan jalan raya, dan tarikan di sepanjang laluan dari Kuala Lumpur ke Kuala Kubu. Pemandangan di kedua-dua belah rabung sangat indah, dan rumah rehat Gap dicapai sekitar jam 3 petang, tempat minum teh dan pemandangan dikagumi.  

Lakaran perjalanan dari Kuala Lumpur ke Pahang melalui Kuala Kubu Baru untuk ke Raub dan Bentong serta laluan KL- Bentong melalui Hulu Gombak dan laluan Kuala Pilah-Bentong dalam tahun 1914

Pandangan dari atas Laluan Kuala Kubu Baru ke Raub melalui Genting Semangko dalam tahun 1930-an
Laluan yang sama berliku-liku (diwarnakan)
Laluan KKB-Raub ini merupakan jalan pengangkutan utama ke Pahang sebelum terbinanya jalan Bentong ini
Kenderaan bermotor awam melalui perkampungan Melayu di sepanjang laluan KKB-Raub ini

Terdapat perkhidmatan harian antara Kuala Kubu dan Raub, serta antara Raub dan Kuala Lipis. Perkhidmatan motor awam tersedia untuk penumpang dan mel antara beberapa lokasi utama. Selain itu, perkhidmatan harian menghubungkan Bentong dan Raub, menyediakan pilihan pengangkutan yang mudah untuk penduduk dan pengembara. Satu jalan yang ketara ialah jalan kereta sepanjang 20 batu yang telah dibina oleh tauke perlombongan China yang kemudian  diambil alih oleh kerajaan. Jalan ini menyediakan akses ke perbandaran Bentong, tetapi walaupun penambahbaikan baru-baru ini, ia kekal sebagai jalan yang lebih rendah. Kerajaan Pahang mengambil alih jalan Tras-Bentong daripada pelombong yang membinanya, dan juga memulakan jalan kereta 19 batu dari Raub ke Ulu Lipis.

Walaupun berdepan cabaran, kerana isu pembiayaan dan mendapatkan kebenaran daripada pemilik tanah tempatan, Pejabat Jurutera Negeri Selangor tetap meneruskan projek pembinaan jalan raya termasuk pembinaan jalan raya dari Kuala Lumpur ke Bentong, bermula dari Ulu Gombak ke Genting Sempah. Tidak lama di lembah air hulu Gombak dan melepasi stesen janakuasa di mana Kuala Lumpur menjana lampu elektriknya. Di seberangnya, saluran paip naik ke atas bukit dan turun ke lembah di bawah, dan hampir sebaik sahaja kami kehilangannya, kami kini berada di Batu 23  atau puncak pas pertama, Genting Sempah.

Laluan Persekutuan 68 ialah sebatang laluan persekutuan yang menghubungkan Gombak di Selangor hingga ke Kampung Ketari di Bentong, Pahang. Secara umumnya, laluan ini melintasi kawasan perhutanan simpan kekal di kedua-dua sempadan negeri Pahang-Selangor. Cuma beberapa buah perkampungan tradisional Melayu dan  petempatan orang asli yang wujud di Selangor seperti Kampung Sungai Pusu, Pekan Gombak Batu 12 serta beberapa perkampungan Cina di sebelah Pahang seperti Bukit Tinggi dan Ketari sebelum sampai ke pekan Bentong. 

Pembinaan 50 batu (80km) jalan Gombak-Bentong akan memendekkan  masa perjalanan dari Kuala Lumpur ke Bentong melalui KL-KKB-Tras-Bentong yang memakan hampir 94 batu (157km)

Di Selangor, laluan ini dinamakan sebagai Jalan Gombak manakala di Pahang dinamakan sebagai Jalan Kuala Lumpur  Jalan ini dikenali dengan nama-nama lain seperti:

  • Jalan Bentong Lama
  • Jalan Genting Sempah-Genting Highlands
  • Jalan Lama Bentong-Gombak / Jalan Lama Gombak-Bentong
  • Jalan Lama Bentong-KL / Jalan Lama KL-Bentong


Kronologi Pembinaan Jalan Raya Ulu Gombak-Genting Sempah - Bentong

1. Perbincangan dan Perancangan

Semuanya dimulakan dengan komunikasi rasmi, bertarikh 23 Jun 1891. Ia melibatkan permulaan projek kerja, mungkin berkaitan dengan pembinaan  jalan kekang (Bridle Path) Genting Sempah. Cadangan daripada laporan terdahulu perlu dipertimbangkan, khususnya mengenai pekerjaan seorang jurutera untuk mengawasi kontraktor. Surat itu mencadangkan bahawa tanpa tenaga kerja tambahan ini, pegawai perlu menguruskan kerja itu sendiri, yang boleh memberi kesan negatif kepada tugas mereka yang lain.

Surat yang ditulis oleh H. C. Bellamy, Penguasa Selangor, pada 12 September 1891. Surat tersebut membincangkan projek pembinaan jalan raya. Dia menyatakan bahawa beliau telah menyiapkan kerja-kerja pemotongan surih, ukur, dan pembinaan mengikut spesifikasi dan arahan yang diberikan. Bagaimanapun, beliau melahirkan kebimbangan bahawa kos menyiapkan projek itu mengikut standard kelas pertama akan menjadi dua kali ganda daripada jumlah yang telah dipersetujui kerajaan untuk membayar di bawah kontrak. Disebabkan percanggahan ini, Dia membantah untuk meneruskan kerja tersebut.

