Jumaat, 7 Jun 2024

Sejarah Awal Pelabuhan Swettenham (1902-1972)

Salam buat semua. Selamat datang ke blog Atok kepada pengunjung yang pertama kali’ menjejakkan kaki ke sini.’ Mungkin ada sesuatu yang menarik yang ada kat ‘rumah ‘ Atok ini buat korang. Untuk pengetahuan korang yang baru di sini, ‘rumah’ Atok ini dah ada sejak 2011 lagi. Tak ramai yang berkunjung dan menjenguk Atok kecuali orang-orang yang dah jadi ‘regular customer’ Atok. Jangan salah faham pulak, takde apa pun yang Atok jual kat sini, cuma berkongsi pengalaman masa muda-muda dan kisah sejarah lama yang tak popular pun di tempat-tempat sekitar kampung Atok. Terima kasihlah kat korang kerana sudi terus menjenguk dan melayan karenah dan celoteh Atok dan Wan di sini.

Hari ini hari Jumaat. Eloklah kalau korang pergi ziarah kubur emak bapa korang. Untung buat sesiapa yang menziarah arwah leluhur mereka kerana pahalanya seolah-olah kamu baru dilahirkan, dihapuskan dosa, serta diangkat martabat sebagai anak yang soleh dan solehah. Justeru, tidak dianggap anak yang derhaka. Bukan Atok yang kata, ini hadis nabi SAW. Offer ini untuk hari Jumaat jer tau. Kalau korang datang hari lain pun dapat juga pahala, tapi taklah macam hari Jumaat.

Esok, anak saudara Atok akan melayari bahtera rumahtangga. Atok doakan semoga kekal jodohnya till jannah. Terlanjur bercerita pasal bahtera perkahwinan ini, Atok nak beritahu korang, entri kali ini pun pasal bahtera atau kapal, tapi bukan kapal di malam pertama. Ini cerita kapal betul-betul, bukan cobaan. Kisah kapal wap di Kuala Klang atau sekarang dipanggil Pelabuhan Klang. Memang cerita ini biasa-biasa jer tapi kalau korang minat dengan sejarah Klang, ini bahan untuk korang hadam. Tak diceritakan dek orang. Kira macam, Bang Non, The Untold Story juga lah. Hehehe….

So, ceritanya Atok bahagi-bahagikan kepada beberapa segmen. Seperti biasa, segmen pertama mengenai latar belakang pencarian tapak pelabuhan air dalam. Kemudian, kisah pembukaan dan pembangunan awal pelabuhan baru ini, termasuklah infra dan kemudahan awam. Lepas itu pula, segmen kemajuannya dekad demi dekad, siap dengan bukti dokumen rasmi, keratan akhbar dan gambar.  Kalau korang berminat nak tahu bagaimana kapal dipandu masuk ke pelabuhan, bacalah segmen selanjutnya. Lepas itu kita analisis pengendalian kargo dan penumpang di Port Swettenham ini. Tengok kapal-kapal apa yang masuk ke dok. Kalau tak berminat, skip terus ke segmen bergambar peristiwa-peristiwa penting yang berlaku di Pelabuhan ini.

Kalau korang pengkaji sejarah atau minat baca-baca surat khabar lama, belek-beleklah pautan yang Atok sertakan, atau kalau korang peminat tegar sejarah tempatan atau Klang, check out pautan di Arkib Negara Malaysia sebelum korang meninggalkan blog Atok ini. Jangan lupa, beri salam kat Atok dan Wan dalam ruangan komentar di bawah. Beritahu Atok apa pendapat korang tentang penulisan-penulisan Atok. Oh ya, seperti biasa Atok nak ucapkan terima kasih tak terhingga kepada sesiapa sahaja pemilik bahan-bahan yang Atok gunakan untuk rujukan semasa menulis blog ini. Kita kongsi data, bahan bererti kita kongsi ilmu yang membawa pahala jariah buat kita sampai akhirat nanti. Halalkanlah segala-galanya. Wasalam.

A.  PENDAHULUAN

Pelabuhan Klang, pelabuhan utama Malaysia, terletak di Selat Melaka di antara pelabuhan utama Pulau Pinang dan Singapura. Pelabuhan ini terletak kira-kira 6 kilometer barat daya bandar Klang, dan 38 kilometer barat daya Kuala Lumpur. Ia dihubungkan dengan baik melalui jalan raya dan kereta api, memudahkan akses pengangkutan darat. Pelabuhan ini bertujuan untuk berkhidmat kepada barat-tengah Malaya, agar lebih bebas daripada Singapura dan Pulau Pinang.

Pelabuhan Klang memainkan peranan penting dalam ekonomi Malaysia sebagai pintu masuk utama untuk import dan eksport negara. Pelabuhan ini memudahkan rangkaian logistik yang efisien di seluruh negara. Dengan infrastruktur yang canggih dan lokasi strategik, Pelabuhan Klang terus menjadi nadi pengangkutan maritim di Malaysia. Dikenali pada zaman kolonial sebagai Port Kuala Klang pada tahun 1901, kemudian ditukarkan namanya kepada Port Swettenham sebelum dinamakan semula Pelabuhan Klang pada Julai 1972.

Terletak di muara Sungai Klang, pelabuhan ini boleh diakses oleh kapal laut melalui Selat Klang Utara. Kawasan ini dilindungi oleh dua pulau bakau panjang, iaitu Pulau Klang dan Pulau Lumut, yang membantu melindungi pelabuhan daripada ombak besar dan angin kencang. Kawasan pedalaman Pelabuhan Klang mengandungi kawasan yang kaya dengan getah dan bijih timah, termasuk Kuala Lumpur dan Seremban, menjadikannya lokasi strategik untuk perdagangan dan pengangkutan bahan mentah.

Walaupun pelabuhan ini mengalami kesulitan awal dan ditutup dalam tempoh dua bulan selepas pembukaannya pada tahun 1901 akibat wabak malaria, ia telah menyaksikan pembangunan besar pada tahun-tahun berikutnya. Antara Perang Dunia Pertama dan Kedua, serta pada tahun 1960-an dan 70-an, dermaga laut dalam baru dibina, dilengkapi dengan dermaga yang sesuai untuk mengendalikan kontena serta kargo konvensional.

Peta menunjukkan kedudukan Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1910

B.  SEJARAH AWAL PERKEMBANGAN PELABUHAN SWETTENHAM

Pada akhir abad ke-19, Klang dan Kuala Lumpur menyaksikan perkembangan pesat dalam pelbagai sektor seperti perlombongan bijih timah, pertanian, pendidikan, kesihatan, komunikasi, dan sistem pengangkutan. Kemajuan ini mencerminkan transformasi ekonomi dan sosial yang signifikan di kawasan tersebut. Aktiviti perlombongan bijih timah yang intensif menjadi pemangkin utama pertumbuhan ekonomi di Selangor, menjadikan Klang dan Kuala Lumpur pusat penting dalam eksport bijih timah, yang pada waktu itu merupakan komoditi utama negeri ini. Selain bijih timah, pertanian juga memainkan peranan penting dalam ekonomi tempatan, menghasilkan pelbagai hasil pertanian yang penting untuk keperluan domestik dan eksport. 

Bayangkan pelabuhan Pengkalan Batu yang terletak 19km ke hulu  Sungai Klang dan yang mana hanya kapal wap kecil kurang daripada 3.9m daripada paras air, belayar. dengan kemudahan yang hanya terdiri daripada tiga jeti kayu, Itu adalah pelabuhan utama Selangor sebelum 1901.  

Rancangan untuk pelabuhan laut dalam telah dibincangkan sejak tahun 1885 lagi, tetapi ia tidak menjadi realiti sehinggalah pentadbiran British membina rangkaian kereta api dari Kuala Lumpur ke pantai. Projek ini diberi pertimbangan yang serius. Pada tahun 1895, keputusan dibuat untuk memanjangkan laluan kereta api ke muara Sungai Klang bagi meningkatkan efisiensi pengangkutan barang dari pedalaman ke pelabuhan. Laluan kereta api baru sepanjang 5 1/2 batu ini memerlukan kos sebanyak $157,000 dan menghubungkan Stesen Klang dengan Kuala Klang. 

Perkembangan ekonomi yang pesat di Klang dan Kuala Lumpur pada akhir abad ke-19 bukan sahaja didorong oleh sektor perlombongan dan pertanian, tetapi juga oleh pembangunan infrastruktur pengangkutan dan pelabuhan. Pembinaan laluan kereta api baru dan pelabuhan di Kuala Klang mencerminkan usaha kerajaan untuk mengatasi cabaran logistik dan meningkatkan efisiensi perdagangan. Inisiatif-inisiatif ini membawa kepada kemakmuran ekonomi yang berpanjangan dan transformasi sosial yang signifikan di Selangor. 

Untuk mentadbir kawasan pelabuhan, Lembaga Sanitari Pelabuhan Swettenham ditubuhkan pada tahun 1904, memastikan pelabuhan dan kawasan sekitarnya diurus dengan baik, termasuk aspek kebersihan dan kesihatan. Pada tahun 1934, sebuah lapangan terbang dibina di Kuala Klang dan di Kelanang untuk kegunaan tentera udara British, memainkan peranan penting dalam operasi ketenteraan dan keselamatan kawasan tersebut. 

1. Tinjauan dan Pemilihan Tapak

Kerajaan juga memutuskan untuk membina pelabuhan baru di kuala Sungai Klang yang menawarkan pelabuhan semula jadi dengan kedalaman air yang memadai untuk kapal-kapal besar; mengatasi kekangan yang dihadapi di Pengkalan Batu yang sudah tidak dapat menampung keperluan perkapalan yang semakin meningkat. 

Dua buah tapak, Kuala Sungai Klang dan Kuala Klang di muara Sungai Klang, telah dipertimbangkan, dengan Kuala Klang akhirnya terpilih. Pembinaan tiga dermaga dan jeti penumpang telah siap pada tahun 1900.  Pada tahun 1901, pelabuhan baru di Kuala Klang, dikenali sebagai Port Swettenham, mula beroperasi, mempercepatkan aktiviti perdagangan dan menjadi pusat logistik penting di Selangor.

Kuala Klang adalah  kawasan paya sepenuhnya dan tidak sedikit pun sesuai untuk tujuan pembinaan. Keseluruhan kerja tanah, jambatan (dengan satu pengecualian), peletakan plat, dsb., telah dilakukan oleh Jabatan Keretapi. Buruh yang diambil ialah Cina, Jawa dan Tamil. Laluan itu hampir siap dengan pengecualian satu jambatan, dan pada tahun 1896,  akan digunakan untuk mengangkut sebahagian besar bahan yang digunakan untuk pembinaan dermaga. Tapak pelabuhan baharu ini menawarkan pelabuhan semula jadi yang indah pada tahap yang agak besar dengan air dalam pada air pasang surut dalam jarak 150 kaki dari pantai. Kerajaan tidak memerlukan perbelanjaan yang besar dalam pembinaan pelabuhan atau pemecah ombak di sana. 

Dokumen laporan bertarikh 27 Disember 1893, daripada H.M.S. Egeria di Pulau Pinang ditandatangani oleh Komander F. Montague Field,  dan ditujukan kepada Pegawai Kanan Tentera Laut Selat Melaka. Laporan itu membincangkan tinjauan Pelabuhan Kuala Klang, berikutan permintaan daripada Pemangku Gabenor Negeri-Negeri Selat dan arahan Pegawai Kanan Tentera Laut.

Perkara utama termasuk:  

  • Skala tinjauan adalah sama dengan New Harbour di Singapura, memudahkan perbandingan.
  • Pelabuhan itu dalam, bersih dari bahaya, dan sesuai untuk dermaga, dengan air dalam menghampiri pantai.
  • Terdapat 1,100 ela muka depan sungai yang sesuai untuk dermaga.
  • Dermaga di selatan Sungei Au boleh memanjang sejauh 1,000 ela lagi, dengan ruang untuk membelok berkurangan.
  • Pelampung tambatan boleh diletakkan untuk memuatkan kapal tanpa menghalang pelayaran.
  • Pelabuhan ini tidak dapat dibandingkan dengan New Harbour, Singapura, dari segi kapasiti dan keupayaan.
  • Tinjauan tambahan diperlukan untuk pendekatan dari arah barat.
  • Tiada bahaya besar dijangkakan untuk kapal yang membelok ke sungai.
  • Tinjauan lanjut ke atas tapak dermaga lain yang dicadangkan adalah perlu untuk membentuk pendapat tentang kapasiti mereka.
  • Bunyi mewakili mata air rendah dan harus disahkan oleh pemerhatian pasang surut.

Laporan ujian dan pengukuran tapak pelabuhan Kuala Klang yang dibuat dalam tahun 1893

Peta lakar perletakan tapak asal Pelabuhan Kuala Klang

Dalam tahun 1907, sekali lagi pengukuran dibuat ke atas keseluruhan Pelabuhan Swettenham meliputi navigasi ke pelabuhan serta fasiliti yang ada serta topografi dan hidrografi persekitarannya.

2.  Pembinaan Infrastruktur Pelabuhan

Pemungut Klang melaporkan harga tinggi mencecah $1000 seekar untuk tanah di kejiranan Kuala Klang, di mana pemilik sekarang bercadang untuk mendirikan bangunan kekal. Walaupun terdapat kecenderungan untuk menyerahkan tanah yang belum dibuka di beberapa estet milik Eropah, tanah pertanian masih dalam permintaan oleh penanam Eropah dan Asli. Kelapa, getah dan kopi, menjadi produk utama pada masa kini dalam penanaman.

Perbelanjaan untuk Pelabuhan Swettenham sahaja adalah besar, berjumlah $1,108,791, termasuk kos membeli tanah, dan membina dermaga, jeti, bangunan. Terminal Kuala Klang telah pun siap dan walaupun bangunan dan perkarangan belum siap sepenuhnya, ia telah diserahkan secara rasmi kepada Kementerian Kereta Api dan Kerja Raya pada Mac. Pembinaan bekalan air ke Pelabuhan Swettenham bermula pada tahun 1900. Jumlah kos mungkin $230,000 dan kerja disiapkan menjelang akhir tahun tersebut.

Sebaik sahaja Pelabuhan Kuala Klang dibuka untuk pelayaran pada 15 September 1901, Pelabuhan Pengkalan Batu yang terletak 12 batu ke hulu Sungai Klang, telah ditutup. Bagaimanapun, hanya dua bulan kemudian, pelabuhan Kuala Klang terp[aksa ditutup kerana wabak malaria. 

Keadaan menjadi lebih teruk, dengan hampir keseluruhan tenaga kerja terjejas oleh malaria. Pekerja pelabuhan, imigran di pusat Kuarantin di sana, pegawai kerajaan serta anak kapal diserang teruk. Pengalihan kapal-kapal ke Pengkalan Batu juga tidak dapat dilakukan kerana dermaganya sudah mula rosak dan terbiar. Bekalan air minum untuk Pelabuhan Klang juga terjejas. Jabatan Kereta api terpaksa mengangkut air dari Kuala Lumpur menggunakan gerabak-gerabak tangki khas. Tanpa air bersih ini, Pelabuhan Kuala Klang ini terpaksa ditutup sehingga keadaan kembali seperti sediakala. Punca utamanya ialah pembinaan landasan kereta api Klang yang menimbulkan isu saliran kerana ia memberi peluang kepada nyamuk di belakang benteng tanah untuk membiak.

