Rabu, 1 Mac 2023

PERKEMBANGAN HALTING BUNGALOW DI SELANGOR

Assalamualaikum WBT buat semua. Atok doakan segala yang terbaik buat kita semua di dunia dan akhirat. Atok amat teruja melihatkan kerja-kerja Atok mendapat perhatian korang, walaupun rating dan viewship blog Atok sedikit jer… Alahai Atok tak heran semua itu, yang penting korang dapat pengajaran dan maklumat tentang sejarah kehidupan keluarga dan masyarakat kita suatu ketika dahulu. Mungkin dapat kita ambil pengajaran tentang mereka.

Oh ya, entri kali ini Atok fokuskan khusus tentang Halting Bungalow jer. Bahan di arkib terlalu banyak untuk Atok buka dan bentangkan dalam blog ini. Jadi apa yang Atok boleh buat, Atok buka satu dua sampel, dan yang lainnya korang boleh explore sendiri. Klik sahaja link di situ untuk terus ke sumber berita yang Atok peroleh sama ada di Arkib Akhbar di Singapura atau ke Arkib Negara di Kuala Lumpur. Ada juga bahan yang Atok peroleh dari lelaman sesawang kengkawan yang berminat tentang sejarah ini. Korang surflah dan sampaikan salam Atok kat diorang. Insha Allah, mungkin dalam entri-entri seterusnya Atok akan tuliskan pula cerita terperinci tentang Rumah Rehat dan Sanatorium di Selangor suatu ketika dahulu. Tunnggggguuuuuuu! Wassalam.

PENGENALAN

Masih terdapat sejak zaman dahulu, lagi di pekan-pekan yang sangat kecil tanpa rumah rehat, banglo inap/halting bungalow yang bertaburan di seluruh negara digunakan oleh pegawai  kerajaan, pencari gali dan lain-lain yang mempunyai kesempatan untuk terkeluar dari laluan utama di kawasan pedalaman atau Ulu. Kediaman penginapan yang dibina khas untuk pengembara yang disediakan oleh pihak berkuasa tempatan. Premis ini biasanya mempunyai rumah penginapan ini biasanya menyediakan makanan, minuman, dan rehat kepada orang dan kuda.

Rumah perhentian (halting bungalow) dibina setiap 15 atau 20 batu (24km atau 32km) sepanjang jalan utama di luar bandar, kira-kira sehari perjalanan. Rumah-rumah ini dibina dan dikekalkan oleh kerajaan kolonial, biasanya di bawah arahan P.W.D (Jabatan Kerja Raya) tempatan. Banglo ini terdiri daripada penginapan asas, biasanya sebuah bangunan satu tingkat, katil dan meja serta bilik mandi dan pelayan menyediakan makanan pada harga yang sederhana. Dapur terletak tidak jauh dari situ. Sementara penginapan dan katering makanan semestinya asas, standardnya berubah-ubah, bergantung kepada orang yang bertanggungjawab menjaganya.

Dalam tahun 1895 sahaja, terdapat 34 buah halting bungalows (dilengkapi sebahagian sahaja), setiap satunya di bawah jagaan seorang caretaker. Banglo inap di Pulau Angsa, Telok Panglima Garang, Pangkalan Kundang (Batu 30 Jalan Rawang-Kuala Selangor), Ginting Bidai, Jeram, Kuala Selangor,, Panchang Pedina, Kapar, Klang, Batang Berjuntai (dalam Balai Polis) , Trek Pahang (batu ke-53), Kalumpang, Genting Sumangko, Batu Tiga, Sabak Bernam, Morib, Trek Pahang (batu ke-15), Labu, Sungai Buloh, Jalan Puchong, Batu, Beranang, Sepang, Sangka Dua, Jalan Kuchai, Jalan Pahang (Batu ke-10), Kepala Gua, Bentong, Sungai Besi, Batu Laut, Semenyih, Kuala Kerling, Jalan Bernam (Batu ke-15), Sekinchan, dan Sungai Besar. 

Bayaran dan Caj Perkhimatan

Dalam tahun 1904, kerajaan FMS mewartakan bayaran dan caj bagi perkhidmatan mereka di Rumah Perhentian atau Halting Bungalow. Caj adalah untuk bilik 50 sen untuk sehari, Untuk sehari selama 24 jam 75 sen. Makanan, jika ada di tempat-tempat ini, dikenakan bayaran seperti berikut :— Sarapan pagi 50 sen. Tiffin (Makan Tengah hari) 75 sen dan Makan Malam 75 sen.