Beliau melahirkan kebimbangan mengenai perjanjian kewangan untuk projek pembinaan jalan antara Kuala Lumpur dan Bentong. Untuk mengurangkan risiko kewangan, mereka mencadangkan tiga pendekatan alternatif untuk kerja tinjauan:

 * Tinjauan pantas yang menyediakan anggaran galas, gred dan keratan rentas untuk anggaran awal kuantiti.  Landasan sementara adalah perlu: Sebelum jalan itu dibina, Laluan berjalan perlu diwujudkan untuk memudahkan komunikasi dan tinjauan. Trek sementara sebagai pendahulu: Trek berjalan dicadangkan sebagai penyelesaian pantas untuk membolehkan pergerakan dan pengumpulan data.

 * Penglibatan kerajaan adalah penting: Kerajaan harus memutuskan sama ada untuk mengontrak pembinaan jalan raya atau mengendalikannya secara jabatan.Beliau menekankan kepentingan mewujudkan komunikasi antara Pahang dan Kuala Lumpur. Peranan kerajaan dalam pembinaan agar kerajaan menentukan kaedah pembinaan jalan raya.

 * Sokongan untuk kakitangan yang berkelayakan: Kepentingan menyediakan sumber untuk jurutera dan pemeriksa diserlahkan. * Kakitangan yang berkelayakan diperlukan: Jurutera dan pemeriksa memerlukan akses ke kawasan itu untuk menyelia projek. Pengambilan jurutera untuk menyelia projek pembinaan jalan di kawasan berbukit dan berkebolehan mengukur, menganggar kos, dan menyelia pembinaan. 

Jurutera mesti cekap untuk mengesan & meninjau jalan yang dicadangkan jika perlu, untuk menyemak & mengesahkan kesan & tinjauan jalan jika dilakukan oleh kontraktor, untuk mengambil kuantiti & menyediakan anggaran untuk kerja tanah, pengalihan batu, pembinaan jalan. metalling + bridging and to lay out & supervise. Gaji dan faedah yang disyorkan ialah $200 sebulan, elaun kuda, kuarters percuma, dan tiada elaun lain. Sebaik-baiknya, jurutera perlu diambil dari tanah jajahan Australia melalui perjanjian untuk tempoh dua tahun, dengan kerajaan menanggung perbelanjaan perjalanan.

Namun, sebelum jalan kekang ini dapat dibina, berlaku pula Pemberontakan@ Kebangkitan Pahang oleh Dato Bahaman, Mat Kilau sepanjang tahun 1892-1895, menyebabkan kerajaan Selangor mengarahkan sebuah kubu dan pos kawalan polis diwujudkan di atas Bukit Sempah bagi mengawasi sempadan Selangor- Pahang yang turut bergolak ketika itu. Bagi tujuan itu, kerajaan meminta Penghulu Mukim Setapak ketika itu, Khatib Koyan untuk membawa pekerja-pekerja Melayu dari mukim beliau untuk mendirikan kubu tersebut. Seramai 35 orang menyertai Khatib Koyan ke Genting Sempah. Mereka berkampung di sana sejak 8 Januari 1892 sehinggalah kubu tersebut dapat disiapkan pada 18 Januari 1892.  Mereka dibayar sebanyak $10 dan bekalan beras secupak seorang setiap hari ketika di sana. Kemudian seramai 10 orang polis Sikh ditempatkan berkawal di sana.

Senarai nama 35 orang pekerja yang dibawa ke Bukit Sempah sejak 29 Disember 1891 untuk kerja-kerja penebangan dan pembersihan hutan bagi pembinaan kubu

Senarai nama tambahan 7 orang pekerja yang dibawa ke Bukit Sempah pada 8 Januari 1892 untuk kerja-kerja pembinaan kubu


Senarai lengkap nama serta maklumat pembayaran  pekerja Melayu yang dibawa oleh Penghulu Khatib Koyan ke Bukit Sempah (bertarikh 18/1/1892)



Senarai nama pekerja sejak 26 Januari 1892 selama 10 hari yang masih menyiapkan pos kawalan di  Genting Sempah tersebut




Lakaran Kubu dan pos kawalan Bukit Sempah pada 18 Januari 1891

Dokumen bertarikh 23 September 1892, berkaitan dengan pembiayaan projek "Bentong Road Trace" di Selangor, Ia membincangkan ketersediaan dana, khususnya menyebut $3350, dan sama ada dana tambahan daripada bajet 1893 akan diperlukan untuk menyiapkan projek itu. Dokumen itu menekankan kepentingan kerja jalan ini dan mencadangkan perbincangan lanjut dengan Residen adalah perlu.