Untuk mengelakkan penularan penyakit, benteng tanah dibina di antara laut dan kawasan perumahan bagi mengelakkan air pasang surut daripada mengalir masuk. Rangkaian parit dibina di belakang benteng.  Pembetung dibina secara berkala di sepanjang jalur keretapi untuk mengurangkan pengumpulan air. Setiap longkang dilengkapi dengan paip besi yang mengeluarkan air semasa air surut dan ditutup semasa air pasang. Kawasan pelabuhan telah dikambus, hutan dibersihkan, dan air permukaan dialihkan untuk memusnahkan tempat pembiakan nyamuk.  Keadaan kemudian kembali normal, lalu lintas perkapalan dapat diselenggara sepenuhnya. Akibatnya, ancaman malaria telah dihapuskan dan perdagangan berkembang pesat.

Pelabuhan itu kemudiannya dinamakan Port Swettenham pada 27 Jun 1902, sebagai penghormatan kepada pegawai yang memainkan peranan penting  perluasan sistem kereta api di Semenanjung Malaysia. Pelabuhan Swettenham ketika itu dianggap pelabuhan yang serba lengkap di semenanjung.

Surat bertarikh 15 Januari 1902 menyebut tentang usaha membina benteng tanah serta menimbus lopak-lopak di Pelabuhan Swettenham dan kawasan sekitarnya.

Perincian anggaran kos projek tersebut dianggarkan mencecah hampir $10,000.

Tender bagi setiap elemen projek tersebut dikeluarkan.

Senarai pendek penender untuk pemilihan
Jawatankuasa Pemberian Tender Tahun 1903.






Perincian antara barangan-barangan keperluan semasa
Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1905

3.  Kemudahan Asas dan Awam di Pekan Pelabuhan Swettenham

Pekan Port Swettenham, yang terletak di sebelah timur pintu masuk ke Sungai Klang, tersusun rapi dan bersaliran.  Ia mempunyai pelbagai bangunan, termasuk rumah Harbour Master, Pejabat Marin, Rumah Rehat dan kemudahan lain. Dalam tahun 1903, penduduk Port Swettenham boleh dibahagikan sebagai sebahagiannya penjawat kerajaan yang tinggal di kuarters kerajaan yang agak jauh dari kampung, dan sebahagian lagi orang persendirian yang tinggal di kampung. Untuk Kakitangan Kerajaan dan kuarters Kerajaan, tandas disediakan di kebanyakan kuarters. 

Surat bertarikh 30 April 1903 melaporkan bahawa projek untuk menyiapkan bekalan air ke pelabuhan Klang dan Swettenham akan menelan kos $835,390.83. Surat itu memaklumkan bahawa Pesuruhjaya Tinggi telah meluluskan projek itu. Kelewatan itu disebabkan selepas berunding dengan pengurus besar kereta api dan pengarah kerja awam.

Pada 10 Mei 1903, memorandum yang dirangka oleh Pemangku Harbour Master kepada Lembaga Sanitary, Klang memaklumkan keadaan wabak malaria yang menggila di Port Swettenham dan keperluan untuk langkah-langkah segera diambil termasuk menyediakan kakitangan dan peralatan Sanitary Board di sana. Lembaga Pengarah menganggap perkara itu sebagai berkepentingan tinggi.  Peruntukan segera akan memperbaiki keadaan semasa pelabuhan utama Selangor yang tidak sihat  itu. Terdapat cadangan peruntukan dalam Anggaran 1903 untuk tandas awam di Port Swettenham yang akan dibina di sana. Hanya satu toty disediakan untuknya sebaik sahaja dibina. Gajinya mungkin $8 sebulan. Kos untuk kakitangan-kakitangan tambahan melibatkan jumlah perbelanjaan kira-kira $100 sebulan selama 8 bulan, atau $800. keseluruhan.. Selain itu, satu troli tangan pada $50 dan tong pada harga $100 diperlukan. Pengisian lubang najis akan menelan kos $1000. Jumlah keseluruhan perbelanjaan yang diperlukan ialah $1950. 

Pada 15 Ogos 1910 pembinaan bangunan sebuah Masjid di Port Swettenham yang dianggarkan bernilai kira-kira $2,000, oleh Haji Abas yang telah mengumpul dan mendepositkan dalam Perbendaharaan $1,000/- untuk tujuan itu. Beliau juga telah mengemukakan pelan yang memuaskan. sebuah bangunan. Tanah yang dimaksudkan untuk membina masjid ini pada masa ini dipegang atas nama Haji Abas, tetapi adalah dikehendaki untuk menyerahkannya kepada Kerajaan dan diisytiharkan sebagai rizab untuk tapak masjid.  Bantuan Kerajaan terhadap pembinaan masjid ini juga dibenarkan  

Surat bertarikh 30 April 1902 memaklumkan pembekalan air
 ke Klang dan Pelabuhan Swettenham

Pemasangan paip bekalan air ke Klang dan Pelabuhan Swettenham dari Empangan Air Kuning dimulakan dalam tahun 1903

Perincian Perbelanjaan untuk Projek Bekalan Air ke Klang dan Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1903
Kos sebenar keseluruhan perbekalan air ke Klang dan Pelabuhan Swettenham
pada tahun 1904  sebanyak $134,000

4. Pembinaan Fasiliti Tambahan di Pelabuhan Swettenham

Jeti di Port Swettenham dibina daripada skru besi dan tumpuan silinder. Pelabuhan utara, yang direka untuk penumpang, dibina daripada skru besi. Tiga tiang T-head, yang terletak ke selatan jeti penumpang, juga dibina daripada tumpukan silinder dan akan disatukan bersama oleh pontoon panjang untuk menyediakan penginapan tambahan. Kedalaman air berhampiran kepala pelabuhan berkisar antara 10 hingga 14 kaki pada air rendah. Walau bagaimanapun, kapal-kapal boleh berlabuh dii kedalaman 7 fathoms di bahagian luar. Kereta api dibawa turun ke dermaga, menjadikannya mudah untuk penumpang dan kargo. Jeti bot dan tongkang wap sedang dibina di Port Swettenham.

Kemudahan fasiliti untuk pemunggahan dari dan ke kapal di Port Swettenham sememangnya  tidak mencukupi dan tidak boleh bergantung pada sistem pemunggahan oleh kapal-kapal kecil swasta,  dengan pembinaan Pontoon.  

Dalam tahun 1904, kapal wap kelas besar British India  yang kini menggunakan pelabuhan tidak boleh berlabuh di tepi pontoon. Kapten S.S "Purnea" berkata dia memerlukan 22 kaki air ketika berlabuh. Namun, kedalaman maksimum yang terdapat pada air surut di situ adalah 30 kaki 6 inci, Oleh itu jelaslah bahawa kapal wap kelas  ini tidak boleh berlabuh bersama pontoon kecuali ketika air pasang. Walaupun British India Company menghantar beberapa  buah kapal mereka yang lebih besar secara kerap ke Port Swettenham, tetapi tidak berlaku peningkatan dalam perdagangan. 

Ini bermakna kapal wap pesisir pantai dari Singapura dan Pulau Pinang akan mempunyai sedikit barangan untuk dibawa. Perbelanjaan $600,000 untuk sebuah pontoon yang dicadangkan di Port Swettenham harus ditangguhkan sehingga keperluan untuk perbelanjaan besar ini dibuktikan dengan lebih jelas. Tambahan pula, penggunaan kapal wap besar yang berterusan ini akan membawa kepada kejatuhan bilangan kapal yang lebih kecil yang sering ke pelabuhan, Nampaknya usaha untuk memujuk Syarikat Navigasi Steam India British untuk beroperasi terus ke pelabuhan ini mungkin tidak berjaya. Namun begitu, adalah diharapkan perjanjian dapat dibuat dengan Syarikat Straits Steamship untuk salah satu bot mereka  menghubungkan Port Swettenham dan Pulau Pinang dengan kapal wap yang membawa masuk imigran.

Dengan pembukaan Keretapi Melaka dan laluan melalui Johor ke Singapura, perdagangan Pelabuhan Swettenham lebih berkemungkinan jatuh daripada meningkat. Dalam tempoh enam bulan pertama tahun ini Kereta Api membawa dari Port Swettenham  12,187 pikul kurang barangan am dan  kurang 3,549  ternakan hidup, berbanding dalam tempoh yang sama tahun lepas. Dengan pembukaan Keretapi Melaka, penghantaran babi yang selama ini dibawa dengan kapal wap dari Melaka ke Pelabuhan Swettenham,  mungkin kini semuanya akan diangkut dengan Keretapi di Tampin  ke F.M.S. Justeru, tidak ada keperluan untuk sebarang sambungan Kereta Api yang besar di Port Swettenham. 

Reaksi  Residen Jeneral mengenai cadangan pembinaan dermaga baharu di Port Swettenham pada anggaran kos $600,000 adalah untuk menangguhkan cadangan tersebut sehingga terbukti bahawa Jabatan Keretapi tidak dapat mengendalikan kargo dengan kaedah lain. Akhirnya dalam tahun 1907, satu tender untuk pembinaan pontoon ditawarkan dengan anggaran kos $1,800 sahaja.

Surat  dari Pejabat Pesuruhjaya Polis, Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, bertarikh 6 Januari 1905, dan ditujukan kepada Residen British di Selangor. Surat ini membincangkan keperluan komunikasi telefon untuk polis di Klang dan Port Swettenham, meminta kelulusan Residen British untuk menggunakan dana negara untuk tujuan ini. Ia merujuk kepada ketetapan terdahulu yang menunjukkan bahawa penyelenggaraan dan perbelanjaan bangunan polis harus ditanggung oleh negeri di mana ia berada.

Residen membalas beliau tidak dapat memenuhi kehendak tersebut. Kos komunikasi telefon dengan Klang dan Port Swettenham adalah caj yang tidak dapat dielakkan ke atas Kerajaan Persekutuan. Memandangkan kedua-dua Polis dan Pos dan Telegraf kini adalah Jabatan Persekutuan, Residen mencadangkan supaya beliau menghubungi Residen Jeneral dan membuat cadangan untuk peruntukan bagi kerja-kerja ini berkaitan dengan draf anggaran Selangor untuk tahun 1906.






 
C.  PANDUAN NAVIGASI KE PELABUHAN SWETTENHAM

Tahun 1911

Pada tahun 1911, pentadbiran kereta api memutuskan untuk memperluaskan pelabuhan dengan dua lagi dermaga untuk memenuhi permintaan yang semakin meningkat. Banyak perdebatan berlaku mengenai lokasi terbaik untuk kemudahan baharu itu. Dewan Perniagaan Kuala Lumpur mencadangkan pantai Selat Klang Utara, yang mempunyai perairan yang lebih dalam dan lebih mudah dilayari, sebagai lokasi terbaik untuk yang baharu pelabuhan tetapi pandangan pentadbiran kereta api akhirnya menang dan dermaga baru dibina di pelabuhan sedia ada.  Kemudahan baharu itu bagaimanapun tidak membawa masuk lebih banyak kapal sebagai talian perkapalan menentang keras satu lagi pelabuhan persinggahan antara Pulau Pinang dan Singapura. 

Peta lakar Pelabuhan Swettenham dan jaringan kereta api dalam tahun 1913

Tahun 1914

Menjelang 1914, penambahbaikan besar lain juga telah dilakukan di Port Swettenham di bawah arahan Jabatan Kereta Api Kerajaan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu. Adalah dijangkakan bahawa dermaga akan dipanjangkan dan apa-apa kelengkapan dermaga lain yang diperlukan akan ditambah. Dua tambatan baru dan kemudahan pelabuhan lain telah ditambah. Tiada arang batu diperolehi sehingga 1914, Semua kapal wap menggunakan bahan api kayu.  Arang batu telah ditemui di Rawang, berhampiran Kuala Lumpur, dan satu laluan telah dibina untuk menghubungkan lombong itu dengan sistem kereta api. Arang batu boleh didapati melalui kereta api dari Pulau Pinang atau Singapura jika diperlukan. Terdapat tiga kapal wap kecil dan banyak tongkang tersedia.

Tahun 1916

Dalam tahun 1916, bekalan mudah diperolehi daripada pelbagai kontraktor di Klang dan berkualiti. Ais boleh didapati di Port Swettenham. Terdapat bekalan air mencukupi. Paip tegak di dermaga dan satu di hujung luar jeti penumpang untuk kegunaan kapal, dan tangki untuk membawa air ke kapal di pelabuhan. Lima jeti mengunjur ke arah barat dari muka hadapan paras air tinggi bandar. Bahagian utara ialah jeti penumpang, struktur cerucuk besi yang memanjangkan jarak 70 ela dan dihubungkan dengan jalan berbumbung dengan stesen kereta api. Ia mempunyai kedalaman 13 kaki di perairan rendah di sebelah hujung utaranya, dan terdapat tangga pendaratan untuk bot di dalam hujung itu. 

Terdapat jeti pontoon kecil berhampiran tiang bendera untuk penumpang mendarat. Di selatan jeti penumpang terdapat tiga jeti berkepala T besi yang dikenali sebagai Jeti Utara, Tengah dan Selatan. Hadapan laut mereka ialah 100 kaki setiap satu, dan terdapat kedalaman masing-masing 18, 17, dan 11 kaki, di sepanjang hujung luar mereka di air rendah. Di jeti inilah semua kapal pesisir memunggahkan kargo mereka, mereka disambungkan dengan kereta api. 

Jeti paling selatan ialah jeti pontoon, untuk digunakan oleh kereta api untuk pelepasan arang batu, dsb. Dermaga sepanjang 1,200 kaki, sesuai untuk kapal draf dalam, telah disiapkan antara stesen kuarantin lembu dan stesen kuarantin yang lain; terdapat kedalaman 30 kaki di samping mata air rendah.

Bekalan arang batu untuk kegunaan kapal-kapal wap, tongkang kerajaan dan swasta serta keperluan lain pelabuhan diangkut dari Batu Arang dalam tahun 1916

Tahun 1917

Pada tahun 1917, pelabuhan ini mempunyai beberapa jeti yang menganjur ke arah barat dari garis depan permukaan air tinggi bandar. Pintu utara ialah jeti penumpang, struktur besi-pile yang merentasi jarak 70 ela dan dihubungkan dengan stesen kereta api dengan cara yang tertutup. Terdapat tiga jeti berkepala T yang dikenali sebagai North, Middle, dan South Piers. 

Pelabuhan juga mempunyai dermaga yang sesuai untuk kapal-kapal draf yang mendalam dan dua pelabuhan untuk bot-bot kerajaan dan tongkang. Selain kemudahan ini, terdapat stesen kuarantin di sebelah selatan bandar yang digunakan untuk memeriksa ternak dan ternak yang tiba dari pelabuhan India. Sebuah pelabuhan laut dalam berukuran 1,200 kaki panjang, sesuai untuk kapal-kapal lautan, telah disiapkan. 