Negeri Selangor (juga dikenali sebagai Selangor Darul Ehsan Jawi: سلاڠور) merupakan salah sebuah negeri daripada tiga belas negeri yang membentuk Malaysia. Ia terletak di tengah-tengah Semenanjung Malaysia di pantai barat dan mengelilingi Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya. Negeri ini juga bersempadan dengan Negeri Perak di utara, Pahang di timur, Negeri Sembilan di selatan dan Selat Melaka di sebelah barat. 

Pada 1 Julai 1896, Negeri Selangor bersama-sama Perak, Negeri Sembilan dan Pahang diletakkan di bawah pentadbiran seorang Residen General dan dinamakan Negeri-negeri Melayu Bersekutu melalui Perjanjian Persekutuan yang dimeterai setahun sebelumnya. Walau bagaimanapun, Majlis Mesyuarat Negeri masih terus berjalan di keempat-empat Negeri tersebut.

Pada asalnya Selangor terbahagi kepada 6 daerah yang terkenal iaitu  Hulu Selangor, Hulu Langat, yang dikenali sebagai daerah-daerah pedalaman manakala Klang, Kuala Selangor dan Kuala Langat dipanggil sebagai daerah pantai.  Kuala Lumpur menjadi ibu negeri Selangor mulai 1882 sehingga 1973 sebelum dijadikan Wilayah Persekutuan yang pertama. Sabak Bernam menjadi daerah ke-7 pada tahun 1954 manakala 3 lagi daerah yang baharu diwujudkan setelah pembentukan Wilayah Persekutuan dalam tahun 1974. Daerah-daerah baharu itu adalah Gombak, Petaling dan  Sepang.

DAERAH HULU SELANGOR

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Hulu Selangor

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Hulu Selangor

Hulu Selangor ialah salah sebuah daerah yang terletak di utara negeri Selangor. Luasnya adalah 1,756 kilometer persegi dengan penduduk berjumlah lebih 243 ribu orang pada 2020. Daerah Hulu Selangor merupakan salah satu daerah di negeri Selangor. Daerah ini bersempadan dengan daerah Sabak Bernam dan Kuala Selangor di barat, Gombak di selatan, negeri Pahang di timur dan negeri Perak di utara. Daerah ini pada suatu ketika dahulu dikenali sebagai “The Sleeping Hollow” serta terletak di kawasan terpinggir dari limpahan kemajuan negara.

Daerah ini sudah ada sejak awal pemerintahan Inggeris di Kuala Kubu Bharu yaitu pada 12 Mei 1883. Diawal kewujudannya  Pejabat Daerah Hulu Selangor dikenal dengan nama Collector of Land Revenue ( Pemungut Hasil ) and Magistrate Of Hulu Selangor dan diantara pegawainya adalah Cecil Ranking dan Mac Carthy yaitu ketika Frank Sweettenham menjadi Residen British di Selangor. Pada awalnya pusat pemerintahan daerah terletak di Kuala Kubu yang kini dikenal dengan nama Ampang Pecah.

Halting Bungalow Kalumpang

1899The halting Bungalow at Kulumpang,Selangor has been closed.

1899Banglo berhenti di Kulumpang,Selangor telah ditutup.

Surat Permohonan menginap di Halting Bungalow Kalumpang selama 6 bulan dalam tahun 1897






Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 NOV 1899
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0086979W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 APR 1905
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0122756W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
6 MAR 1899
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0082898W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 JAN 1899
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0082289W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 DEC 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0073689W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 DEC 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0080187W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

NOTES OF THE RESIDENT'S VISITS TO DISTRICTS IN SELANGOR, 1894. [ARTICLE] Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 26 April 1894  

Halting Bungalo Kerling

Pembinaan Halting Bungalow Sementara di Kuala Kerling dalam tahun 1904



Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 DEC 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0119757W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 JUN 1914
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0176840W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Halting Bungalow Sangka Dua


Kedudukan jambatan besi zaman British berbanding jambatan baharu di Sangka Dua, Hulu Selangor



Kedudukan jambatan besi zaman British di Sangka Dua, Hulu Selangor

Laluan kereta api ke Pahang yang sepatutnya dibina dalam tahun 1890-an tetapi dibatalkan pembinaannya atas sebab-sebab tidak ekonomik