2. Pelaksanaan/Pembinaan Laluan Kekang

Surat bertarikh 5 Ogos 1892, daripada P.W.D. (Jabatan Kerja Raya) Ibu Pejabat di Kuala Lumpur kepada Setiausaha Kerajaan Selangor. Ia nampaknya merupakan penyerahan rasmi mengenai anggaran pembinaan jalan kereta dan jalan kekang ke Bentong.  C.E. Spooner, Jurutera Negeri, sedang mengemukakan anggaran untuk membina jalan. Anggaran itu meliputi pembinaan jalan sepanjang 4.5 batu, dengan kos keseluruhan $27,643.15. Penulis menyebut bahawa jajaran jalan itu dijangka dimuktamadkan selepas jejak percubaan telah siap, yang sedang dijalankan.

Surat itu ditujukan untuk melaporkan pelanggaran di pihak Tetuan Becher & Co. kontrak mereka No. 9230150 tahun 1891 untuk pembinaan jalan dari Kuala Lumpur ke Bentong. Kontrak itu tamat pada 31.3.94 dan tempoh lanjutan dibenarkan pada tahun 1895 tamat tempoh pada 30.9.95. Mereka diberikan lanjutan 6 minggu berikutan gangguan yang disebabkan oleh Krisis di Pahang. Kontrak dengan ini dimajukan. Residen pada temu bual dengan firma tersebut secara lisan telah memberikan persetujuan lanjutan.

3. Pelaporan/ Penilaian Semula

Surat bertarikh 31 Julai, 1898 yang ditujukan kepada T.F. Bellamy, Esq., yang dikenal pasti sebagai Pemangku Jurutera Negeri. Surat itu adalah daripada seseorang yang berinisial H.C. Carrick, Surat itu menarik perhatian kepada penemuan kerap mayat Cina di sepanjang laluan kekang antara lokasi tertentu, yang dikenal pasti sebagai "batu ke-16 dan 21 Jalan Bentong. Surat itu menyatakan bahawa individu-individu ini dianggap bekerja di bawah seseorang bernama Loke Yew di " Bentong." Dokumen itu menyatakan bahawa pada bulan Julai, tiga mayat ditemui dan dikebumikan oleh pekerja penyelenggaraan jalan raya.

"Selaras dengan arahan tuan di PWD. 2976/98 mengenai keadaan Jalan Ulu Setapak. Pada 3 haribulan, saya ditemani oleh En. Robinson memeriksa seluruh jalan dari awal hingga akhir. Jalan Pahang antara batu ke-2 dan ke-3 berada di tempat-tempat berlumpur, berpunca daripada titisan pokok yang berjuntai. Bahagian jalan ini memerlukan perhatian untuk memperbaiki keadaannya. Jalan Ulu Setapak dari batu ke-3 hingga ke-4 telah dipasang semula baru-baru ini. Walau bagaimanapun, kualiti batuan bukanlah yang terbaik. Tiada kuari yang lebih dekat daripada batu ke-7 tersedia, jadi tiada alternatif selain menggunakan kuari di batu ke-3, yang telah dibuka lagi. Sifat batu yang terdedah semakin bertambah baik, dan saya menjangkakan dalam beberapa tahun, peningkatan yang hebat dalam kualiti akan dicapai. Jalannya baik ke batu ke-4, tetapi antara titik ini dan batu ke-5, ia agak kasar dan akan berlumpur sehingga batuan baru tersebar, yang akan segera siap. 

Dari batu ke-5 hingga ke penghujung jalan, kecuali beberapa rut gerobak yang memerlukan tampalan, jalan itu boleh dikatakan berada dalam keadaan yang sangat memuaskan. Logam di kuari batu ke-3, walaupun kelihatan pada jisim sebagai berbutir rapat dan tahan lasak, namun apabila dibuka dan dipecahkan untuk mengukur nampaknya bersifat quart-bogey dan boleh runtuh. Terdapat banyak contoh batu jenis ini ditemui di kawasan ini".

"Dia telah membuat pengaturan untuk meletupkan batu di tebing sungai bersebelahan dan mengumpul logam sungai. Dia bercadang untuk memecahkan logam itu kepada kepingan yang lebih kecil dan berharap ia akan memenuhi permintaan walaupun penanam yang cermat dan teliti, seperti En. E.V. Carey. Beliau juga mengulangi bahawa kos purata bagi setiap kiub yang dilonggokkan di jalan raya ialah $86.86, yang tidak dianggapnya sebagai berlebihan memandangkan jarak pengangkutan yang jauh."

Laluan Kekang (Bridle Path) Ulu Gombak-Bentong sebelum dinaiktaraf kepada jalan Berkereta dalam tahun 1904

Peta Selangor dalam tahun 1901 menunjukkan jalan kekang Bridle Path Ulu Gombak-Genting Sempah sudah bersambung dengan ke Bentong

4. Peruntukan untuk Pembinaan dan Penyelenggaraan Jalan

Pada tahun 1902, Syarikat Kereta Bermotor telah ditubuhkan baru-baru ini, dan untuk menjangkakan operasinya, jambatan besi telah menggantikan jambatan kayu di banyak bahagian jalan di Negeri-Negeri Melayu Bersekutu. Adalah dijangkakan bahawa operasi Syarikat akan memudahkan komunikasi dengan bahagian utara Pahang, kereta, berkaitan dengan kapal wap Singapura dan Keretapi Selangor, yang berjalan di jalan utama dari Kuala Kubu ke Raub dan ke Kuala Lipis, ibu pejabat. Kerajaan Pahang. Jumlah perbelanjaan Jabatan Kerja Raya pada tahun tersebut berjumlah $2,801,500, iaitu:


5. Penaiktarafan Laluan Kekang ke Jalan Kereta

Surat dari Pejabat Residen Jeneral di Pulau Pinang, bertarikh 29 Julai 1904.   Surat tersebut ditujukan kepada Tuan Yang Terutama, Pesuruhjaya Tinggi, Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, Pulau Pinang. Surat itu membincangkan Anggaran Pahang 1905 dan cadangan untuk menukar laluan kekang Genting Sempah kepada jalan kereta. Dokumen itu menerangkan cadangan untuk membina jalan baharu yang menghubungkan Bentong ke Kuala Lumpur. Jalan itu akan menggantikan laluan kekang sedia ada (laluan kasar yang sesuai untuk orang menunggang kuda atau berjalan kaki, tetapi bukan untuk kereta). dan akan dibina dengan kecerunan yang mudah dan lengkung yang lembut. Anggaran kos projek ialah $50,000.

Surat itu menyatakan bahawa kerja akan menjadi berat dan kos belum dapat diberikan.  Surat itu juga menyatakan bahawa jalan itu akan membawa Bentong dalam jarak 50 batu dari Kuala Lumpur, bukannya 94 batu seperti sekarang (Laluan Kuala Lumpur-Kuala Kubu-Tras- Bentong). Surat itu diakhiri dengan memohon kelulusan daripada TYT untuk memasukkan undi kedua bagi projek itu dalam Anggaran Pahang 1905. Residen Jeneral percaya jalan baharu itu akan mengurangkan kos pengangkutan dan peruntukan antara Bentong dan Kuala Lumpur dengan ketara. Cadangan itu telah pun dibenarkan dan Residen Jeneral akan memasukkan $50,000 dan mengundi atas akaun dalam Anggaran Pahang, 1905.

Sepucuk surat telah ditulis pada 10 Mac 1904, daripada Pemangku Jurutera Negeri Selangor kepada Setiausaha Residen Selangor. Surat tersebut meminta kuasa untuk membuat kontrak kerja sekeping dengan En. I.J. Myers untuk meninjau jalan dari Ulu Gombak ke Genting Simpah, jaraknya lebih kurang 8 batu. Kadar untuk kontrak ini ialah $300 setiap batu. Kos projek ini dianggarkan berjumlah $5,000 dan dikenakan kepada undian untuk "Jalan Kelas Kedua ke Pahang melalui Genting Simpah" di bawah Butiran 5 di muka surat 59 Anggaran Tahunan 1904.

Sepucuk surat lagi  telah ditulis pada 10 Mei 1904, daripada Pemangku Jurutera Negeri Selangor kepada Setiausaha Residen Selangor. Surat itu meminta waran dikeluarkan untuk tujuan tertentu: membiayai pembinaan jalan ke Stesen Janakuasa Elektrik di Ulu Gombak. Anggaran kos projek ini ialah $10,000. Surat tersebut adalah jawapan kepada surat Residen yang terdahulu, bertarikh 11 Ogos 1904. Penulis memaklumkan kepada Residen bahawa Penolong Jurutera Lampu Elektrik telah diluluskan untuk membina banglo sementara dengan kos tidak melebihi $500, terletak di Batu 6 Jalan Ulu Gombak. Kos banglo itu perlu dipenuhi daripada peruntukan untuk Lampu Elektrik, yang disenaraikan dalam Anggaran Tahunan, 1904.

Tender pembinaan jalan Berkereta Ulu Gombak ke Genting Sempah dikeluarkan oleh PWD Selangor pada 12 Disember 1904

Anggaran kos setiap ukuran Kerja-kerja pembinaan jalan raya dari Ulu Gombak ke Genting Sempah bertarikh 12 Disember 1904

Salah seorang penender pembinaan jalan raya sejauh 7 batu tersebut dengan anggaran tender $19,900.00 
Kerja-kerja pembinaan jalan raya tersebut sedang dijalankan dengan menggunakan tenaga buruh import Tamil, Cina dan Jawa

6. Pengambilan Tenaga Buruh Import

Residen bertanyakan kemungkinan mendapatkan tiket percuma untuk pengimportan buruh ke Jalan Genting Sempah. Nampaknya terdapat kekeliruan mengenai keputusan sebelumnya (5929/04) dan sama ada kontraktor boleh mendapat manfaat daripada sistem tiket percuma. Beliau juga mempersoalkan sama ada sistem tiket percuma itu bertujuan untuk pekerja ladang semata-mata. Namun, perkara utama nampaknya ialah tiket percuma terhad:Tiket percuma untuk pengimportan buruh telah dihadkan untuk kawasan tertentu dan hanya tersedia untuk aktiviti pertanian di Semenanjung Tanah Melayu.  Permintaan pemohon untuk tiket percuma tidak boleh diberikan kerana sekatan ini.

7. Penyediaan Infrastruktur lain

Sepucuk surat pada tahun 1906 membincangkan isu-isu dengan polis dan pembinaan  Balai Polis baharu di Ulu Gombak yang akan dibina pada tahun 1907 dengan kos £4,500. Balai Polis lama di Jalan Pahang  itu dijual pada apa jua harga yang boleh diperolehi. Juga pembinaan beberapa buah jambatan besi di sepanjang laluan tersebut.