Terdapat kedalaman 30 kaki pada paras air rendah. Duat ambatan perahu telah dibina ke utara Kubu Point, dan digunakan untuk bot-bot kerajaan dan tongkang. Perbaikan kepada kapal-kapal asing atau dagangan boleh dilakukan, di bawah pertimbangan khas, oleh Kerajaan di bengkel kereta api mereka di, Kuala Lumpur dengan, jarak 26 batu berkereta api.

Terdapat beberapa perubahan kepada kemudahan dan peraturan ini pada tahun 1917 berbanding dengan 1916. Tiada yuran pelabuhan atau yuran lampu malim. Namun, tiada bekalan air atau arang batu/ batubara yang boleh diperoleh. Upah Pengangkutan dan pemunggahan:-60 sen. per tan; masa berlebihan, 15 sen. setiap tan per orang. Pekerjaan: 1 dolar 20 sen setiap hari. Cahaya: $ 15 setiap hari. (Lloyd's Agents. - A. C. Harper & Co (Lim.).


Pemandangan di Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1920-an

Tahun 1922

Dalam tahun 1922, kapal boleh berlabuh begitu mudah dan selesa, dengan syarat ia tidak menghalang pendekatan ke jeti; kapal panjang diperlukan untuk berlabuh. Tempat berlabuh yang baik untuk kapal kecil adalah dengan tiang bendera stesen isyarat, bearing 40°, jauh 350 ela, dan untuk vesel besar dengan tiang bendera yang sama beralas 76°, jauh 700 ela.

Tiga set tambatan berat telah diletakkan, bernombor 1, 2, dan 3, seperti yang ditunjukkan, masing-masing dalam kedalaman kira-kira 9, 6, dan 51 depa. Sebuah kapal korek sedang bekerja di beting berhampiran jeti penumpang; apabila ini dialihkan satu tambatan akan disediakan untuk kapal draf berat (Oktober, 1915). Lampu dipasang untuk membantu kapal apabila bertolak selepas gelap. Satu berada pada tiang bendera dan satu lagi pada suar 80 dari tiang bendera. Lampu juga dipamerkan di hujung jeti penumpang. Pelabuhan ini mempunyai kereta api yang bergerak di sepanjang pelabuhan dan kargo diproses secara langsung ke dalam trak dari tongkang.

Tahun 1923

Panduan Port Swettenham tahun 1923, menyediakan maklumat yang berharga untuk kapal-kapal yang melayari pelabuhan. Panduan ini merangkumi pelbagai aspek navigasi pelabuhan, termasuk Malim, yang diperlukan tetapi tidak diwajiban. Pelabuhan ini mempunyai pelbagai pegawai, termasuk Resident, Chief Secretary, District Officer, dan Harbor Master, seorang Letnan Komander Tentera Laut Kerajaan. 

Panduan ini juga merangkumi peraturan kuarantin, pendaratan, dan peraturan untuk membuang abu dan sampah. Kapal boleh mendapatkan pendaratan bot di stesen isyarat atau pendarahan penumpang, dan bot pantai boleh didapati tetapi yuran tidak sama. Liburan pantai terhad, 

Pelabuhan ini menyediakan kemudahan terhad untuk bekalan air tawar, arang batu dan minyak bahan api, tetapi mempunyai beberapa pengedar yang tersedia untuk bekalan kapal. Pembaikan kecil boleh dibuat tanpa kemudahan dok, dan pelabuhan mempunyai sanitasi yang baik dan dua hospital tersedia. Secara keseluruhan, panduan ini menyediakan maklumat penting untuk kapal-kapal yang melayari Port Swettenham.

Panduan ini juga menyatakan bahawa Port Swettenham bukanlah stesen penghormatan, dan tiada stesen radio tersedia. Pelabuhan ini mempunyai pelbagai pegawai, termasuk Residen, Ketua Setiausaha Negara, Pegawai Daerah, dan Harbour Master (seorang Leftenan Komander Tentera Laut Diraja), yang mengawasi operasi pelabuhan. 

Panduan itu menggariskan peraturan kuarantin, yang memerlukan kapal dari pelabuhan yang dijangkiti atau dengan penyakit berjangkit untuk menaikkan bendera kuarantin dan menunggu pemeriksaan oleh pegawai kesihatan pelabuhan. Pelabuhan ditetapkan oleh tuan pelabuhan, dan kapal dikehendaki mengalihkan abu dan sampah mereka dengan pemetik api. 

Pendaratan bot boleh didapati di stesen isyarat pendaratan atau pendaratan penumpang, dan bot pantai boleh didapati tetapi dengan caj yang tidak diseragamkan. Caj biasa ialah 10 sen bagi setiap penumpang.

Pelabuhan ini mempunyai kemudahan terhad untuk bekalan air tawar, arang batu dan kapal. Walaupun tiada arang batu atau minyak bahan api tersedia, jumlah petrol yang terhad tersedia. Pembaikan kecil boleh dibuat tanpa kemudahan dok, dan pelabuhan mempunyai sanitasi yang baik dan dua hospital tersedia.

Tidak sampai sedekad kemudian rangkaian perkapalan mula menggunakan kemudahan baharu dengan kerap. Pada kemuncak ledakan perdagangan pada tahun 1929, Jawatankuasa Imperial Shipping  telah meluluskan pembinaan dermaga 366m dengan tiga dermaga di sepanjang Selat Klang Utara tetapi sekali lagi projek itu ditangguhkan kerana kekurangan pembiayaan.

Had Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1929

Tahun 1933

Pada tahun 1933, Port Swettenham mempunyai penduduk kira-kira 10,000. Pekan ini mempunyai lima jeti yang mengunjur ke arah barat dari muka hadapan paras air tinggi bandar. Dermaga paling utara ialah jeti penumpang, struktur cerucuk besi yang menganjur 70 ela ke dalam air dan bersambung ke stesen kereta api. 

Tiga jeti lain ialah jeti berkepala T besi yang dikenali sebagai Jeti Utara, Tengah dan Selatan, yang digunakan untuk menunaikan kargo dan disambungkan ke jalan kereta api. Jeti paling selatan ialah jeti pontoon yang digunakan untuk mengeluarkan arang batu dan barangan lain. Pekan ini mempunyai dermaga sepanjang 1,200 kaki dan sesuai untuk kapal draf dalam, dengan kedalaman 30 kaki di samping mata air rendah. 

Lakaran peta: Cadangan Pembesaran Pelabuhan Swettenham ke sebelah utara Sungai Klang sudah mula disuarakan sejak tahun 1930-an

Tahun 1946

Pekan ini mempunyai anggaran penduduk 12,220 pada tahun 1939. Pelabuhan ini berkembang pesat, memuncak pada tahun 1940 dengan tan 550,000 tan. Semasa Perang Dunia II, pelabuhan itu digunakan oleh Komando Servis RAF dan telah dibina semula selepas perang.

Apabila perdagangan di pelabuhan melonjak selepas Perang Dunia ke-2, kerap berlaku kesesakan teruk mendorong panggilan baharu untuk pelabuhan lain di sepanjang Utara Selat Klang.  Pada tahun 1946, pelabuhan ini mempunyai beberapa dermaga dan jeti yang terletak di luar bandar Port Swettenham. Dari utara ke selatan, ini termasuk:

  •  Jeti A.P.C., jeti kayu dengan kedalaman 23 kaki di sebelahnya
  •  Jeti penumpang kereta api, dengan pontun sepanjang 70 kaki dan kedalaman 14 kaki   di sebelahnya
  •  Kastam atau jeti induk Pelabuhan, dengan pontun sepanjang 30 kaki dan kedalaman   kira-kira 10 kaki di sebelahnya
  •  Jeti Utara, No. 1, dengan kedalaman 13 kaki di sebelahnya
  •  Dermaga tengah, No. 2, dengan kedalaman 11 kaki di sebelahnya
  •  4 pontoon atau dermaga Pontoon, dengan kedalaman 12 kaki di sebelahnya
  •  No. 6 atau Dermaga air dalam, dengan kedalaman dari 26 hingga 33 kaki di sebelah
  •  Dermaga No. 7, juga dikenali sebagai dermaga No. 5, di sebelah utara pintu masuk ke   Sungei Aur, dengan kedalaman 5 kaki di sebelah

Kesemua dermaga ini disambungkan kepada sistem kereta api am, dan mempunyai pelbagai kemudahan seperti kren dan tangga pendaratan untuk bot. Terdapat beberapa malim berlesen tersedia di Port Swettenham yang boleh bertemu kapal di mana-mana peringkat yang dikehendaki antara hujung barat laut tebing Angsa dan ke arah laut pelampung cahaya luar kira-kira 2 batu ke selatan struktur cahaya Pulau Pintu Gedong. Khidmat Malim tidak wajib, kecuali dalam kes kecemasan.

Harbour Master bertanggungjawab untuk mengawasi operasi pelabuhan dan memastikan bahawa kapal mengikuti prosedur navigasi yang selamat. Jurumalim adalah perlu tetapi tidak wajib, dan khidmat jurumalim boleh diperoleh dengan notis awal. Malim disediakan untuk membantu kapal menavigasi pelabuhan dan boleh memberikan panduan berharga untuk mengemudi perairan.

Peraturan 1952

Dokumen bertajuk "The Federation of Malaya Port Rules, 195..." merupakan satu set peraturan yang komprehensif yang mengawal operasi pelabuhan di Persekutuan Tanah Melayu. Peraturan ini bertujuan untuk memastikan navigasi yang selamat dan cekap dalam had pelabuhan, dan untuk mengelakkan kemalangan dan perlanggaran. Ia mungkin akan dikuatkuasakan oleh pihak berkuasa pelabuhan dan agensi lain yang berkaitan untuk memastikan pematuhan piawaian keselamatan maritim. 

Secara keseluruhannya, dokumen ini nampaknya merupakan satu set peraturan yang komprehensif yang bertujuan untuk memastikan operasi pelabuhan yang selamat dan cekap di Persekutuan Tanah Melayu. Peraturan ini nampaknya bertujuan untuk memastikan prosedur ketibaan dan pelepasan yang selamat dan cekap bagi kapal yang memasuki dan meninggalkan had pelabuhan. Dokumen ini dibahagikan kepada 10 bahagian, dengan bahagian pengenalan dan beberapa bahagian yang merangkumi pelbagai aspek operasi pelabuhan. Antaranya:

BAHAGIAN I

Pengenalan

1. Kaedah-Kaedah ini boleh disebut sebagai Kaedah-Kaedah Kubu Persekutuan Tanah Melayu, 195..., dan hendaklah terpakai bagi tiap-tiap pelabuhan dalam Persekutuan orang awam.

2. Dalam Peraturan ini tafsiran definisi dalam ordinan Perkapalan Pedagang, 195..., hendaklah terpakai.

"Had pelabuhan" bermaksud had yang ditetapkan dalam perintah Pesuruhjaya Tinggi dalam Majlis mengisytiharkan Pelabuhan.

"Barang berbahaya" termasuk mana-mana barang, bahan atau bahan yang dikelaskan sedemikian dan disenaraikan dalam apeks kepada The Carriage of Dangerous Goods and Explosives in Ships yang dikeluarkan pada tahun 1951 oleh Kementerian Pengangkutan United Kingdom dan dipinda dari semasa ke semasa.

BAHAGIAN II

Untuk Navigasi

3. Tiap-tiap vesel, selain daripada bot terbuka, apabila laluan daner dalam had sebahagian antara waktu matahari terbenam dan murise hendaklah membawa & menyala hijau di sebelah kanan dan lampu merah di bahagian bahagian kapal, dan lampu sedemikian hendaklah disaring supaya ia boleh dilihat di atas ufuk sepuluh titik kompas, iaitu dari kanan ke hadapan hingga dua titik menghalang rasuk di sisi masing-masing, dan pada jarak tidak kurang daripada satu batu pada malam alene yang gelap. .

4.Tiap-tiap bot yang terbuka semasa dalam perjalanan antara waktu matahari terbenam dan matahari terbit hendaklah membawa tanglung yang bernyala yang dipamerkan semasa menghampiri atau ke bot lain.

5. Tiap-tiap vesel  kurang daripada 40 tan apabila dalam perjalanan dalam had pelabuhan antara waktu matahari terbenam dan tempurung matahari terbit membawa lampu yang ditetapkan dalam Peraturan 3 dan hendaklah juga mempamerkan isyarat.

Isyarat Laporan ketibaan.

Cahaya putih yang tidak dikaburkan pada ketinggian di atas gunwale tidak kurang daripada 9 kaki, kelihatan di atas ufuk dua puluh titik kompas, iaitu dari kanan ke hadapan hingga dua titik di belakang kacang di kedua-dua sisi, dan pada jarak pada sekurang-kurangnya dua batu.

BAHAGIAN III: 

Tiba dan Berlepas

6.Tiap-tiap vesel kurang daripada 40 tan apabila menunda vesel lain atau vesel dalam had pelabuhan hendaklah sebagai tambahan kepada lampu yang ditetapkan dalam Peraturan 3 membawa dua lampu putih dalam garisan menegak satu di atas satu sama lain dan jarak tidak kurang daripada 3 kaki. Setiap lampu ini hendaklah daripada binaan dan ciri suno, dan hendaklah dibawa dalam kedudukan yang sama seperti cahaya putih yang disebut dalam Peraturan 5, kecuali lampu tambahan, yang boleh dibawa pada ketinggian tidak kurang daripada 6 kaki di atas gunwale.

7.Tiap-tiap vesel yang ditarik hendaklah membawa lampu yang ditetapkan oleh Peraturan 3 atau dalam hal bot terbuka, lampu yang ditetapkan oleh Peraturan 4. boleh dilihat di sekeliling kaki langit pada jarak satu batu.  

8. "Peraturan Perlanggaran hendaklah dipatuhi dalam had pelabuhan melainkan jika diubah suai oleh Peraturan ini.

9. Kapal wap laut akan menaikkan  Code Pennant antarabangsa “Nombor….. " apabila memasuki bahagian had pada waktu siang. Isyarat ini hendaklah disimpan dinaikkan sehingga vesel itu dibersihkan daripada imuris oleh pegawai Pelabuhan atau timbalannya. Kapal yang tiba di dalam had pelabuhan dalam kegelapan tanpa dibenarkan ke dalam oleh pegawai Pelabuhan atau timbalannya akan menunjukkan lampu merah di atas lampu putih menambah pada ketinggian yang mencukupi untuk kelihatan jelas di seluruh ufuk selain daripada lampu peraturannya.

10.Nakhoda tiap-tiap vesel yang dinaiki oleh pegawai Pelabuhan atau timbalannya hendaklah mengisi dengan betul dan menandatangani laporan ketibaan yang diserahkan kepadanya, memberikan pada masa yang sama senarai lengkap semua penumpang, dengan menyatakan nama dan kewarganegaraan, laporan tentang sebarang kecederaan, kemalangan atau kematian yang mungkin berlaku semasa pelayaran. 

Pelabuhan Utara

Akhirnya, lima puluh tahun selepas ia mula dicadangkan, kerajaan meluluskan pembinaan pelabuhan baru yang akan dipanggil Pelabuhan Utara. Kemudahan awal pelabuhan akan terdiri daripada empat tempat tidur. Kerja-kerja pembinaan bermula pada 1957.