1895 In view of the proposed construction, by the Selangor Government, of a cart road,  and probably a railway, over Ginting Semangko, into Pahang, terminating at Kuala Lipis, it is probable that a few notes of the journey from Kuala Kubu to Kuala Lipis, by one who knows the track well and has lately traversed it, may be of interest to your readers. Leaving Kuala Kubu, there is now the choice of two routes, as far as’ Sangka Dua. One is by the old bridle-path and the other by the unfinished cart-road. The cart road is not likely to be open for horse traffic for some time yet. I understand that the trace is an excellent one, and saves some distance. The coolies employed on the upkeep of the bridle path fail to do themselves justice. Another drawback to the complete comfort of the equestrian is that the telegraph wire disputes with him the right of way. 

1895 Memandangkan cadangan pembinaan, oleh Kerajaan Selangor, jalan kereta, dan mungkin kereta api, di atas Ginting Semangko, ke Pahang, yang berakhir di Kuala Lipis, beberapa catatan perjalanan dari Kuala Kubu ke Kuala Lipis, oleh seseorang yang mengetahui trek itu dengan baik dan baru-baru ini melintasinya, mungkin menarik minat pembaca.  Bertolak dari Kuala Kubu, kini ada pilihan dua laluan, sejauh Sangka Dua. Satu di tepi jalan kekang lama dan satu lagi di tepi jalan kereta yang belum selesai. Jalan kereta tidak mungkin dibuka untuk lalu lintas kuda untuk beberapa waktu lagi. Saya faham bahawa jejak itu adalah yang sangat baik, dan menjimatkan jarak. Pekerja yang menjaga jalan kekang gagal melakukan keadilan bagi diri mereka sendiri. Satu lagi kelemahan kepada keselesaan lengkap penunggang kuda ialah wayar telegraf mengganggu hak laluannya.

1895 The country between Sangka Dua and Kuala Kubu is gradually becoming opened up by tin miners, but Sangka Dua still remains the site of a police station only. A very fine and large police station, undoubtedly but still, old one. Sangka Dua is over nine miles by the bridle track from Kuala Kubu. Six miles further on there is an excellent halting bungalow. Seeing that it is almost jostled by huge jungle trees, the fall of any of which would ~ make matchwood of the bungalow and sausage meat of the occupants, a pleasurable feeling of excitement can be entered into on any calm night as to whether at breakfast time sausage meat will represent sustenance or one’s form of existence.

1895 Kawasan antara Sangka Dua dan Kuala Kubu secara beransur-ansur dibuka oleh pelombong bijih timah, tetapi Sangka Dua masih kekal sebagai tapak balai polis sahaja. Sebuah balai polis lama yang kecil tetapi penting. Sangka Dua terletak lebih sembilan batu (14.5 km) di tepi landasan kekang dari Kuala Kubu. Enam batu (9.6 km) lebih jauh  dari situ terdapat sebuah banglo perhentian yang sangat baik. Memandangkan ia rimbuni dan dikelilingi oleh pokok-pokok hutan yang besar, risiko tumbang mana-mana daripada pokoknya akan  menjadikan banglo itu seumpama batang mancis  dan penghuninya sebagai daging sosej. Namun, perasaan teruja yang menggembirakan boleh dirasai pada waktu malam yang tenang dan pada waktu sarapan pagi. 

1895 On a windy night the odds are too much against one for full appreciation of the humour of the position. At the back of the bungalow the telegraph wire, if raised slightly, would be found a fairly convenient clothesline. I understand that the necessary elevation will sooner or later be put in hand by the P. and T. Department. A mile or so further on a tremendous “zig-zag,” rendered necessary by miscalculation on the part of the surveyors who had to join their traces at this point, occurs, the ascending trace reached a point several hundred feet ‘higher than the point at which it should have joined the descending trace.