8. Penyiapan Laluan Kereta Kuala Lumpur- Bentong

Surat daripada Jurutera Negeri kepada Setiausaha Persekutuan, bertarikh Oktober 1906, meminta peruntukan tambahan sebanyak $48,454 untuk pembinaan jalan dari Ulu Gombak ke Genting Sempah. Jurutera Negeri menjelaskan bahawa anggaran asal untuk projek itu ialah $300,000 untuk tahun 1906, tetapi hanya $120,000 telah dibenarkan. Akibatnya, banyak kerja telah ditangguhkan, dan jurutera memerlukan pembiayaan tambahan untuk menyiapkan projek menjelang akhir tahun. Surat itu menyatakan bahawa peruntukan tambahan telah dijangkakan dalam Anggaran 1907, dan jumlah peruntukan tidak akan melebihi anggaran asal $657,900. 

Surat daripada Setiausaha Residen, Selangor, kepada Pejabat Jurutera Negeri, bertarikh 14 Mei, 1907 memajukan laporan pelanggaran di pihak Tetuan White, Hemmy dan Mitchell, kontraktor untuk pembinaan jalan raya dari Stesen Janakuasa, Ulu Gombak ke Ginting Simpah. Masa kontrak tamat pada 24 Januari 1907, tetapi kerja itu masih belum diselesaikan. Setiausaha mengesyorkan supaya kontraktor dibenarkan menyiapkan jalan dan soal denda yang akan dikenakan diuruskan setelah siap. Pengarah Kerja Raya telah meluluskan projek ini dan kerja-kerja sedang dijalankan.

Permohonan dalam tahun 1909 oleh sebuah syarikat pengedaran arak untuk menggunakan trak-trak mereka seberat 2 tan setiap satunya di atas jalan raya yang belum dibuka kepada orang ramai ini

Surat dari pejabat Jurutera Negeri di Kuala Lumpur, bertarikh 23 Ogos 1912, kepada Setiausaha Residen Selangor, melaporkan bahawa kontraktor M.M. Chinniah telah melanggar kontrak untuk meninggikan batu di Jalan Ulu Gombak. Kontrak itu tamat pada 18 Ogos 1912, tetapi kerja itu masih tidak lengkap. Surat itu mengesyorkan supaya kontraktor dikenakan denda atas pelanggaran itu dan juga mencadangkan supaya dilanjutkan sebulan tanpa denda kerana kerja tambahan pada jambatan besi dan hujan lebat. Dikatakan bahawa jalan raya KL-Bentong ini dibuka dengan rasminya dalam tahun 1915.

Peta Semenanjung Tanah Melayu yang menunjukkan jaringan jalan raya dan kereta api dalam tahun 1906

9.  Garis Masa Komunikasi antara Jabatan Kerajaan berhubung Laluan Ulu Gombak- Genting Sempah sejak 1891-1960

16/06/1891

FORWARDS REPORT & TRACING FROM MR. BELLAMY ON THE ALTERNATIVE ROUTES FROM K. LUMPOR TO BENTONG & RECOMMENDS THE ADOPTION OF THE GINTING SIMPAH ROUTE FOR THE CONSTRUCTION OF A ROAD

LAPORAN  & TRACING DARI ENCIK. BELLAMY DI LALUAN ALTERNATIF DARI K. LUMPOR KE BENTONG & MESYORKAN PENGGUNAAN LALUAN GINTING SIMPAH UNTUK PEMBINAAN JALAN.

07/07/1891

FORWARDS COPY OF A MINUTELY BY THE SETTLEMENT OFFICE RE ROAD FROM SETAPAK VILLAGE TO ULU GOMBAK.

MAJUKAN SALINAN MINIT OLEH JALAN SEMULA PEJABAT TANAH DARI KAMPUNG SETAPAK KE ULU GOMBAK.

18/08/1891

PROPOSES TO CONCLUDE A CONTRACT WITH MESSRS. BECKER & LOUIS TO TRACE THE ROAD FROM K.LUMPOR TO BENTONG AS PER ENCLOSED SPECIFICATION

CADANGAN UNTUK MEMBUAT KONTRAK DENGAN MESSRS. BECKER & LOUIS UNTUK MENGESAN JALAN DARI K.LUMPOR KE BENTONG SEPERTI SPESIFIKASI TERTERA

28/09/1891

STATEMENT OF WORK DONE BY MR.LOUIS ON THE BENTONG ROAD TRACE

KENYATAAN KERJA YANG DILAKUKAN OLEH MR.LOUIS DI JALAN RAYA BENTONG

22/03/1892

RE THE CONSTRUCTION OF A STOCKADE AT THE GINTING SEMPAH PASS

PEMBINAAN KUBU DI  GINTING SEMPAH


24/03/1892

THE BENTONG ROAD TRACE 1ST SIX MILES

JEJAK JALAN BENTONG   ENAM BATU PERTAMA

13/10/1892

SETAPAK ULU GOMBAK ROAD - TWO TENDERS FOR THE CONSTRUCTION OF - FORWARDS FOR REPORT

JALAN SETAPAK ULU GOMBAK - DUA TENDER UNTUK PEMBINAAN - HADAPAN UNTUK LAPORAN

21/10/1892

RECOMMENDS MR. MITCHELL'S TENDER FOR THE CONSTRUCTION OF SETAPAK-ULU GOMBAK ROAD

SYOR ENCIK. TENDER MITCHELL UNTUK PEMBINAAN JALAN SETAPAK-ULU GOMBAK

15/05/1894

WAGES OF JAVANESE COOLIES ON THE GINTING BIDAI - BENTONG ROAD TO BE 35 CENTS A DAY

UPAH KULI JAWA DI JALAN GINTING BIDAI - BENTONG JADI 35 SEN SEHARI.