Pembinaan jalan dari Pelabuhan Selatan ke Pelabuhan Utara
sedang dilakukan dalam tahun 1950-an

Kerja-kerja menanam cerucuk untuk asas Pelabuhan Utara dibuat seawal tahun 1956 lagi. 

D.  PEMBANGUNAN SELEPAS MERDEKA

 1960-an

Pada tahun 1960, pelabuhan ini mempunyai saluran yang dikorek sedalam 26-27 kaki di mata air rendah dan lebar 110 kaki. Terdapat tiga dermaga, setiap 100 kaki panjang, dan tiga set tambatan untuk kapal sehingga 550 kaki panjang dan 30 kaki draf. Kargo dikendalikan terus ke dalam trak dari pemetik api melalui kereta api yang berjalan di sepanjang dermaga. 

Pelabuhan ini juga mempunyai beberapa suar dan lampu yang memberikan panduan untuk kapal yang mengemudi kawasan tersebut. Ini termasuk Pulau Angsa Beacon, yang menandakan pintu masuk ke Selat Klang; Pulau Besar Beacon, yang menandakan pendekatan ke Port Swettenham dari selatan; dan Cahaya di Tanjong Bakau, yang menandakan tebing barat laluan fairway, 

Selain alat navigasinya, draf maksimum yang dibenarkan di pelabuhan ialah 32 kaki semasa air pasang, tetapi kapal boleh ditampung dengan draf sehingga 40 kaki dengan menggunakan kren dan tanjakan pelabuhan. Kapal harus berhati-hati untuk tidak melebihi had draf ini, kerana ia boleh menimbulkan risiko kepada navigasi dan keselamatan.  

Terdapat beberapa dermaga yang tersedia di pelabuhan, termasuk Berth 1-7, yang terletak di sebelah selatan pelabuhan dan digunakan untuk kapal kargo am dan penumpang; Berth 6, yang terletak di sebelah timur pelabuhan dan digunakan untuk kapal penumpang; dan Berth 8, yang terletak di sebelah barat pelabuhan dan digunakan untuk kapal kargo am. 

Pelabuhan terus berkembang, dengan pemasangan baharu dibina untuk mengendalikan eksport minyak sawit dan lateks, dan import meningkat dengan ketara. 

Port Swettenham, yang pada asalnya dibangunkan untuk menyokong ekonomi perladangan pada zaman kolonial, digunakan terutamanya sebagai depoh kargo untuk getah berdasarkan sambungannya ke rangkaian rel. Strategi pembangunan sehingga tahun 1960-an adalah berdasarkan dasar penggantian import yang digabungkan dengan penekanan kepada pembangunan luar bandar dan kepelbagaian ekonomi. Apabila ekonomi Tanah Melayu berkembang, maka pelabuhan meluaskan operasinya. 

Rancangan Colombo, yang ditubuhkan pada tahun 1950, menyediakan bantuan untuk pembesaran Port Swettenham melalui dermaga air dalam tambahan. Jawatankuasa Pelabuhan Persekutuan memutuskan bahawa dermaga baru perlu dibina di Selat Klang Utara, sebuah projek yang telah dimulakan pada 1955 dan pengembangannya dibantu oleh ledakan ekonomi Tanah Melayu yang dicetuskan oleh Perang Korea. Walau bagaimanapun, seperti semua pelabuhan di rantau ini, Port Swettenham dibayangi oleh Singapura yang mengendalikan kebanyakan perdagangan di rantau ini. 

Lembaga Pelabuhan Swettenham

Walaupun usaha menwujudkan pihak berkuasa pelabuhan pertama kali dicadangkan pada tahun 1923 tetapi operasi pelabuhan terus diuruskan sebagai sampingan unit perkhidmatan kereta api sehingga 1948 apabila pengurus pelabuhan telah dilantik. Hanya pada tahun 1959 Jabatan Pelabuhan sepenuhnya  telah diwujudkan. 

Pada tahun 1963, kerajaan Malaysia telah menubuhkan Lembaga Pelabuhan Swettenham, yang kemudiannya dinamakan Lembaga Pelabuhan Klang. Tenaga kerja perintis Pihak Berkuasa berjumlah 1,276 pekerja, sebahagian besarnya adalah kakitangan kereta api  yang telah memilih untuk menyertai perkhidmatan pelabuhan. Pihak Berkuasa mengambil alih Pelabuhan Utara secara rasmi pada 2 Januari 1964. Pada tahun penuh pertama kewujudan Pihak Berkuasa, Pelabuhan Swettenham mengendalikan 2.04 juta tan kargo dan menerima 1,727 panggilan kapal.

Selepas Singapura berundur dari Persekutuan Malaysia pada tahun 1965, kerajaan Malaysia menggalakkan pembangunan pelabuhannya sendiri untuk mengurangkan pergantungan kepada Singapura tetapi dengan sedikit kesan. Untuk kebanyakan tahun 1960-an, Port Swettenham sesak dan mengalami kemerosotan produktiviti dalam konteks peningkatan besar dalam kargo. Yang terakhir ini terhasil daripada pengembangan bijih besi, getah, dan jongkong timah yang dieksport, serta pengurangan caj pelabuhan. 

Peta topografi tahun 1966 menunjukkan perkembangan Pelabuhan Swettenham meliputi Pelabuhan Selatan dan Pelabuhan Utara






Peta yang sama menunjukkan kedudukan Pelabuhan Selatan untuk pengangkutan dan pemunggahan barangan pukal dan umum

Peta yang sama menunjukkan kedudukan Pelabuhan Utara (masih dalam pembinaan) untuk pengangkutan dan pemunggahan kontena

Had Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1966

1970 dan 1980-an

Lembaga Pelabuhan Klang

Pelabuhan Swettenham ditukarkan kembali sebagai Pelabuhan Klang pada tahun 1972  adalah tonggak penting dalam sejarah perdagangan Malaysia. Permintaan untuk pengendalian kargo telah meningkat di Singapura dan Pelabuhan Swettenham, tetapi kemudahan Port Swettenham tidak dapat memenuhi permintaan tersebut, menyebabkan beberapa kargo dialihkan ke Singapura. Lencongan ini, digabungkan dengan corak aliran kargo Malaysia yang sedia ada melalui Singapura, telah mengukuhkan kepentingan pelabuhan itu dalam memberi perkhidmatan kepada perdagangan asing Malaysia. Untuk menangani isu kapasiti, pembinaan dua dermaga air dalam di kawasan pelabuhan lama Port Swettenham hampir siap. 

Selain itu, sebuah firma Jerman Barat telah dianugerahkan kontrak untuk mengembangkan kawasan Pelabuhan Utara Port Swettenham dalam tiga peringkat. Peringkat pertama akan merangkumi dermaga lautan 900 kaki yang akan disiapkan pada tahun 1970, diikuti dengan 900 kaki lagi pada tahun 1971, dan akhirnya dermaga 1000 kaki pada tahun 1972. Projek ini, bernilai $19.3 juta, akan lebih daripada dua kali ganda kapasiti Pelabuhan Utara dan membolehkannya menampung kargo kontena.

Pelabuhan itu mengalami perkembangan selanjutnya pada tahun 1970-an dan 1980-an, termasuk pembinaan dermaga air dalam baharu, terminal kontena, dan dermaga kargo pukal. Dengan perdagangan berkembang pesat, kecekapan menjadi yang teratas keutamaan dan seterusnya memulakan pemodenan operasi pelabuhan dan sistem yang akan mengumpulkan momentum sebagai pelabuhan berkembang. Ini adalah permulaan pelabuhan moden yang akan menjadi pintu masuk maritim utama Malaysia.





E.  KRONOLOGI KENDALIAN PERDAGANGAN DI PELABUHAN SWETTENHAM

Port Swettenham merupakan satu-satunya pelabuhan di Negeri-negeri Melayu Bersekutu untuk kapal laut. Antara Perang Dunia I dan II, pelabuhan itu mengalami banyak pertumbuhan dan pengembangan, memuncak pada tahun 1940 apabila perdagangan meningkat kepada 550,000 tan. Semasa Perang Dunia Kedua, kebanyakan kemudahan pelabuhan yang rosak semasa perang telah dibina semula. Pelabuhan itu berkembang ke selatan dengan pemasangan tetap untuk mengendalikan lebih banyak minyak sawit dan susu getah, dua eksport yang semakin penting. Import juga meningkat dengan pesat dan tan kargo yang dikendalikan di pelabuhan jauh melebihi apa yang difikirkan sebelum perang.

1.  Dekad 1900-an

Carta bar memberikan pandangan menyeluruh tentang aktiviti maritim di Port Swettenham dari 1906 hingga 1910, Data ini mendedahkan trend dan corak yang ketara dalam kapasiti operasi dan kecekapan pelabuhan dalam tempoh lima tahun. Secara keseluruhan, data dari 1906 hingga 1910 menggambarkan tempoh pertumbuhan yang teguh untuk Port Swettenham, dengan peningkatan yang ketara dalam kedua-dua jumlah perdagangan dan skala operasi aktiviti maritim. Pengurangan dalam panggilan kapal pada tahun 1910, walaupun terdapat peningkatan dalam tan, menggariskan peralihan ke arah kecekapan yang lebih besar dan kapasiti kargo yang lebih besar bagi setiap kapal, menandakan evolusi yang ketara dalam fungsi pelabuhan dan peranannya dalam perdagangan global.

Pelabuhan Swettenham menjadi destinasi perkapalan di Singapura dalam tahun 1901

Kalender Perkapalan di Singapura dalam tahun 1901

Perincian maklumat navigasi perkapalan di Port Swettenham dalam tahun 1901

Pergerakan kapal-kapal dari/ke Port Swettenham dalam tahun 1902

Kapal-kapal di Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1906

Kapal Ban Hin Guan belayar ke Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1906

Pergerakan Kapal-kapal melibatkan Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1907


2.  Dekad 1910-an

Terdapat 1,404 ketibaan dan 1,401 kapal dagang berlepas di Port Swettenham pada tahun 1912; 248 kapal laut tiba dan 250 telah dibersihkan dari pelabuhan ini pada tahun 1912, dengan tan masing-masing 907,680 dan 916,004.
Data dari 1914 hingga 1919 menonjolkan kesan peristiwa global, khususnya Perang Dunia I, terhadap operasi Port Swettenham. Penurunan ketara dalam kedua-dua tan dan panggilan kapal dari 1914 hingga 1918 menggambarkan kesan gangguan perang terhadap perdagangan. Walau bagaimanapun, sedikit peningkatan pada tahun 1919 menunjukkan bahawa pelabuhan mula pulih apabila laluan perdagangan global dibuka semula dan aktiviti maritim disambung semula.

Carta ini, jika dibandingkan dengan tempoh sebelumnya (1906-1910), menyediakan konteks yang lebih luas untuk memahami turun naik dalam aktiviti pelabuhan dari semasa ke semasa. Ia menekankan daya tahan Port Swettenham dan kembali beransur-ansur ke tahap perdagangan sebelum perang, walaupun belum mencapai aktiviti puncak yang dilihat pada tahun 1914.

Port Swettenham dalam tahun 1914

Port Swettenham dalam tahun 1915

Kapal Mel singgah berlabuh di Port Swettenham dalam tahun 1917

Pergerakan kapal ke Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1919


3.  Dekad 1920-an

Syarikat Straits Steamship mengekalkan perkhidmatan tetap di semua pelabuhan di Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, menghubungkan mereka antara satu sama lain dan dengan Singapura, Melaka dan Pulau Pinang. Syarikat P.&O. juga mengekalkan beberapa perkhidmatan di Pantai Barat. Pelabuhan utama ialah, Teluk Anson, Port Weld, Kuala Kurau dan Sitiawan di Perak; Port Swettenham, dan Kuala Selangor di Selangor; Port Dickson di Negeri Sembilan; dan Pekan dan Kuantan di Pahang. Jumlah tan yang dikendalikan di pelabuhan selain Port Swettenham adalah kira-kira 1,260,000 tan.










Antara kapal-kapal yang menjadikan Port Swettenham
sebagai persinggahan dalam tahun 1920-an

Jadual Perkapalan Antarabangsa dan Pesisir yang beroperasi di Pelabuhan Swettenham dalam tahun 1922


Jadual ini menyerlahkan tempoh pertumbuhan yang besar untuk Port Swettenham pada pertengahan hingga akhir 1920-an. Selepas gangguan yang disebabkan oleh Perang Dunia I, seperti yang dilihat dalam carta sebelumnya dari 1914 hingga 1919, pelabuhan itu nampaknya telah pulih dengan kuat. Peningkatan tonase yang konsisten mencadangkan penambahbaikan dalam infrastruktur pelabuhan, peningkatan aktiviti perdagangan, dan mungkin peningkatan ekonomi yang lebih luas. Menjelang 1929, pelabuhan itu mengendalikan hampir dua kali ganda tan berbanding 1925, mempamerkan pengembangannya yang ketara dan kepentingan yang semakin meningkat sebagai hab perdagangan.

Apabila membandingkan angka-angka ini dengan tempoh sebelumnya, terbukti bahawa Port Swettenham bukan sahaja telah pulih daripada gangguan semasa perang tetapi juga telah memasuki fasa pertumbuhan yang besar, melepasi paras tan sebelum perang dan mencipta rekod baharu dalam aktiviti pelabuhan.


Dalam dekad 1920-an, jeti penumpang kereta api menawarkan pelbagai tambang untuk perjalanan ke pelbagai tempat. Tambang untuk perjalanan ke lokasi tertentu adalah seperti berikut: Pelampung No. 1, Pelampung No. 2, Pelampung No. 3, dan Pelampung No. 4 semuanya mempunyai tambang perjalanan tunggal sebanyak 20 sen, 25 sen, 30 sen dan 35 sen setiap penumpang, masing-masing. Untuk perjalanan yang lebih jauh, penumpang boleh pergi ke suar kereta api satu batu untuk tambang perjalanan sekali sebanyak 50 sen bagi setiap penumpang. Jeti itu juga menawarkan tambang untuk perjalanan ke kapal yang berlabuh di Dermaga No. 1 dan Dermaga No. 6, dengan tambang masing-masing 20 sen dan 25 sen bagi setiap penumpang.


Bilangan kenderaan bermotor yang didaftarkan dalam FMS meningkat secara berterusan sepanjang tahun, dengan sedikit penurunan pada tahun 1924. Pemilikan kereta persendirian menjadi lebih popular pada tahun 1925 dan 1929, manakala bas kekal rendah tetapi menunjukkan peningkatan yang stabil. Lori dan kereta sewa meningkat dengan ketara, terutamanya pada tahun 1926, disebabkan peningkatan permintaan untuk perkhidmatan pengangkutan. Jumlah bilangan kenderaan yang didaftarkan meningkat lebih 50% antara 1921 dan 1929, menunjukkan peningkatan ketara dalam kenderaan bermotor di jalan raya di FMS pada tahun 1920-an.

4.  Dekad 1930-an + Sebelum Perang Dunia Kedua (1940-41)

Bilangan dan tan kapal dagang yang memasuki dan dikendalikan di Port Swettenham pada tahun itu ialah 2,772 kapal dan 6,228,484 tan berbanding dengan 3,046 kapal dan 6,627,498 tan pada tahun 1930, penurunan sebanyak 399,014 tan. Bilangan dan tan kapal wap laut yang masuk dan dibersihkan ialah 1,406 daripada 5,555,534 tan berbanding dengan 1,484 daripada 5,902,056 tan pada tahun 1930, penurunan sebanyak 346,522 tan.