1895 Pada malam yang berangin kemungkinan terlalu banyak berbanding satu untuk menghargai penuh jenaka jawatan itu. Di bahagian belakang banglo itu wayar telegraf, jika dinaikkan sedikit, akan dijumpai tali jemuran yang agak mudah. Saya faham bahawa ketinggian yang diperlukan lambat laun akan diserahkan oleh Jabatan P. dan T.. Satu batu lebih jauh pada "zig-zag" yang luar biasa, yang diperlukan oleh pengiraan yang salah di pihak juruukur yang terpaksa menyambung jejak mereka pada ketika ini, berlaku, jejak menaik mencapai satu titik beberapa ratus kaki lebih tinggi daripada titik itu. di mana ia sepatutnya menyertai jejak menurun

1895 Remains the site of a police station only, A very fine and large police station, undoubtedly—but, still, a lonely one. Sangka Dua is over nine miles by the bridle track from Kuala Kubu. Six miles further on there is an excellent halting bungalow. Seeing that it is almost jostled by huge jungle trees, the fall of any of which would make matchwood of the bungalow and sausage meat of the occupants, a pleasurable feeling of excitement can be entered into on any calm night as to whether at breakfast time sausage meat will represent sustenance or one’s form of existence. On a windy night the odds are too much against one for full appreciation of the humour of the position. At the back of the bungalow the telegraph wire, if raised slightly, would be found a fairly convenient clothes-line. I understand that the necessary elevation will sooner or later be put in hand by the P. and T. Department. A mile or so further on a tremendous “zig-zag,” rendered necessary by miscalculation on the part of the surveyors who had to join their traces at this point, occurs, the ascending trace reached a point several hundred feet higher than the point at which it should have joined the descending trace.

1895 Kekal sebagai tapak balai polis sahaja, Balai polis yang sangat halus dan besar, sudah pasti-tetapi, masih, sebuah balai yang sunyi. Sangka Dua terletak lebih sembilan batu di tepi landasan kekang dari Kuala Kubu. Enam batu lebih jauh terdapat sebuah banglo berhenti yang sangat baik. Memandangkan ia hampir disesaki oleh pokok-pokok hutan yang besar, kejatuhan mana-mana daripadanya akan menjadikan kayu mancis banglo dan daging sosej penghuninya, perasaan teruja yang menggembirakan boleh dimasuki pada mana-mana malam yang tenang sama ada pada waktu sarapan sosej. daging akan mewakili rezeki atau bentuk kewujudan seseorang. Pada malam yang berangin kemungkinan terlalu banyak berbanding satu untuk menghargai penuh jenaka jawatan itu. Di bahagian belakang banglo itu wayar telegraf, jika dinaikkan sedikit, akan dijumpai garis pakaian yang agak mudah. Saya faham bahawa ketinggian yang diperlukan lambat laun akan diserahkan oleh Jabatan P. dan T.. Satu batu lebih jauh pada "zig-zag" yang luar biasa, yang diperlukan oleh kesilapan pengiraan di pihak juruukur yang terpaksa menyertai jejak mereka pada ketika ini, berlaku, jejak menaik mencapai satu titik beberapa ratus kaki lebih tinggi daripada titik di yang sepatutnya menyertai jejak menurun.

1896-Two substantial bridges on solid granite foundations completed, and one uncompleted, have to be crossed before we reach Sangka Dua. We alight within view of the Police Station, and gain that haven by crawling hand over hand along the rail of the wooden bridge whigh spans the Sungei Shilling, one of the small but noisy torrents on the westém side. We follow the formed but unmetalled road (with occasional breaks of the old track) up to the halting bungalow at the fifteenth mile from Kuala Kubu, where we have resolved to pass the night. This building was erected by the Government of Selangor for the comfort of travellers, and not withstanding the presence of numerous winged insects (some of which proved extremely tame), we succeeded in obtaining  a good solid rest; and set out our journey thoroughly invigorated by crisp mountain air prevailing in these parts.

1896-Dua jambatan besar di atas asas granit pepejal siap, dan satu belum siap, perlu dilalui sebelum kami sampai ke Sangka Dua. Kami turun dalam pandangan Balai Polis, dan mendapatkan syurga itu dengan merangkak tangan di sepanjang rel jambatan kayu yang merentangi Sungei Shilling, salah satu sungai kecil tetapi bising di sebelah barat. Kami mengikut jalan yang terbentuk tetapi tidak berlogam (dengan sekali-sekala memecah trek lama) sehingga ke banglo terhenti di 15 batu dari Kuala Kubu, di mana kami telah memutuskan untuk bermalam. Bangunan ini didirikan oleh Kerajaan Selangor untuk keselesaan pengembara, dan tidak terlepas daripada kehadiran banyak serangga bersayap (beberapa daripadanya terbukti sangat jinak), kami berjaya mendapatkan rehat yang baik; dan memulakan perjalanan kami sepenuhnya disegarkan oleh udara gunung yang segar di bahagian ini.