11/02/1896

M. RUXTON OVERSEER CHARGE OF BENTONG BRIDLE ROAD - RESIGNATION OF;

M. RUXTON  PENGAWAS JALAN BENTONG BRIDLE - LETAK JAWATAN;

09/06/1896

COMPENSATION FOR LAND AFFECTED BY THE CONSTRUCTION OF THE ULU GOMBAK ROAD (SUPPLEMENTARY LIST OF HOLDINGS)

PAMPASAN TANAH TERJEJAS OLEH PEMBINAAN JALAN ULU GOMBAK (SENARAI TAMBAHAN PEMEGANG)

18/01/1897

UPKEEP OF BENTONG ROAD. REPORTS ON

PENJAGAAN JALAN BENTONG. LAPORAN PADA

27/09/1898

DRAWS ATTENTION TO THE STATE OF ULU GOMBAK ROAD

MENARIK PERHATIAN KEPADA JALAN  ULU GOMBAK

10/03/1904

SURVEY OF A TRACE FOR A ROAD FROM ULU GOMBAK TO GENTING SIMPAH

TINJAUAN JARINGAN UNTUK JALAN DARI ULU GOMBAK KE GENTING SIMPAH

19/05/1904

ROAD TO ELECTRIC POWER STATION ULU GOMBAK - ASKS TO ISSUE WARRANTS

JALAN KE STESEN ELEKTRIK ULU GOMBAK - MINTA KELUARKAN WARAN

10/08/1904

GINTING SEMPAK-BENTONG CART ROAD

JALAN KERETA GINTING SEMPAK-BENTONG

10/11/1904

ROAD FROM 12TH MILE ULU GOMBAK TO GENTING SEMPAH - TENDER FOR:-

JALAN DARI BATU KE-12 ULU GOMBAK KE GENTING SEMPAH - TENDER UNTUK:-

15/01/1906

TRANSFER OF THE POLICE BUILDINGS AT PAHANG ROAD TO THE CORNER OF THE ULU GOMBAK ROAD -

PEMINDAHAN BANGUNAN POLIS DI JALAN PAHANG KE SUDUT JALAN ULU GOMBAK -

14/11/1906

SUPPLEMENTARY PROVISION OF $42,454 TO THE VOTE 'CONSTRUCTION OF ROAD FROM ULU GOMBAK TO GINTING SIMPAH'

PERUNTUKAN TAMBAHAN $42,454 KEPADA UNDI 'PEMBINAAN JALAN DARI ULU GOMBAK KE GINTING SIMPAH'

13/05/1907

BREACH REPORT ON CONTRACT FOR THE CONSTRUCTION OF A METALLED CART ROAD FROM THE POWER STATION, ULU GOMBAK TO GINTING SIMPAH

LAPORAN PELANGGARAN KONTRAK PEMBINAAN JALAN KERETA BERBATU DARI STESEN JANAKUASA, ULU GOMBAK KE GINTING SIMPAH

13/11/1960

HIS HIGHNESS THE SULTAN OF SELANGOR DECLARED OPEN THE GENTING SEMPAH YOUTH HOSTEL AT THE 20 MILE, KUALA LUMPUR-BENTONG ROAD, THIS MORNING (NOVEMBER 13, 

PICTURE SHOWS HIS HIGHNESS PRESENTING A CERTIFICATE TO MISS WONG YUET ENG, ONE OF THE LEADERS OF THE TEAM OF THE MALAYAN YOUTH HOSTELS ASSOCIATION, FOR SERVICES RENDERED TO THE YOUTH HOSTEL MOVEMENT IN MALAYA. G.2852 (N.260/87)

DYMM SULTAN SELANGOR BERISYTIHLAH MEMBUKA ASRAMA REMAJA GENTING SEMPAH DI JALAN 20 BATU, JALAN KUALA LUMPUR-BENTONG, PAGI TADI (13 NOVEMBER, 

GAMBAR MENUNJUKKAN DYMM MENYAMPAIKAN SIJIL KEPADA CIK WONG YUET ENG, SALAH SEORANG KETUA PASUKAN PERSATUAN ASRAMA REMAJA MELAYU, ATAS PERKHIDMATAN YANG DIBERIKAN KEPADA GERAKAN ASRAMA REMAJA DI MALAYA. G.2852 (N.260/87)

Penutup

Bermula dari tarikh pemberian kontrak dalam tahun 1891 untuk pembinaan jalan  kekang dari Kuala Lumpur ke Bentong. Kontrak yang tamat pada 31.3.1894 dan tempoh lanjutan dibenarkan pada tahun 1895 sehingga tamat tempoh pada 30.9.1895. Mereka diberikan lanjutan 6 minggu berikutan gangguan yang disebabkan oleh Krisis di Pahang. Jalan laluan berkuda ini disenggara sehinggalah tender menaiktaraf jalan ini ke jalan kereta dibuat pada 10/11/1904. Kontrak untuk pembinaan jalan ini dikeluarkan sehinggalah tarikh siapnya sekitar bulan Mei 1907. Dikatakan bahawa jalan raya KL-Bentong ini hanya dibuka dengan rasminya dalam tahun 1915.