Bilangan kapal wap laut yang datang bersama dermaga ialah 259 berbanding 333 pada tahun 1930. Kapal terbesar yang memasuki pelabuhan ialah S.S. "Achilles" (British) sebanyak 11,426 tan: ia juga merupakan kapal draf terdalam yang memasuki pelabuhan, melimpahkan 31' 4" air. 

Pelabuhan Swettenham mengalami kemerosotan dalam trafik kargo dan kapal pada tahun 1931. Pelabuhan itu mengendalikan 2,772 kapal dan 6,228,484 tan kargo, penurunan daripada 3,046 kapal dan 6,627,498 tan kargo pada tahun 1930. kapal wap menyumbang sebahagian besar daripada penurunan ini, dengan 1,406 kapal dan 5,555,534 tan kargo, turun daripada 1,484 kapal dan 5,902,056 tan pada tahun 1930. Selain itu, hanya 259 kapal pengukus laut yang datang bersama dermaga pada tahun 1933, berbanding 1933 pada 1933. Kapal terbesar yang memasuki pelabuhan itu ialah kapal British "Achilles", dengan tan 11,426 tan dan draf 31' 4". 

Jadual di bawah memberikan maklumat lanjut tentang kewarganegaraan, bilangan, dan tan kapal dagang yang memasuki dan membersihkan pelabuhan pada tahun 1931.


Port Swettenham mengendalikan 703 kapal dagang pada tahun 1931 dengan jumlah tan 2,777,767. Kapal-kapal itu datang dari pelbagai negara, termasuk Amerika, British, Denmark, Belanda, Jerman, Itali, Jepun dan Norway. Majoriti kapal memasuki dan membersihkan pelabuhan tanpa meninggalkan serta-merta, menunjukkan mereka sedang memunggah atau memuatkan kargo. Syarikat Kapal Steam Selat mengekalkan perkhidmatan tetap antara pelabuhan di Negeri-negeri Melayu Bersekutu dan dengan Singapura, Melaka, dan Pulau Pinang.

Halaman ini melaporkan bilangan kapal yang singgah di Pelabuhan Swenttenham pada tahun 1937 dan 1938. Pada tahun 1937, 1,493 kapal dipanggil, dengan 1,094 kapal laut dan 399 kapal pantai. Pada tahun 1938, 1,485 kapal dipanggil, dengan 1,027 kapal laut dan 458 kapal pantai. Data menunjukkan sedikit penurunan dalam jumlah keseluruhan kapal dari 1937 hingga 1938, tetapi perkadaran kapal laut yang pergi ke pantai kekal konsisten.


Jumlah kargo yang dikendalikan di Port Swettenham, Malaysia, mengalami peningkatan yang berterusan dari tahun 1928 hingga 1941. Data menunjukkan bahawa kapasiti pengendalian kargo pelabuhan itu memuncak pada tahun 1929 pada 400,000 tan, dengan jumlah antara 100,000 hingga 400,000 tan setahun. Ini menunjukkan bahawa pelabuhan itu merupakan hab perdagangan yang penting di Malaya pada awal abad ke-20.

Jumlah kargo yang dikendalikan di Port Swettenham juga menunjukkan peningkatan yang ketara pada tahun-tahun awal tempoh tersebut, dengan volum meningkat dua kali ganda daripada 126,833 tan pada tahun 1928 kepada 249,513 tan pada tahun 1934. Kapasiti pengendalian kargo pelabuhan itu terus berkembang, dengan jumlahvolum mencapai kemuncak 388,756 tan pada tahun 1941 (sehingga Oktober). Ini menunjukkan bahawa aktiviti perdagangan pelabuhan itu berkembang pesat dalam tempoh ini.

Terutamanya, kapasiti pengendalian kargo pelabuhan adalah lebih tinggi untuk eksport berbanding import. Jumlah eksport adalah antara 100,000 hingga 400,000 tan setahun, manakala jumlah import pula antara 20,000 hingga 200,000 tan setahun. Ini menunjukkan bahawa pelabuhan itu terutamanya hab berorientasikan eksport, dengan barangan dihantar ke destinasi lain dan bukannya barangan import yang masuk ke negara ini.

Secara keseluruhannya, data menunjukkan bahawa Port Swettenham merupakan hab perdagangan penting di Malaya pada awal abad ke-20, dengan peningkatan ketara dalam kapasiti pengendalian kargo dan volum perdagangan antara 1928 dan 1941. Kapasiti pengendalian kargo pelabuhan adalah tertinggi untuk eksport, menunjukkan bahawa ia merupakan hab berorientasikan eksport utama bagi barangan Malaysia.

Pengumuman pembatalan dan penangguhan operasi 
TSS Kedah dan  SS Selangor dalam tahun 1930

Iklan Perkapalan dalam tahun 1930

Iklan penjualan tongkang di Pelabuhan Swetenham dalam tahun 1930

Statistik Penghantaran Getah melalui Pelabuhan Swettenham
dan pelabuhan-pelabuhan lain dalam tahun 1931

Tambang harga murah perjalanan pergi balik
Pelabuhan Swettenham ke Pulau Pinang dalam tahun 1931

5.  Pendudukan Jepun (1942-1945)

Ada empat kemungkinan sebab Jepun ingin menawan Port Swettenham: 
  • menggunakan "pelabuhan selesa" Port Swettenham untuk menyusun semula pasukan ekspedisi sebelum ia bergerak melalui laut untuk menyerang Singapura. 
  • sebagai "pangkalan untuk maju ke Singapura melalui darat dan menyerangnya dari darat". 
  • untuk menawan aerodrom berdekatan di Kuala Lumpur dan menggunakannya untuk melancarkan serangan udara ke atas Singapura. 
  • untuk memutuskan "komunikasi antara Singapura dan bahagian utara Tanah Melayu". 
Tentera Jepun hanya mahu menggunakan Port Swettenham sebagai pangkalan untuk merampas Kuala Lumpur (kira-kira 25 batu jauhnya). Untuk melakukan ini, mereka memerlukan dua Briged. 

Pendudukan Jepun di Port Swettenham dari hujung tahun 1941 hingga 1945 ditandai dengan sanitasi yang buruk dan keadaan kesihatan awam. Kekurangan pengangkutan dan infrastruktur menyebabkan pelupusan sampah terjejas teruk, dengan sisa dibuang terus ke sungai. Akibatnya, keadaan kesihatan di Port Swettenham merosot dengan ketara. Kadar kematian meningkat kepada 42.4 per mille, berbanding 10.3 pada tahun 1939, dengan kadar kematian yang tinggi di kalangan buruh. Malaria merupakan punca utama kematian, dengan disentri dan kekurangan zat makanan turut menyumbang kepada kadar kematian yang tinggi.

Walaupun terdapat 12 hospital estet atau kumpulan, sistem penjagaan kesihatan sangat kekurangan sumber. Bekalan ubat, makanan dan peralatan kurang, dan tiada kakitangan yang berkelayakan untuk menyediakan rawatan perubatan. Kekurangan sokongan perubatan ini bermakna ramai orang dibiarkan tanpa rawatan yang mencukupi untuk penyakit mereka.

Satu-satunya usaha kesihatan awam yang direkodkan semasa tempoh pendudukan ialah pemeriksaan dan vaksinasi kru sampah yang memasuki Port Swettenham selepas kolera meletus di Singapura dan Bagan Si Api-Api pada tahun 1944. Ini adalah usaha sekali sahaja, dan ia tidak mencukupi untuk membendung keadaan kesihatan yang buruk yang telah berkembang sepanjang tempoh pendudukan.

Secara keseluruhan, keadaan kesihatan awam di Port Swettenham merosot dengan ketara dari 1941 hingga 1945. Walaupun tiada wabak penyakit berjangkit utama dilaporkan, malaria kekal sebagai pembunuh utama, dan kekurangan sumber penjagaan kesihatan yang mencukupi bermakna ramai orang menderita dan meninggal dunia akibat penyakit yang boleh dicegah.

6. Era Pasca Perang (1945-1950)

Pada tahun 1946, selepas berakhirnya Perang Dunia Kedua,  terlalu banyak cabaran yang dihadapi oleh Tanah Melayu dalam memulihkan infrastruktur perdagangannya, termasuk pelepasan pelabuhan, perkapalan, dan perkhidmatan rel.

Banyak industri dan perkhidmatan awam terjejas teruk semasa pendudukan Jepun, dan mengambil masa beberapa bulan untuk memulihkan kemudahan sebelum perang. Kadar pemunggahan di pelabuhan kekal rendah disebabkan kekurangan makanan dan mogok di kalangan pekerja pelabuhan. Walau bagaimanapun, menjelang akhir tahun, pelabuhan telah kembali kepada keadaan normal. 

Pelabuhan Swettenham yang dimiliki dan dikendalikan oleh Keretapi Tanah Melayu, menderita teruk semasa pendudukan Jepun, tetapi banyak pemulihan telah berlaku sejak itu, dan kemudahan secara amnya telah dipulihkan dan diperbaiki. Kesan pendudukan Jepun terhadap rangkaian kereta api Tanah Melayu. Jepun telah mengalihkan rel sepanjang 300 batu, termasuk 200 batu dari garisan Pantai Timur, dan satu pertiga daripada lokomotif. Bagaimanapun, dengan bantuan Tentera Darat, laluan utama Pantai Barat dan beberapa jambatan telah dipulihkan, dan laluan Pantai Timur dibina semula ke Mentakab. 

Perkhidmatan pengangkutan udara Malaya tidak dapat dipulihkan sepenuhnya. Beberapa syarikat penerbangan terkemuka dunia melanjutkan aktiviti mereka untuk memasukkan Singapura, tetapi sistem penerbangan dalaman tidak dipulihkan. Sebuah syarikat Filipina telah mengadakan perkhidmatan tidak teratur dari Manila ke Singapura dan Saigon. 

Pada tahun 1946. import negara bernilai lebih $500 juta, manakala eksport bernilai hampir $510 juta. Amerika Syarikat merupakan salah satu pembeli utama hasil Malaya, menyumbang 54% daripada eksport getah dan gutta percha. Perdagangan luar Tanah Melayu dijangka meningkat pada tahun 1947, dengan syarat faktor dunia kekal stabil. 

Usaha-usaha dilakukan untuk mewujudkan semula perkhidmatan kesihatan dan kebersihan di Malaysia selepas pendudukan Jepun berakhir pada September 1945. Keadaan itu amat teruk, dengan jalan-jalan yang kotor, tiada lampu jalan atau domestik, dan bekalan air yang tidak dirawat. Makanan begitu terhad, dan kerja anti-malaria telah diabaikan. Insinerator tidak berfungsi, dan tiada pengangkutan sampah atau pemuliharaan. 

Untuk menangani isu ini, tawanan perang Jepun telah digunakan dalam usaha pembersihan, dan D.D.T. semburan digunakan secara meluas, termasuk semburan dari udara. Ini membantu mewujudkan semula kawalan anti-malaria dengan pantas di kawasan Lembaga Bandaran, serta perkhidmatan pemuliharaan dan pembersihan. Pemberitahuan dan kawalan penyakit berjangkit juga diwujudkan semula, dengan merekodkan semua statistik penting mengikut rutin sebelum perang. 

Pentadbiran Tentera British membiayai penubuhan hospital estet dan kumpulan, yang menyediakan rawatan perubatan yang sangat diperlukan kepada pelarian, orang yang terlantar, orang miskin, dan gelandangan.

Penasihat Malariologi memainkan peranan penting dalam mengarahkan dan menjalankan semua kerja yang berkaitan dengan estet dan kawalan anti-malaria. Walau bagaimanapun, disebabkan kakitangan dan bahan yang terhad, ia tidak dapat meliputi semua daerah. Di sebalik cabaran-cabaran ini, kemajuan ketara telah dicapai dalam memulihkan kawasan bandar, di mana keperluannya paling besar.


Secara keseluruhannya, data tersebut memberikan gambaran menyeluruh tentang aktiviti perkapalan di Port Swettenham pada Februari 1946, menekankan kepentingan pelabuhan sebagai hab perdagangan di Malaysia. 

Perangkaan yang dibentangkan dalam jadual menunjukkan ketibaan dan pelepasan kapal di Pelabuhan Swettenham, Malaysia pada Februari 1946. Mengikut data, sebanyak 268 kapal tiba di pelabuhan tersebut, dengan 48 daripadanya adalah kapal laut. Di samping itu, 220 jung, kapal motor kecil, dan perahu tempatan juga tiba di pelabuhan. Sebaliknya, sebanyak 199 kapal berlepas dari pelabuhan dalam tempoh yang sama. Jumlah tan kargo yang dikendalikan dalam tempoh ini adalah sebanyak 342,578 tan.

Pecahan kargo yang dikendalikan mengikut jenis kapal juga disediakan. Kapal-kapal yang melayari lautan mengendalikan sejumlah 196,181 tan kargo, manakala jung, kapal motor kecil, dan kraf tempatan mengendalikan 2,837 tan kargo. Kapal laut memunggah sejumlah 243 tan kargo, manakala jong, kapal bermotor kecil, dan perahu tempatan memunggah 2,685 tan kargo. 

7.  Dekad 1950-an

Pelabuhan Swettenham ialah pelabuhan penting di Malaya, yang melayani wilayah besar yang merangkumi negeri Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Pahang Barat, dan bahagian barat laut Johor. Menarik untuk diperhatikan bahawa Melaka, yang merupakan negeri yang berasingan serta mempunyai pelabuhannya sendiri, tetapi juga menerima kargo dan kapal melalui Pelabuhan Swettenham dan Singapura.

Kemungkinan besar pelabuhan itu memainkan peranan penting dalam pembangunan ekonomi rantau ini, menjadi titik pemindahan yang penting untuk barangan yang bergerak antara Asia Tenggara dan bahagian lain di dunia. Keupayaan pelabuhan ini untuk melayani bandar-bandar ini termasuk Ipoh dan Kuala Lumpur, dan lain-lain di rantau ini membantu memudahkan pertumbuhan industri seperti pembuatan, pertanian, dan perlombongan.

Data yang disediakan oleh Laporan Menteri Pengangkutan pada tahun 1957 memberikan gambaran yang jelas tentang pertumbuhan dan pembangunan pelabuhan selama ini. Ia menonjolkan kepentingan pelabuhan sebagai hab perdagangan di Malaysia dan peranannya dalam memudahkan pertumbuhan industri seperti pembuatan, pertanian dan perlombongan.

Tan kargo yang dikendalikan di Port Swettenham sepanjang tahun 1939 hingga 1957 adalah statistik yang mengagumkan. Menurut data, kapasiti pengendalian kargo pelabuhan telah meningkat secara berterusan sejak beberapa tahun, dengan lonjakan ketara dalam tempoh selepas perang. 