1896- Solid rock. Mountain streams and springs have been diverted beneath it by culverts; the sides, where they have been inclined to collapse into the abyss, have been secured by granite retaining walls; and awkward places, and the wider streams, have been bridged with timbers ugly but strong. The Selangor Government, in building this road, have had a single eye to utility. It is questionable, however, whether they would have lost anything, ultimately, by the erection of bridges beautiful as well as strong. A great, ugly, tarred, wooden bridge over a gully, full of natural beauty, is a contrast and an anomaly to which one would fain close his eyes. 

1896- Batu pepejal. Aliran gunung dan mata air telah dialihkan di bawahnya oleh pembetung; sisi, di mana mereka telah cenderung untuk runtuh ke dalam jurang, telah diamankan oleh dinding penahan granit; dan tempat-tempat yang janggal, dan sungai yang lebih luas, telah dijembatani dengan kayu-kayu yang hodoh tetapi kuat. Kerajaan Selangor, dalam membina jalan ini, hanya menumpukan perhatian kepada utiliti. Ia dipersoalkan, bagaimanapun, sama ada mereka akan kehilangan apa-apa, akhirnya, dengan pembinaan jambatan yang indah serta kukuh. Jambatan kayu yang hebat, hodoh, bertar, di atas selokan, penuh dengan keindahan semula jadi, adalah kontras dan anomali yang mana seseorang itu akan menutup matanya.

1896 Above the junction of the two streams, stands Sangka Dua Police Station, the appearance of which official vandalism has spoiled by horrible corrugated iron roof. Behind the station  are the police quarters, and number  of small Chinese huts, while to right and left  of the little hamlet are great hills of the range. Standing on the verandah of the station, and looking down the narrow valley, you get a fine view. Down below, almost hidden by overhanging bamboos, the united streams tear their way over series of cataracts, and, miles away the picture of hill and forest is bounded by mountains upreared solemnly and grandly in the purple gloom. It began to rain just after I arrived at Sangka Dua and it rained pitilessly for hours, therefore, stayed at the station all night. The Malay corporal, accustomed to the entertainment of belated travellers, brought blanket and mat, so that I might sleep comfortably on the cane couch in the office. And his wife set about preparing some dinner. 

1896 Di atas persimpangan dua anak sungai, berdiri Balai Polis Sangka Dua, yang rupanya vandalisme rasmi telah dirosakkan oleh bumbung besi beralun yang mengerikan. Di belakang balai adalah kuarters polis, dan bilangan pondok Cina kecil, manakala di kanan dan kiri dusun kecil itu adalah bukit-bukit yang besar. Berdiri di beranda stesen, dan melihat ke bawah lembah yang sempit, anda mendapat pemandangan yang indah. Di bawah, hampir disembunyikan oleh buluh berjuntai, anak sungai bersatu merobek jalannya melalui siri katarak, dan, berbatu-batu jauhnya, gambar bukit dan hutan dibatasi oleh gunung-ganang yang terangkat dengan sungguh-sungguh dan megah dalam kesuraman ungu. Hujan mula turun sejurus selepas saya tiba di Sangka Dua dan hujan turun tanpa belas kasihan selama berjam-jam, oleh itu, tinggal di stesen sepanjang malam. Koperal Melayu, yang biasa dengan hiburan pengembara yang lewat, membawa selimut dan tikar, supaya saya boleh tidur dengan selesa di sofa rotan di pejabat. Isterinya mula menyediakan makan malam.


Laporan penemuan sarang nyamuk di pekarangan balai polis Sangka Dua dalam tahun 1902


Pembayaran gaji Caretaker  Halting Bungalow Sangka Dua dalam tahun 1904


Pembayaran gaji Caretaker  Halting Bungalow Sangka Dua dalam tahun 1904


Pembinaan Halting Bungalow Sangka Dua dalam tahun 1908


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 APR 1908
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0141655W
Hit
:
25
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 JUN 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0116490W
Hit
:
16
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 APR 1908
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0141655W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 SEP 1914
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0177999W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 JUN 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0116490W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 MAR 1919
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0203980W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:

THE KUALA LIPIS ROAD. [ARTICLE] Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 23 May 1895 

 