Awal abad ke-20 menyaksikan kemajuan yang ketara dalam pembinaan jalan raya, tetapi pembinaan jalan raya terus menghadapi cabaran seperti isu pembiayaan dan kekurangan buruh. Semasa Perang Dunia II, pembinaan jalan raya telah terganggu oleh usaha perang dan merosot dengan ketara selepas pendudukan Jepun di Tanah Melayu. Selepas Perang Dunia II, terdapat tumpuan yang diperbaharui pada pembinaan jalan raya, dengan pelaburan yang besar dalam infrastruktur jalan raya dan projek pembinaan jalan raya utama yang dilancarkan pada tahun 1955 untuk meningkatkan kesalinghubungan antara bandar dan bandar.

Jalan Pahang Lama Bentong pernah popular bersama-sama dengan Ketari, yang melalui jalan lama Karak.  Namun, disebabkan selekohnya yang tajam, keadaan jalan yang sempit serta kekurangan ciri-ciri keselamatan, sebuah lebuh raya pengganti iaitu Lebuhraya Kuala Lumpur-Karak dibina. Sebaik sahaja lebuh raya baru dibuka pada awal 80-an, Ketari telah mati (dan taman tema Mimaland yang pernah popular di sebelah gombak  yang pertama di malaysia) juga menurun popularitinya. Bentong juga hilang kepentingannya kerana semua trafik tidak perlu melaluinya lagi. 

Tidak banyak usaha pemulihan dilakukan terhadap Jalan Gombak  semasa kerja-kerja naik taraf Lebuhraya Kuala Lumpur-Karak. Hasilnya, sangat sedikit pengguna jalan raya yang sanggup menggunakan jalan lama ini kerana keadaannya yang sangat berbahaya, walaupun ketika Lebuhraya Kuala Lumpur-Karak  mengalami kesesakan teruk semasa musim perayaan. 

Berita kehilangan 2 orang tentera Singapura di hutan Gunung Bunga Buah di Genting Sempah dalam tahun 1960-an

Kejadian tanah runtuh di laluan KL-Bentong dalam tahun 1960-an

Peta lakar menunjukkan kedudukan lebuh raya KL-Karak, Jalan lama Bentong dan Laluan (persendirian sejauh 20km) ke Genting Highlands

1/2  Penemuan dinosaur peninggalan Taman Tema Mimaland

2/2  Penemuan dinosaur peninggalan Taman Tema Mimaland

Laluan sunyi ini menjadi destinasi penggemar sukan berbasikal

Awas, Haiwan liar melintas!

Aliran sungai yang cetek dan jernih menjadi tarikan para pengunjung tempatan untuk bersantai dengan keluarga pada hujung minggu

Aliran air terjun mini di empangan mini hidro untuk penjanaan elektrik tinggalan British di Hulu Gombak suatu masa dahulu

Aliran air terjun mini di empangan mini hidro untuk penjanaan elektrik tinggalan British di Hulu Gombak suatu masa dahulu


Aliran air terjun mini di empangan mini hidro untuk penjanaan elektrik tinggalan British di Hulu Gombak suatu masa dahulu

Balai polis lama di Hulu Gombak yang dibina dalam tahun 1907 masih tertegak di sana

Balai polis lama di Hulu Gombak yang dibina dalam tahun 1907 masih tertegak di sana

Balai polis lama di Hulu Gombak yang dibina dalam tahun 1907 masih tertegak di sana

Pemandangan hutan sepanjang perjalanan Atok dari Gombak ke Bukit Tinggi melalui jalan lama Bentong

Selekoh-selekoh jalan di hutan ini

Ramai juga pengguna jalan ini pada waktu siang hari

Bayangkan kalau hiway Karak tengah jem melekat...Syukur masih ada laluan alternatif

Menyegarkan....Suasana rimba dengan suara unggas dan bauan tumbuh-tumbuhan

Walaupun masih disenggara oleh pihak JKR di kedua-dua buah negeri, jalan raya ini bukan lagi pilihan orang ramai kecuali jika terpaksa sebagai contoh aliran trafik di Lebuh raya Karak menjadi terlalu padat keta hari-hari perayaan atau cuti panjang, baharulah ramai pengendara memilih laluan tersebut, itupun ketika waktu siang dan secara berkonvoi/ berkumpulan. Mereka tidak berani melaluinya ketika waktu malam atau bersendirian kerana bahaya tanah runtuh, kemalangan jalan raya, serangan hidupan liar serta jenayah ragut, rompakan bersenjata atau rogol kerana kawasan tersebut sunyi dan tiada pencahayaan daripada tiang-tiang elektrik TNB sebagaimana biasa di kampung-kampung.