Pada tahun 1939, pelabuhan itu mengendalikan sejumlah 574,993 tan kargo. Angka ini kekal dan agak stabil sehingga tempoh selepas perang, apabila pelabuhan mula mengalami peningkatan ketara dalam tan kargo. Menjelang tahun 1947, pelabuhan itu telah mengendalikan sejumlah 558,344 tan kargo, dan menjelang 1953, angka ini meningkat lebih daripada dua kali ganda kepada 1,008,535 tan. Kapasiti pengendalian kargo pelabuhan terus meningkat pada tahun-tahun berikutnya, dengan sejumlah 1,021,982 tan dikendalikan pada tahun 1954 dan 1,201,669 tan pada tahun 1955. Tan kargo pelabuhan terus meningkat, dengan jumlah 1,287,109 tan dikendalikan pada tahun 1956. Pada September 1957, pelabuhan itu telah mengendalikan sejumlah 1,000,558 tan kargo.

Jadual ini menyediakan pecahan aktiviti perkapalan di pelabuhan utama di Malaysia dari 1947 hingga 1953, dengan tumpuan di Pelabuhan Swettenham, Pulau Pinang, dan Melaka. Data menunjukkan bilangan kapal yang tiba dan berlepas di setiap pelabuhan, serta jumlah tan kargo yang dikendalikan.

Pelabuhan Swettenham, yang merupakan pelabuhan utama di negara ini, menyaksikan peningkatan ketara dalam aktiviti perkapalan selama ini. Bilangan kapal yang tiba di pelabuhan meningkat daripada 73 pada tahun 1947 kepada 145 pada tahun 1953, manakala bilangan kapal yang berlepas meningkat daripada 229 kepada 439 dalam tempoh yang sama. Jumlah tan kargo yang dikendalikan di pelabuhan juga meningkat, daripada 50,000 tan pada tahun 1947 kepada 99,000 tan pada tahun 1953.

Pulau Pinang, satu lagi pelabuhan utama di Malaysia, juga menyaksikan peningkatan dalam aktiviti perkapalan sejak beberapa tahun. Bilangan kapal yang tiba di pelabuhan meningkat daripada 67 pada tahun 1947 kepada 127 pada tahun 1953, manakala bilangan kapal yang berlepas meningkat daripada 225 kepada 425 dalam tempoh yang sama. Jumlah tan kargo yang dikendalikan di pelabuhan juga meningkat, daripada 70,000 tan pada tahun 1947 kepada 99,000 tan pada tahun 1953.

Melaka, yang merupakan pelabuhan yang lebih kecil berbanding Pelabuhan Swettenham dan Pulau Pinang, masih menyaksikan peningkatan dalam aktiviti perkapalan sejak beberapa tahun lalu. Bilangan kapal yang tiba di pelabuhan meningkat daripada 50 pada tahun 1947 kepada 84 pada tahun 1953, manakala bilangan kapal yang berlepas meningkat daripada 142 kepada 368 dalam tempoh yang sama. Jumlah tan kargo yang dikendalikan di pelabuhan juga meningkat, daripada 50,000 tan pada tahun 1947 kepada 99,000 tan pada tahun 1953.

Jadual ini juga menyediakan angka berasingan untuk aktiviti perdagangan pantai di Port Swettenham dan Pulau Pinang. Angka perdagangan pantai termasuk kargo yang dikendalikan oleh Port Dickson, kecuali pada tahun 1947 dan 1953. Data menunjukkan bahawa kedua-dua pelabuhan menyaksikan peningkatan dalam aktiviti perdagangan pantai sepanjang tahun, dengan Port Swettenham mengendalikan purata sekitar 24,000 tan kargo sebulan dan Pulau Pinang mengendalikan purata sekitar 103,000 tan sebulan.

Secara keseluruhan, data menunjukkan bahawa pelabuhan Malaya ini memainkan peranan penting dalam ekonomi negara dalam tempoh ini, dengan peningkatan ketara dalam aktiviti perkapalan dan tan kargo yang dikendalikan selama ini.







Antara syarikat-syarikat Perkapalan Antarabangsa menjadikan Pelabuhan Swettenham sebagai singgahan mereka dalam tahun 1950-an.

8.  Dekad 1960-an

Jadual menunjukkan tan kargo yang dikendalikan di pelabuhan Swettenham sepanjang tahun dari 1960 hingga 1962. Data menunjukkan peningkatan ketara dalam tan kargo dalam tempoh ini, dengan sejumlah 1,615,091 tan dikendalikan pada tahun 1960, 1,689,696 tan dikendalikan pada tahun 1961, dan 6908. tan dikendalikan pada tahun 1962.

Tan kargo yang dikendalikan di pelabuhan ini meningkat lebih daripada dua kali ganda dalam tempoh tiga tahun, daripada 1,700,000 tan pada tahun 1960 kepada 1,908,679 tan pada tahun 1962. Ini menunjukkan peningkatan lebih 200,000 tan atau kadar pertumbuhan kira-kira 12% setahun. Peningkatan tan kargo boleh dikaitkan dengan pertumbuhan pesat ekonomi Malaysia dalam tempoh ini. Sektor perdagangan negara berkembang pesat, didorong oleh sumber asli, industri pembuatan dan sektor pertanian. 

Secara keseluruhan, data menunjukkan bahawa pelabuhan Swettenham memainkan peranan penting dalam memudahkan pertumbuhan ini dengan menyediakan hubungan penting antara ekonomi domestik negara dan pasaran global, dengan peningkatan ketara dalam tan kargo yang dikendalikan selama ini.


Jadual membentangkan kepentingan relatif barangan eksport utama di Malaysia pada tahun 1961 dan diunjurkan pada tahun 1975, serta kedudukan dan pengagihan peratusannya. Data menunjukkan bahawa getah merupakan barangan eksport teratas pada tahun 1961, mencakupi 52.9% daripada jumlah eksport, dan dijangka kekal sebagai barangan eksport teratas pada tahun 1975, dengan unjuran bahagian sebanyak 62.8%.

Kayu kayan merupakan barangan eksport kedua terbesar pada tahun 1961, membentuk 21.1% daripada jumlah eksport, dan dijangka turun ke tempat ketiga pada tahun 1975, dengan unjuran bahagian sebanyak 12.7%. Minyak sawit, sebaliknya, merupakan barangan eksport ketiga terbesar pada tahun 1961, membentuk 9.8% daripada jumlah eksport, dan dijangka meningkat ke tempat kedua pada tahun 1975, dengan unjuran bahagian sebanyak 14.2%.

Bijih Ilmenite, yang menduduki tempat keempat pada tahun 1961, dijangka mengekalkan kedudukannya pada tahun 1975, dengan bahagian yang diunjurkan sebanyak 5.8%. Besi buruk, yang menduduki tempat kelima pada tahun 1961, dijangka jatuh ke tempat keenam pada tahun 1975. Minyak kelapa dan kopra juga merupakan barangan eksport utama pada tahun 1961, tetapi dijangka merosot kepentingannya menjelang tahun 1975.

Jumlah peratusan pengagihan eksport Malaysia dijangka kekal stabil sepanjang tempoh tersebut, dengan sedikit peningkatan daripada 93.6% pada tahun 1961 kepada 95.5% pada tahun 1975. Data menunjukkan bahawa ekonomi Malaysia akan terus banyak bergantung kepada komoditi utama seperti getah dan minyak sawit, dengan sumbangan yang lebih kecil tetapi masih ketara daripada kayu dan eksport lain.

Singapura ialah pemain utama dalam industri pelabuhan global, menduduki tempat sebagai pelabuhan keempat terbesar di dunia dari segi tan perkapalan yang memasuki dan membersihkan pelabuhan. Pada tahun 1967, pelabuhan itu mengendalikan 30.3 juta tan kargo, lebih kecil daripada 3 juta tan yang dikendalikan di Port Swettenham dan 15.9 juta tan yang dikendalikan di semua pelabuhan Malaysia Barat. Pengendalian kargo pelabuhan terutamanya dilakukan melalui lighterage, dengan kapal berlabuh di "jalan raya" dan hanya 17% kargo dikendalikan di dermaga. 

F.  GARIS MASA PEMBANGUNAN NAVIGASI PELABUHAN SWETTENHAM

TAHUN

PERKEMBANGAN

CATATAN

1904

 

* Selat Klang ialah laluan air yang boleh dilayari antara Pulau Angsa dan pulau kecil Botel di utara, dan Pulau Pintu Gedong dan Pulau Lumut di selatan.

* Selat ini mempunyai kedalaman minimum 4 depa, menjadikannya selamat untuk kebanyakan kapal untuk mengemudi.

 

Port Swettenham mempunyai komunikasi kapal wap biasa dengan pelbagai pelabuhan, termasuk Singapura, Malacca, Port Dickson, Penang, dan Telok Anson. Bandar ini juga merupakan terminal kereta api dari Klang.Bandar ini juga mempunyai komunikasi kereta api dengan Klang (5.4 batu) dan Kuala Lumpur, yang menghubungkan dengan laluan lain di negara itu. 

Selain itu, Port Swettenham mempunyai komunikasi telegraf dengan semua bahagian. Bekalan boleh menjadi sukar untuk diperolehi di Port Swettenham, kerana mereka perlu dipesan dari Kuala Lumpur. Walau bagaimanapun, pembinaan kedai daging sejuk sedang dijalankan untuk meringankan masalah ini. Selain itu, air yang sangat baik boleh diperolehi dalam apa-apa kuantiti daripada hidrans yang terletak di sebelah tiang.

 

1906

 

* Selat Klang sesuai untuk kapal draf dalam.

* Pelabuhan mempunyai tempat berlabuh yang baik dalam kedalaman yang berbeza-beza, tetapi perlu berhati-hati untuk mengelak daripada menghalang pendekatan ke jeti.

* Port Swettenham terletak di sebelah timur pintu masuk ke Sungai Klang dan mempunyai perhubungan kapal wap biasa dengan pelbagai pelabuhan.

* Dermaga di Port Swettenham dibina daripada cerucuk skru besi dan cerucuk silinder, dan direka untuk penumpang dan kargo.

 

 

1916

 

* Port Swettenham ialah sebuah pelabuhan yang terletak di Malaysia, kira-kira 2 batu panjang ke arah timur-barat dan 3-5 kabel lebar.

* Pelabuhan ini mempunyai saluran korek sedalam 26-27 kaki di mata air rendah dan lebar 110 kaki.

* Pelabuhan mempunyai lampu untuk membantu kapal berlepas selepas gelap.

* Aliran air pasang surut di Pelabuhan Swettenham mempunyai corak yang unik, dengan aliran ke timur dan ke barat berakhir pada masa tertentu dan tempoh air kendur.

* Kapal yang tiba di pelabuhan boleh berlabuh di lokasi yang mudah, tetapi mesti memastikan ia tidak menghalang pendekatan ke jeti.

* Pelabuhan ini mempunyai tiga set tambatan berat dan stesen kuarantin untuk memeriksa kuli dan lembu yang tiba dari pelabuhan India.

 

 

1922

 

* Port Swettenham ialah pelabuhan penting dengan reka letak dan ciri navigasi yang unik.

* Saluran masuk pelabuhan adalah 2 batu panjang dan 600-1000 ela lebar, menuju ke kawasan air seluas 1,000 ekar dengan kedalaman maksimum 106 kaki di mata air tinggi dan 30 kaki di mata air rendah.

* Pelabuhan ini mempunyai tiga dermaga, setiap satu sepanjang 100 kaki, dan tiga set tambatan untuk kapal sehingga 550 kaki panjang dan draf 30 kaki.

* Kargo dikendalikan terus ke dalam trak dari pemetik api melalui kereta api yang berjalan di sepanjang dermaga.

 

 

1923

 

* Port Swettenham ialah panduan pelayaran untuk kapal yang menavigasi pelabuhan, termasuk keperluan pemanduan.

* Panduan menyediakan maklumat penting untuk mengemudi pelabuhan, termasuk peraturan kuarantin, berlabuh dan peraturan untuk melupuskan abu dan sampah.

* Kapal boleh mendapatkan pendaratan bot di stesen isyarat atau pendaratan penumpang, dan bot pantai tersedia tetapi caj tidak diseragamkan.

* Cuti pantai adalah terhad.

 

 

1933

 

* Pintu masuk ke Sungai Serdang Besar dan Sungai Kapar ditandai dengan pelampung dengan tiang dan sangkar berwarna putih.

* Kawasan itu diselingi dengan batu dan beting, dan kapal harus mengelakkannya kerana bahaya.

* Pulau Anak Angsa ditandai dengan pokok bersendirian, manakala dua cakera putih pada Pulo Angsa dan Pulo Selatan menghala ke batu apabila berada dalam julat.

* Kapal yang berlabuh di luar had pelabuhan apabila terdapat ruang di dalamnya dikenakan bayaran tambahan untuk penggunaan tongkang dan tunda.

 

Port Swettenham mempunyai komunikasi kapal wap biasa dengan beberapa pelabuhan, termasuk Singapura, Melaka, Port Dickson, Pulau Pinang, dan Telok Anson, serta komunikasi kereta api dengan Klang dan Kuala Lumpur.

Terdapat juga komunikasi telegraf dan telefon dengan semua bahagian. Dua hospital kerajaan Eropah yang bagus terletak di Kuala Lumpur. Bekalan semua jenis adalah banyak di Port Swettenham, termasuk arang batu, petrol dan minyak Diesel. Pembaikan kepada kapal asing atau kapal dagang boleh dilakukan di bawah pertimbangan khas oleh Kerajaan di bengkel kereta api mereka di Kuala Lumpur, yang berjarak 26 batu dengan kereta api. 

Pekan ini juga mempunyai stesen kuarantin di selatan bandar yang terdiri daripada beberapa bangsal beratap besi. Stesen ini digunakan untuk pemeriksaan kuli semasa ketibaan mereka dari pelabuhan India sebelum mereka dibenarkan meneruskan ke pelbagai estet. Satu lagi bahagian stesen digunakan untuk pemeriksaan lembu. 

 

1946

 

* Selat Klang terbahagi kepada dua bahagian: Selat Klang Utara dan Selat Klang Selatan.

* Selat itu mempunyai beberapa cabaran yang perlu diberi perhatian, termasuk batu dan beting di kawasan itu.

 

 Banyak industri dan perkhidmatan awam terjejas teruk semasa pendudukan Jepun, dan mengambil masa beberapa bulan untuk memulihkan kemudahan sebelum perang. Kadar pemunggahan di pelabuhan kekal rendah disebabkan kekurangan makanan dan mogok di kalangan pekerja pelabuhan. Walau bagaimanapun, menjelang akhir tahun, pelabuhan telah kembali kepada keadaan normal. 


1960

*Port Swettenham terletak di sebelah timur Sungai Klang dan mempunyai perhubungan kapal yang kerap dengan pelbagai pelabuhan.

*Pelabuhan mempunyai saluran korek sedalam 26-27 kaki dan lebar 110 kaki.

*Terdapat tiga dermaga, setiap satu 100 kaki panjang, dan tiga set tambatan untuk kapal sehingga 550 kaki panjang dan 30 kaki draf.

*Pelabuhan ini ditandai dengan beberapa lampu isyarat dan lampu, termasuk Suar Pulau Angsa, Suar Pulau Besar, dan Lampu di Tanjong Bakau.

*The Harbour Master menyelia operasi pelabuhan dan memastikan bahawa kapal mengikuti prosedur navigasi yang selamat.