THE KUALA LIPIS ROAD. [ARTICLE] Page 4 The Straits Budget 28 May 1895 

PROGRESS IN ULU PAHANG. [ARTICLE] Page 9 The Straits Budget 30 June 1896

DAERAH GOMBAK

Gombak merupakan sebuah daerah di negeri Selangor. Daerah ini terletak di bahagian timur negeri Selangor dan berkeluasan 650 kilometer persegi. Daerah Gombak bersempadan dengan daerah Hulu Selangor di utara, Kuala Selangor di barat, Hulu Langat, Petaling dan Kuala Lumpur di selatan serta negeri Pahang di timur. Daerah Gombak diwujudkan pada 1 Februari 1974 iaitu tarikh sama tertubuhnya Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, merangkumi lima mukim iaitu Batu, Rawang I, Rawang II Setapak dan Hulu Klang.

Keadaan rupa bumi daerah ini adalah berbukit-bukit di kawasan timur, sebahagian kawasan utara dan barat. Manakala di kawasan tengah, keadaan tanah melebihi kepada tanah pamah. Sungai-sungai utama yang mengalir daerah ini ialah Sungai Gombak, Sungai Klang, Sungai Batu dan Sungai Buloh.

Halting Bungalow Rantau Panjang 

1894 A small riverside kampong of eight houses of Pahang and Selangor Malays and a few Sakais, just off the proposed Rawang-Kuala Selangor road. The village is on the Rawang-Kuala Selangor Road, 13 miles from Kuala Selangor and about I8 miles from Rawang. It was reopened about a year ago; possesses a Police Station with a halting room for travellers, and barrack. On the opposite side to the village, Government has constructed a Rest House, which is occasionally used. From this village to Batang Berjuntai is a footpath, three miles in length, forming a portion of the bridle-road to Rawang, which is now being converted into a cart-road.

1894 Sebuah kampung kecil di tepi sungai dengan lapan rumah orang Melayu Pahang dan Selangor serta beberapa orang Sakai, tidak jauh dari jalan cadangan Rawang-Kuala Selangor. Kampung ini terletak di Jalan Rawang-Kuala Selangor, 13 batu dari Kuala Selangor dan kira-kira batu 18 dari Rawang.Kampung ini memiliki sebuah balai polis dengan bilik berhenti untuk pengembara, dan berek. Di seberang kampung, Kerajaan telah membina Rumah Rehat, yang kadang-kadang digunakan. Dari kampung ini ke Batang Berjuntai adalah laluan pejalan kaki, sepanjang tiga batu, membentuk sebahagian daripada jalan kekang ke Rawang, yang kini diubah menjadi jalan kereta.

1894  A good halting bungalow for inspecting officers was built at the 33rd mile, Rawang-Kuala Selangor road, in the reserve, and furnished with furniture by permission of the Resident. The cost was $470. 

1894  Sebuah banglo berhenti yang baik untuk pegawai pemeriksa telah dibina di batu 33, jalan Rawang-Kuala Selangor, dalam rizab, dan dilengkapi dengan perabot dengan kebenaran Residen. Kosnya ialah $470.

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Gombak


Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Gombak








Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 OCT 1928
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0255194W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 APR 1929
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0261789W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Halting Bungalow Pengkalan Kundang

Banglo Perhentian di sini telah pun wujud sebelum tahun 1899 lagi sebelum ianya ditutup dalam tahun tersebut.  Perkampungan di sini merupakan kawasan perlombongan bijih timah yang dikendalikan oleh 5 syarikat milik kaum Cina.

Stesen / Hentian:Laluan kereta api yang menghubungkan laluan utama Keretapi Tanah Melayu di Kuang ke Batu Arang, yang dibuka pada tahun 1915, dan ke arah barat ke Batang Berjuntai yang dibuka pada tahun 1918.

PENGKALAN KUNDANG 6.4 km - BATU ARANG 10.9 km - BUKIT BADONG 17.4 km - BATANG BERJUNTAI 22.2 km

Pada tahun 1971 Keretapi Tanah Melayu menutup laluan dan membongkar landasan dengan pengenalan lebih banyak lokomotif diesel ke dalam armadanya; sehingga ketika itu Batu Arang merupakan satu-satunya sumber arang batu untuk lokomotif wapnya.