Kesimpulannya, pembinaan jalan raya di Selangor merupakan satu proses yang panjang dan mencabar yang menjangkau lebih satu abad. Syor termasuk mengutamakan kemampanan dan pertimbangan alam sekitar, melabur dalam penyelenggaraan berkala dan menaik taraf jalan sedia ada, meneroka perkongsian awam-swasta, dan mewujudkan pelan pengangkutan yang komprehensif. Wallahualam.

Rujukan:

Sila klik pada pautan di bawah bagi membaca dan menganalisis dokumen-dokumen daripada Arkib Negara Malaysia:


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 SEP 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0079207W
Hit
:
206
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 JUL 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0025896W
Hit
:
40
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 NOV 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0052540W
Hit
:
35
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 FEB 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0134657W
Hit
:
28
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 MAR 1895
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0055694W
Hit
:
26
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 JAN 1905
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0120302W
Hit
:
24
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 MAR 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0115010W
Hit
:
24
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 MAY 1902
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0102277W
Hit
:
24
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
17 MAY 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0070444W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
28 DEC 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0054365W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 OCT 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0034892W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 JAN 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0072545W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 NOV 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0119285W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 NOV 1906
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0132334W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 JUN 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0063514W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 FEB 1912
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0161760W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 MAY 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0116296W
Hit
:
17
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 APR 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0070134W
Hit
:
17
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 OCT 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0040614W
Hit
:
16
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 AUG 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0117814W
Hit
:
15
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 MAY 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0135954W
Hit
:
15
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
15 JAN 1906
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0127120W
Hit
:
14
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 NOV 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0119285W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 APR 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0041257W
Hit
:
420
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
6 SEP 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0078886W
Hit
:
94
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
15 MAY 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0049806W
Hit
:
70
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
17 OCT 1890
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0021335W
Hit
:
68
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 FEB 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0061668W
Hit
:
64
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
30 JUN 1960
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
2001/0027409W
Hit
:
58
Subjek
:
PERISTIWA  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
15 AUG 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0432014W
Hit
:
47
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 OCT 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0072732W
Hit
:
46
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 MAY 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0046146W
Hit
:
44
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
5 JAN 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0068000W
Hit
:
43
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
23 JUL 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0033388W
Hit
:
40
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
17 JAN 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0053232W
Hit
:
39
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 JAN 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0073857W
Hit
:
38
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 MAR 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0076124W
Hit
:
37
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 DEC 1910
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0154829W
Hit
:
36
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 AUG 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0023281W
Hit
:
36
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 OCT 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0027892W
Hit
:
35
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 NOV 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0052663W
Hit
:
34
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
17 DEC 1906
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0435364W
Hit
:
33
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 JUN 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0047176W
Hit
:
31
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 APR 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0080952W
Hit
:
30
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 FEB 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0075957W
Hit
:
30
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 MAR 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0076451W
Hit
:
29
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 JAN 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0106567W
Hit
:
28
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
17 JUN 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0040275W
Hit
:
25
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 AUG 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0040499W
Hit
:
25
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 JUL 1899
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0085412W
Hit
:
24
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
13 NOV 1960
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
2001/0028102W
Hit
:
24
Subjek
:
PERISTIWA  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 AUG 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0033670W
Hit
:
24
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 APR 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0062831W
Hit
:
23
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
28 SEP 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0024962W
Hit
:
23
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
20 DEC 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0080509W
Hit
:
23
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 JAN 1909
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0146248W
Hit
:
23
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 OCT 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0074722W
Hit
:
23
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 JAN 1899
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0081873W
Hit
:
22
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 MAY 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0041689W
Hit
:
22
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 SEP 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0081418W
Hit
:
22
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 APR 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0076854W
Hit
:
21
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
17 NOV 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0025417W
Hit
:
21
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 SEP 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0027277W
Hit
:
21
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
2 FEB 1909
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0146511W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
5 MAY 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0031660W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 JAN 1909
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0146238W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 AUG 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0117785W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
23 NOV 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0025455W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
23 MAR 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0030910W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
15 AUG 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0033896W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 JUN 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0032426W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 APR 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0076684W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 DEC 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0080331W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 SEP 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0078843W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
2 DEC 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0066485W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 AUG 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0034068W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 FEB 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0075896W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
23 MAR 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0039914W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 JUN 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0032362W
Hit
:
17
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 JAN 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0061275W
Hit
:
16
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 JUL 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0025984W
Hit
:
16
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 AUG 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0027021W
Hit
:
16
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
8 MAY 1948
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0577478W
Hit
:
16
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 JUN 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0023165W
Hit
:
16
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 AUG 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0043779W
Hit
:
15
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 MAR 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0040560W
Hit
:
13
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 APR 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0040089W
Hit
:
13
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 AUG 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0034151W
Hit
:
11
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 JAN 1909
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0146237W
Hit
:
11
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
8 MAY 1948
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0577478W
Hit
:
0
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
8 MAY 1948
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0577478W
Hit
:
0
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT








Tiada ulasan:

Catat Ulasan

Sejarah Rumah Rehat dan Halting Bungalow di daerah Kuala Pilah

Assalamualaikum buat semua pembaca dan peminat Blog Atok ini. Selawat dan salam buat Junjungan Besar kita Saidina Muhammad ibni Abdullah, na...