*Pilotage adalah perlu tetapi tidak wajib, dan juruterbang boleh bertemu kapal dengan notis awal.

Juruterbang memberi panduan tentang mengemudi perairan.

*Draf maksimum yang dibenarkan di pelabuhan ialah 32 kaki semasa air pasang, tetapi kapal boleh ditampung dengan draf sehingga 40 kaki dengan menggunakan kren dan ramp.

*Kapal hendaklah berhati-hati agar tidak melebihi had draf ini, kerana ia boleh menimbulkan risiko kepada navigasi dan keselamatan.

*Pelabuhan ini menawarkan kemudahan seperti air tawar, bahan api, stor bekalan, kemudahan pembaikan, dan stesen kuarantin.

Terdapat beberapa kemudahan yang tersedia di pelabuhan Port Swettenham, termasuk air tawar, bahan api, stor bekalan, kemudahan pembaikan, dan stesen kuarantin.

Stesen kuarantin terletak di selatan bandar. Stesen memastikan kapal memenuhi piawaian kesihatan dan keselamatan tertentu sebelum memasuki pelabuhan dan digunakan untuk memeriksa kuli dan lembu yang tiba dari pelabuhan India. Stesen kuarantin bertanggungjawab untuk memastikan kapal memenuhi piawaian kesihatan dan keselamatan tertentu sebelum memasuki pelabuhan. 

 


G.  PERISTIWA-PERISTIWA PENTING DI PELABUHAN SWETTENHAM

1.  Kejayaan dan Pencapaian Lembaga Pelabuhan Klang

Rentetan Peristiwa Penting dalam "Hari ini dalam sejarah Pelabuhan Klang"

2.   Peristiwa-peristiwa bergambar sekitar Pelabuhan Swettenham

1928- Kebakaran Stesen Kereta api Pelabuhan Swettenham




1928-Ketibaan 2 buah bot Udara Tentera Udara Diraja British ke Pelabuhan Swettenham



1931-Keadaan di Jeti Pelabuhan Swettenham


1933- Kapal Pengebom Mendarat Cemas di Pelabuhan Swettenham

1933-Hadiah Hari Natal dari Malaya ke England



1935- Kebakaran Kapal  dari Singapura


1939-Bangunan Kastam di Pelabuhan Swettenham

1947-Kebakaran Boiler untuk Stesen Janakuasa Bangsar

1953-Sebuah kapal Panama terdampar di beting pasir 35 batu dari Pelabuhan Swettenham

1960- Kapal Haji Pertama menggunakan Pelabuhan Swettenham sebagai pelabuhan belepas

1962-Kebakaran di Pelabuhan  Swettenham

1963-Pembinaan Pelabuhan Baharu di Port Swettenham

1963-Pandangan dari udara Pelabuhan Swettenham dengan 8 dermaganya

1963-Bot tunda untuk perkhidmatan Malim

1963-Pemunggahan bijih timah ke atas kapal

1966-Sebuah kapal Ocean liner dari Norway memasuki Pelabuhan Swettenham

1971- Pandangan dari Udara Pelabuhan Swettenham


1971-Notis Tender oleh Lembaga Pelabuhan Swettenham



H.  PENUTUP

Pembangunan Pelabuhan Kuala Klang (kemudian dikenali sebaga Pelabuhan Swettenham pada 1902 , sebelum ditukarkan kembali sebagai Pelabuhan Klang pada tahun 1972)  adalah tonggak penting dalam sejarah perdagangan Malaysia. Ia membawa kepada pertumbuhan ekonomi yang pesat di Klang dan Kuala Lumpur serta merancakkan lagi aktiviti perdagangan di Selangor secara keseluruhannya. Terletak di pantai barat Semenanjung Malaysia, kira-kira 40 kilometer dari ibu kota Kuala Lumpur, Pelabuhan Klang memainkan peranan penting dalam pembangunan ekonomi negara. Kedudukannya yang berdekatan dengan Lembah Klang, hab komersial dan perindustrian Malaysia, dan wilayah paling ramai penduduk di negara ini, menjadikannya bahagian penting dalam rangkaian perdagangan negara.

Sejak 1993, Pelabuhan Klang telah melaksanakan pelbagai strategi pemusatan beban dan hubbing, yang membolehkannya menawarkan kemudahan dan perkhidmatan bertaraf dunia. Pelabuhan ini telah mewujudkan hubungan perdagangan dengan lebih 120 negara dan beroperasi dengan lebih daripada 500 pelabuhan di seluruh dunia. Lokasinya yang strategik menjadikannya pelabuhan persinggahan pertama untuk kapal-kapal di kaki arah timur dan pelabuhan terakhir persinggahan di kaki arah barat Laluan Perdagangan Timur Jauh-Eropah, mengukuhkan kedudukannya sebagai hab utama dalam perdagangan global.Dengan kehadiran pelabuhan ini, Malaysia menjadi lebih terbuka kepada perdagangan laut antarabangsa, mengukuhkan kedudukannya sebagai pintu masuk utama ke negara ini. 

Bacaan Luas:

Sila klik pada pautan untuk ke petikan berita  penuh tersebut

The Straits Times / Article
16 March 1903 - A TBi.KciKAM was received at Singapore on Friday night from Port Swettenham stating that the Kuala Klang light had been destroyed by fire.

The Straits Echo (Mail Edition) / Article
26 October 1906 - Steamer on Fire. {Echo Special.) Singapore, 23rd October.The Straits Steamship Companys s.s. Sappho w»s discovered to be on tire yesterday as she was about to sail for Port Swettenham. Her main hatch was in a blaze and she was beached at Tanjong Rhu, She was floated off today...

Pinang Gazette and Straits Chronicle / Article
9 March 1907 - Bullock-Owner Attacked. About p.m. on Saturday evening an exciting incident occurred at Port Swettenham. A Tamil bullock-owner named Kala Singh, of Petaling and Salak, iiad landed two bullocks by the s.s. Sappho from Singapore. He went to wash them in a small stream near the cattle

The Straits Times / Article
30 August 1910 - When the steimer Poh Ann, on her weekly run up the coast, was entering the channel to Port Swettenham last trip, a mishap occurred. It was near one o'clock in the morning and the lights of a junk were scon coming down in the direction of the...

The Straits Echo (Mail Edition) / Article
26 May 1911 - (Echo Special.) 200 Tins of Kerosine Destroyed. Klumpur, 23rd May.A fire broke out in the Kerosine stores on the Foreshore Road at Port Swettenham. 
It lasted two hours. 200 tins of oil were destroyed. Further damage was averted 
by the Police, the Fire Brigade

Pinang Gazette and Straits Chronicle / Article
27 May 1911 - GOOD WORK BY THE SEA BELLE. The following further details of the fire which broke out at Port Swettenham on Monday morning about 10.30 were forwarded by Port Swettenham correspondent of the J/. M. The ss. JVniuna, which had brought some of the cargo of oil

Pinang Gazette and Straits Chronicle / Article
27 May 1911 - GOOD WORK BY THE SEA BELLE.” The following further details of the fire which broke out at Port Swettenham on Monday morning about 10.30 were forwarded by Port Swettenham correspondent of the J/. M. The ss. JVniuna, which had brought some of the cargo of oil

Pinang Gazette and Straits Chronicle / Article
1 September 1911 - MISHAP AT PORT SWETTENHAM. The Eastern Shipping Co.’s ss. Deli, which collided with the Straits Steamship Co.’s ss. Penang at PoH Swettenham last Wednesday night, arrived here at sunset yesterday. It appears that the Deli, whose master is Mat bin Sudin, left Penang at 4 20 pm

15 February 1912 - Tho Port Swottenliaiu correspondent of the Malay Mail writing on the 7th inst. says: —A serious mishap occurred at Port Swettenham on Monday night which fortuuatcly did not result in loss of life. A 10-ton crane on a railway truck

Pinang Gazette and Straits Chronicle / Article
23 March 1912 - PASSENGER TRAFFIC DELAYED. [.From Our Own Correspondent Kuala Lumpur, March 23. A goods engine left the line at Sungei Way yesterday, and traffic between Kuala Lumpur and Port Swettenham was considerably delayed. Passengers for the steamer Perak arrived at Port Swettenham late, and the home

Pinang Gazette and Straits Chronicle / Article
9 April 1915 -Six Shop Houses Destroyed. A very serious fire occurred at Port Swettenha early on Eister Monday, resulting in the complete destruction of six shop-houses. The buildings, new ones of brick and incuding a chandu shop, 
a liquor ehop, etc., were found to be on fire ab9ut

The Straits Times / Article
10 April 1915 - SEVERAL RUBBER ESTATES DEVASTATED. Damage Put at £250,000. With reference to the disastrous storm which visited the Klang district on Easter Monday, to which our telegrams have made brief allusion, the Malay Mail publishes this fuller account By far the most serious disaster in tbe history of

The Straits Times / Article
12 April 1915 - Tbe total loss by a recent fire in six shophouses at Port Swettenham is put down 
at 48,000. All tbe cash and jewellery in the shop-Houses destroyed were saved. The police and tbe quarantine station staff,
 together with Commander Mills and His assistants, did excellent work in putting 
out

Pinang Gazette and Straits Chronicle / Article
28 November 1916 - FATALITY AT PORT SWETTENHAM. [From Our Own Correspondent.] Kuala Lumpur, November 27. A fire occurred on the steamer Carmarthenshire, at Port Swettenham. Eight men were gassed, of whom one died, and one was taken to hospital. The fire was controlled. Carmarthenshire (British) 7,823 tons, built in 1915,

The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (1884-1942) / Article
17 February 1922 - (From Our Own Correspondent). Kuala Lumpur, Feb. 16. H.M.S. Titania and submarines arrived at Port Swettenham. The L. V. had a narrow escape on Tuesday afternoon. On rising to the surface it stjrack the L. J. causing damage to the conning tower and gun position

Malaya Tribune / Advertisement
24 November 1923 - NOTICE TO MARINERS. The following telegram has been received from the Harbour Master, Port Swettenham; —"Helenus Channel entrance Port Swettenham dangerous to use. wreck in fairway, please inform shipping." (Sd.) W. H. Calthrop Calthrop Captain-, R. N., Master Attendant, S. S.—Singapore. Nov. 20, 1923.

Malaya Tribune / Article
28 May 1928 - Big Loss at Port Swettenham Yesterday j (From Our Own Correspondent.) Kuala Lur.ipr.r, May 28. At 4 p.m. yesterday fire broke out at Ihe Port Swettenham Railway Station. Attempts made with buckets of water to subdue the flames were ursuccessful and the efforts of the Fire Brigade

The Straits Times / Article
31 May 1928 - Details of Port Swettenham Fire. Further details regarding the fire which destroyed the booking, parcels, telegraph ;.r.d station-masters's offices at the Port S\v -ttinham Railway Station published by the Malay Mail, reveal that the alarm was > iveii at 1.1.") a.m. by a night watchman, who found

The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (1884-1942) / Article
30 May 1928 - PORT SWETTENHAM FIRE. Railway Station Destroyed. [From Our Own Correspondent.]
Kuala l.umpur, May 28. At 4 p.m. yesterday fin broke out at Port Swettenham railway 
station

The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (1884-1942) / Article
28 October 1920 - A serious fire broke out early on Sunday morning ai Port Swcttenham, m which six shophouses at the junction of the Klang and Sun^'ci Aur Roads were involved, five of them being gutted and one damaged by fire i-nd water. The alarm was given at 4.30

The Straits Times / Article
15 March 1926 - .Our Kuala Lumpur correspondent wired this morning A Chinese-owned t .ngkai.tr caught fire yesterday m the Sungei Aur River, Port Swettenham. On board it had. amongst other things, about 50U tins cf oil belonging to the Asiatic Petroleum Company. The tongkang went ashore under the mangroves and the Ire burnt

The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (1884-1942) / Article
2 June 1928 - Ii Railway Station Blaze. Further detiUU r*g*rdbtkg the tire which destroyed the booking,' parcels, telegraph and st.-tiuii-niasU'r's offices at the Port Swettenham Railway Station yesterday, Tuesday's Malay Mail, reveal that thealarm was gives at 4.15 a.m. by a night) watchman, who found NBOhe is>uinp from the booking

The Straits Budget / Article, Illustration
7 June 1928 - ,s trous (ire which hrokc out at ihe railway station at Port Swettenham on May 27 resulted in the destruction of all the station buildings and only an ,l e Was saved. Left Remains of station masters, parcels and booking offices. Right New station in

The Straits Budget / Article
7 June 1928 - Details of Port Swettenham Fire. Further details regarding the fire which destroyed the booking, parcels, telegraph and station-masterss offices at the Port Swettenham Railway Station published by .he Malay Mail, reveal that the alarm was .;iven at 4.15 a.m. by* a night watchman, who found smoke issuing

Malaya Tribune / Article
14 August 1930 - Mishap To "Kinta." A link in the rudder chain of the "Kinta," which vessel arrived in Penang from Singapore on Sunday morning, snapped while she was steaming out from Port Swettenham the previous day. She had just entered the open sea when the accident occurred. Anchor was dropped

The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (1884-1942) / Article
25 January 1933 - 9trika Soti Putth r\ftef l.andinThe >Uowing official statement was Issued to the Free Press yesterday mcrning regarding the mishap to one of the RA F .urcraft at Port Swettenham on Monday. "Four Horsky aircraft of No. 36 Torpedo Bomber) Squadron, under the cor. Squadron-Leader T. A.

The Straits Budget / Article
2 February 1933 - Self-Defence. TROUBLE WITH ENGINE ROOM STAFF. (From Our Own Correspondent.) Kuala Lumpur, Jan. 27. A Chinese member of the crew of the s.s. Mabella was shot by the captain during a disturbance on board while the ship was lying at Pott Swettenham on Wednesday
night. It

The Straits Times / Article
5 September 1933 - Slight Damage To Plates At Penang. (From Our Own Correspondent.) Penang, Stpt 3. The P. tnd O. Ranch! met with a slight mishap while entering port on Saturday. The Ranchl was about to take up her berth alongside Swettenham Pier when the strong tides

The Straits Times / Article, Illustration
3 December 1935 - The scene on the upper deck when the Klang. Straits Steamship vessel entered Port Swettenham on Sunday after the Are on board.

The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (1884-1942) / Article
3 December 1935 - OFFICERS quarterv ui\ the Straits Steamship toaster Klang < 1.431 tons) were swept au ay by a fire which broke out m the vessel on her \%ay from Singapore to Port Sweltrnham on Sunday evening. Several hours beion potting In

Morning Tribune / Article
29 July 1936 - Outbreak At Tort Swettenham (From Our Own Correspondent) Kuala Lumpur, July 28. FIRE broke out in one of the rubber podowns on Port Swettenham pier thte evening but before anything serious could happen three fire engines S charge of Chief Officer Brown were S, the scene and

Malaya Tribune / Article
29 July 1936 - 
Quickly Extinguished By Fire Brigade (From Our Own Reporter) Kuala Lumpur, July 28. FIREbroke out in one of the rubber 1 godowns on Port Swettenham pier this evening but 
before anything serious could happen three fire engines in charge of Chief Officer Brown 
weron

The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (1884-1942) / Article
16 January 1942 - Men Confident Of Turning Japs On Defensive— G.O.C. PORT SWETTENHAM BOMBED BY RA.F

The Straits Times / Article
21 May 1948 - From Our Staff Correspondent KUALA LUMPUR, Thursday. INCREASED security measures have been ordered at 1. Port Swettenham wharves following two outbreaks of fire m the railway sidings and an attack last night on Jt labour contractor's European manager. Two wagon loads of rut>ber were

The Straits Times / Article
1 December 1949 - From Our Staff Correspondent KUALA LUMPUR, Wednesday. 
SEVEN firemen collapsed from carbon dioxide gas during a six-hour fight against fire in the hold of a ship at Port Swettenham. They were revived with oxygen and taken to the Klang District Hospital. 

Malaya Tribune / Article
2 December 1949 - KUALA LUMPUR. Thurs. The Port Swettennam harbour Master. Mr. J. St. Bellis. yesterday mobilised the entire Are fighting force in the town to deal with a Are burning in one ot tne holds of the 5.000 ton motor ship. Rebeverett. The ship left Madras with

The Straits Times / Article
6 April 1950 -From Our Staff Correspondent KUALA LUMPUR. Wed.1 Following a fire in the hold of a British ship which arrived 'at Port Swettenham last night, the police have sent certain "exhibits" to headquarters for analysis. the Straits Times learned today, i The fire was put out shortly

Malaya Tribune / Article
6 April 1950 - KUALA LUMPUR, Wed. I Fire broke out in one of the holds of a British cargo ship at Port Swettenham last night. The ship had come from Japan to Port Swettenham via Singapore. The cause of the Are is under investigation.

Malaya Tribune / Article
6 April 1950 - KUALA LUMPUR, Wed.— I Fire broke out in one of the holds of a British cargo ship at Port Swettenham last night. The ship had come from Japan to Port Swettenham via Singapore. The cause of the Are is under investigation.

26 March 1951 -GRUESOME MURDER ON PORT SWETTENHAM AIRSTRIP The Klang Police are asking for
information from the occupants tl two black cars parked on Por» Swettenham Airstrip at midnignt 
on Saturday, which will help th<"n to arrest the murderers of twu Chinese, a man and a woman, i-were slashed to death

The Straits Times / Article
23 June 1952 - PORT SWETTENHAM. Sun. AFIRE in a KOdown at Port Swettenham docks yesterday afternoon was put out by labourers and clerks. Their quick action resulted In the fire being under control before the fire engines from Port Bwettenham and Klang arrived. The Ore 'destroyed gunny bags, chemicals

The Straits Times / Article
22 December 1952 - KLANG, Sunday. A LARGE lallang fire today threatened more than 1,000 at tap houses In the Panda mar an new village at Port Swettenham. Selangor. Port Swettenham firemen I battled the flames for more than half an hoar. The Klang Tire Brigade was called In to

The Straits Times / Article
22 January 1953 - Squatter is burned in house fire PORT SWETTENHAM. Wed. A 73 year-old Chinese squatter of Pandamaran new village, near Port Swettenham was burned on the back, shoulders and hands when he tried to put out a flre In the kitchen of an attap house last evening. He was boiling a

The Straits Times / Article
16 February 1955 - PORT SWETTENHA.M. Tue«. A 810 lallang fire at Panda maran New Villatr last night threatened »"0 attap boiMca. The Are brigade from Port Swettenham put out the 10--foot flames in 39 minutes. This was the ninth fire in the Klaus Port Swettenham arem this

The Straits Times / Article
15 July 1955 - FIRE-FIGHTERS SAVE THE KAMPONG PORT SWETTENHAM. Thursday. pORTY people were made homeless here tonight 1 when fire destroyed four wooden attap-roofed houses in Watson Road The fire, which threatened to spread to 200 other nearby attap houses, was brought under control before more damage was

Singapore Standard / Article
18 July 1955 - KLANG Sun A series of fires swept Klang during the week turning into smoke some $70,000 worth of buildings and property and leaving 75 people homeless, the fire brigade reported yesterday. On the heels of a fire which gutted a row ot houses in

2 September 1955 -Police fire into air MOB ATTACKS PORT OFFICER PORT SWETTENHAM, Thurs. rVO ARMED marine policementoday rescued the Harbour Master. Capt. J. St. Bellis, when he was attacked twice by 60 angry sampan men. The sampan men set upon the hefty Harbour Master with oars and sticks at a Jetty.

The Straits Times / Article
16 February 1955 - PORT SWETTENHA.M. Tue«. A 810 lallang fire at Panda maran New Villatr last night threatened »"0 attap boiMca. The Are brigade from Port Swettenham put out the 10--foot flames in 39 minutes. This was the ninth fire in the Klaus Port Swettenham arem this

The Straits Times / Article
15 July 1955 - FIRE-FIGHTERS SAVE THE KAMPONG PORT SWETTENHAM. Thursday. pORTY people were made homeless here tonight 1 when fire destroyed four wooden attap-roofed houses in Watson Road The fire, which threatened to spread to 200 other nearby attap houses, was brought under control before more damage was

3 October 1955 - TWO ARSON BIDS BY DETAINEES Buildings ablaze in camp PORT SWETTENHA.M. Sunday. pOLITICAL detainees in the detention camp here have made two attempts to burn down buildings. The carnp was the scene 

The Straits Times / Article
4 October 1955 - HOUSE AFIRE SO HE ROBBED VICTIMS KLANG. Monday. WHILE five attap houses in Kampong China, Port Swettenham. wore burninp. a man. instead of beine a Good Samaritan by helping the victims of the nre took the chance to steal a leather bag, the Magistrate's Court here was told today

The Straits Times / Article
26 April 1957 - pENANG, Thurs.Re- pair gangs from Penang are working round the clock in the engine room of the 9,000-ton Glenorchy which was damaged by a fire off Port Swettenham last Saturday. Workmen are changing all electrical wires in the engine room. Some replacement cables are

The Straits Times / Article
25 October 1957 - PORT SWETTENHAM. Thurs. Workers with fire extinguishers put out a fire at 
the Sincere match factory here today.

The Straits Times / Article
13 February 1958 - KLANO, Wed. Eight seamen fought a dawn blaze on their 10-ton vessel today to save one of their crew from being burnt to death and 10 tons of rubber plus five piculs of coffee beans. The fire broke out In the vessel's engine

The Singapore Free Press / Article
29 July 1959 -Crew leap into sea as gunboat fires $10,000 BOAT TOWED OFF WITH $20,000 CARGO  piracy off Malayan coast reported: Two-hour chase by armed vessel 

The Straits Budget / Article
5 August 1959 - FORT SWETTENIIAM, July 29. r PHE captain of an Indonesian cargo launch A claimed today his vessel had been fired on by an Indonesian gunboat within Malayan territorial waters. The crew of eight dived overboard and swam ashore Tho gunooat towed the launch away.

The Straits Times / Article
14 August 1960 - 700 lose homes in big village fire DORT SWETTENHAM, Sot. More than 700 people lost their homes last night in a five-hour terror when a $400,000 fire swept through Sungai Lima fishing village, built on stilts, on the north-eastern tip ot Pulou Kitam (Crab Island). Exploding oil drums could be

The Straits Budget / Article
1 February 1961 -PORT SWETTENHAM Jan. 25 The fire brigade put cut a blaze in an opet railw iy goods wagon containing 50 jars of sulphuric acid at the wharf area here *>.night

The Straits Times / Article
23 January 1961 - PORT SWETTENHAM, Sun. Two ships, the Salmara and the Sofle Maersk, collided alongside wharf No. 6 here yesterday.

The Straits Times / Article, Illustration
4 January 1962 -PORT SWETTENHAM, WedAbout 800 tons of rubber worth 51. 4 million was destroyed when flre gutted the Lee Rubber Company godown here today. Five people. Including a nreman. wore Injured. One boy Is missing. His identity is not known.

The Straits Times / Article, Illustration
5 January 1962 -PORT SWETTENHAM, Thursday GODOWN STOREKEEPER SAYS HE SAW SPARKS FLYING OUT OF MACHINE AN inquiry into the cause of yesterday's $1.4 million blaze which gutted the Lee Rubber Company godown at Port Swettenham began this morning. Chemists, electricians, machinery experts and senior police

The Straits Times / Article
8 May 1964 - Red Cross to build S-E Asia warehouse here OINGAPORE. Thurs.— A Red Cross warehouse is to be built in Port Swettenham for the storage of relief supplies which may be rushed to disaster areas in SouthEast Asia This was disclosed Ivre today by Dr. Kingsley Seevararnam. assistant director of the

The Straits Times / Article
16 July 1964 - PORT SWETTENHAM, Wednesday. A MALAYSIAN barter trader and two Indonesians were shot dead by an Indonesian gunboat crew in the Straits of Malacca, seven miles from here, at 3 a.m. today. The three killed and two other Indonesians who escaped were coming into Port

The Straits Times / Article
4 January 1966 - Police open fire to end clash By JOSEPH MIRANDA PORT SWETTENham, Mon.—Police opened Ore *t the Quarantine Settlement here last night breaking up an armed dash between two gangs, together numIng about 30. The youths were n edly armed with shotguns, paranga and Three youths v I and have been

The Straits Times / Article
31 March 1966 - Loss of whisky at port: Award for firm PADMAN GOPAL: Judge: Necessary precautions against theft not taken By Kuala Lumpur. Wed J 11. Justice HI Ong today gave judgment in the High Court here in favour of Sime Darby (Malaya) Limited, which had sued the Port Swettenham Authority for the

13 June 1967 -KUALA LUMPUR, Mon. The Mentri Besar, Selangor, Dato Harun bin Haji Idris, disclosed that a sum of more than $600,000, free of interest, would be spent in buying building materials for the fire victims of Pulau Ketam, off Port Swettenham. Dato Harun disclosed

The Straits Times / Article
11 January 1969 - Blazing ship towed to the deep S.F. YONG: FIREMEN AND TUGS BATTLE IN VAIN PORT SWETTENHAM. Fri Hv A SINGAPORE cargo ship. Golden Wonder, cattgiil lire ;M wli.iil NO. here this afternoon and till laic tonight men From three tin- lighting tugs were slill l);illling Hit' blaze. The 4.282-ton ship

Eastern Sun / Article
12 January 1969 - PORT SWETTENHAM. Sat. The blaze on board the Singapore-registered cargo vessel Golden Wonder was brought under control late last night by three fire-fight-ing tugs and two fire engines. The 4.283-ton vessel anchored at wharf No. 3 in the old port here caught fire yesterday afternoon. Harbour

The Straits Times / Article
4 July 1970 - STORM-HIT GIANG SENG SINKS OFF COAST pORT SWETTENHAM, Pit The Qlang Beng, which capsi/cd on Tuesday. tU reported tod. iv to have sunk oil the One Fathom Bank liirhth about fiO miles from here the 533--ton vessel had much water and went down at about 11 a.m. yesterday. Overs from

The Straits Times / Article
15 August 1971 - nORT SWETTENHAM, 1 Sat. A housewife, N. Katnamalai, 34, died yesterday after dousing herself with petrol and setting it alight, police said today. Her house in Jalan Pelabohan here was also ablaze believed to have been caused by a burning piece of cloth.

The Straits Times / Article

29 October 1971 - PORT SWETTENHAM. Thurs. Fire broke out on board the 14. 000- tor. Dutch cargo liner Shelda Lloyd tonight. More than 40 firemen, wearing gas-masks. were still fighting the blaze.


Rujukan:


Sila klik pada pautan untuk ke dokumen tersebut di Arkib Negara Malaysia (ANM)

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 MAY 1921
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0215787W
Hit
:
1,414
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 FEB 1927
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0246722W
Hit
:
843
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
25 FEB 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0588870W
Hit
:
250
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
 
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
2001/0022097W
Hit
:
167
Subjek
:
TEMPAT  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 APR 1902
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0101519W
Hit
:
163
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
30 SEP 1965
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
2001/0034993W
Hit
:
151
Subjek
:
PERISTIWA  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
3 FEB 1964
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
2011/0010992W
Hit
:
128
Subjek
:
PERISTIWA  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 JUN 1920
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0211128W
Hit
:
107
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
 
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
2001/0051578W
Hit
:
91
Subjek
:
TEMPAT  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
 
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
2001/0030146W
Hit
:
88
Subjek
:
PERISTIWA  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 MAY 1915
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0182190W
Hit
:
88
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 APR 1908
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0141640W
Hit
:
88
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 APR 1912
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0162676W
Hit
:
85
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 JUL 1911
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0158906W
Hit
:
85
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
3 MAY 1945
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0572696W
Hit
:
85
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 JAN 1927
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0303634W
Hit
:
84
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 JUN 1905
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0123265W
Hit
:
83
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 FEB 1927
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0246844W
Hit
:
81
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 AUG 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0112781W
Hit
:
81
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
31 OCT 1935
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0284937W
Hit
:
80
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
12 JAN 1909
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0591248W
Hit
:
79
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
1 JAN 1957
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
1957/0000620E
Hit
:
78
Subjek
:
TOKOH  
Lokasi
:
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
1 JAN 1957
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
1957/0001404E
Hit
:
77
Subjek
:
PERISTIWA  
Lokasi
:
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 DEC 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0112801W
Hit
:
77
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 JUL 1911
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0158805W
Hit
:
76
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 JAN 1908
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0140195W
Hit
:
75
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
5 APR 1902
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0101050W
Hit
:
74
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 FEB 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0134425W
Hit
:
72
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 APR 1923
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0226007W
Hit
:
72
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 MAR 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0106604W
Hit
:
70
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
6 AUG 1919
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1973/0024981J
Hit
:
70
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 AUG 1902
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0103961W
Hit
:
68
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 NOV 1932
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0276024W
Hit
:
68
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 NOV 1925
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0238780W
Hit
:
67
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 APR 1928
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0254278W
Hit
:
67
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 APR 1933
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0279659W
Hit
:
66
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 MAY 1916
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0189188W
Hit
:
65
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 JAN 1912
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0161302W
Hit
:
65
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 DEC 1910
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0154846W
Hit
:
64
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 JAN 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0113305W
Hit
:
64
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 MAR 1909
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0147113W
Hit
:
64
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 APR 1910
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0151451W
Hit
:
64
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
15 FEB 1913
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0595457W
Hit
:
63
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 DEC 1902
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0106310W
Hit
:
63
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
20 JUL 1911
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0158832W
Hit
:
63
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 OCT 1902
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0104953W
Hit
:
62
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
2 AUG 1911
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0159025W
Hit
:
62
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
20 FEB 1968
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
2001/0036601W
Hit
:
62
Subjek
:
PERISTIWA  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
15 DEC 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0113884W
Hit
:
61
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
PERSEKUTUAN - JABATAN
Sumber
:
Tarikh
:
20 JAN 1968
Jenis Rekod
:
IMEJ
No Penerimaan
:
2001/0036538W
Hit
:
61
Subjek
:
PERISTIWA  
Lokasi
:
IBU PEJABAT









Leftenan Adnan dalam Sejarah Rejimen Askar Melayu DiRaja.

Salam buat semua. Hari ini Atok bangkit-bangkit tidur jer, selepas solat dan wirid, terus buka laptop. Bukannya apa, bersemangat sungguh pag...