Penutupan Halting Bungalow Pengkalan Kundang dalam tahun 1899






Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 JAN 1899
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0082174W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Halting Bungalow Batang Berjuntai

1894-    Mudik ke hilir pada waktu subuh, di sini Residen ditemui oleh Pegawai Daerah Ulu Selangor, En. G. Bellamy, dan En. Spearing, Jurutera Daerah. Bilangan pokok durian dan buah-buahan lain menunjukkan bahawa Batang Berjuntai suatu ketika dahulu apa kampung yang berkembang; ia ditinggalkan semasa gangguan antara Raja Mahdi dan  Tunku Dia Udin kira-kira lima puluh tahun yang lalu.

A number of Kelantan and other Malays under Che Mat, now styled Datoh Dagang, have taken up land for padi and coffee, and an enterprising Chinaman has applied for land is opening 100 acres of land, with Liberian Coffee, alongside the road. It is hoped that under the fostering care of Mr. G. Bellamy and with the aid of the new cart-road the former glories of Batang Berjuntai may be revived and be surpassed. The newly appointed Penghulu, Raja Jalil, has, contrary to ancient Malay practice,selected a pretty site for his house on a over-hanging the river. He is an old fighting man and formerly served on the side of Tunku Diaudin, holding a fort at Kuala Garing, where he was unfortunate enough to blow away most of the fingers of his right hand.

Sebilangan orang Kelantan dan orang Melayu lain di bawah Che Mat, kini bergelar Datoh Dagang, telah mengambil tanah untuk padi dan kopi, dan seorang warga China yang berdaya usaha telah memohon tanah membuka 100 ekar tanah, dengan Kopi Liberia, di tepi jalan. Diharapkan di bawah pentadbiran En. G. Bellamy dan dengan bantuan jalan pedati baharu, kegemilangan Batang Berjuntai dahulu dapat dihidupkan semula dan diatasi. Penghulu yang baru dilantik, Raja Jalil, telah, bertentangan dengan amalan Melayu kuno, memilih tapak yang cantik untuk rumahnya di atas sungai yang tergantung. Dia seorang pejuang tua dan pernah berkhidmat di sisi Tunku Diaudin, memegang kubu di Kuala Garing, di mana dia cukup malang untuk meletupkan sebahagian besar jari tangan kanannya.

1906-    From Kapar Mr. John Hunters China pony did the ran to Kuala Selangor like the Chinese rickshaw coolies —almost without turning a hair. After spending the night on the picturesque knoll which makes Kuala Selangor one of the prettiest townships of the coast, an early start was made for Batang Berjuntai, fifteen miles inland on the Rawang road. Again the road was good, even on this little frequented thoroughfare. From the halting bungalow  at Batang Berjuntai—one half of the building is the police station—a short walk brought us to the edge of miles of fine jungle, into a 1,000-acre block of whieh, next to a forest reserve, we penetrated, over moss-hidden trunks of giants of a past century, through water holes and piles of leaves in all stages of decay and redolent of humus. One of the Tamil coolies engaged to cutaway through the undergrowth suddenly stopped and whis-pered “tiger” in Malay ; but it was a false alarm, and the exploration continued, disclosing a mosé promising stretch of land for cultivation. The Tamils who had accompanied us had for some years been “squatters” on the roadside.

1906-    Dari Kapar, Encik John Hunters, kuda poni China berlari ke Kuala Selangor seperti kuli-kuli beca Cina—hampir tidak memusingkan rambut. Selepas bermalam di bukit bukit yang indah yang menjadikan Kuala Selangor sebagai salah satu perbandaran tercantik di pantai, permulaan awal telah dibuat untuk Batang Berjuntai, lima belas batu ke pedalaman di jalan Rawang. Sekali lagi jalannya baik, walaupun di jalan kecil yang sering dikunjungi ini. Dari banglo terhenti di Batang Berjuntai—separuh daripada bangunan itu adalah balai polis—dengan berjalan kaki yang singkat membawa kami ke pinggir hutan halus yang berbatu-batu, ke dalam blok seluas 1,000 ekar, bersebelahan dengan hutan simpan, kami menembusi, di atas batang gergasi yang disembunyikan lumut pada abad yang lalu, melalui lubang air dan timbunan daun dalam semua peringkat pereputan dan kemerahan humus. Salah seorang kuli Tamil yang terlibat dengan pemotongan melalui semak-semak tiba-tiba berhenti dan berbisik "harimau" dalam bahasa Melayu; tetapi ia adalah penggera palsu, dan penerokaan diteruskan, mendedahkan tanah yang menjanjikan mosé untuk penanaman. Orang Tamil yang menemani kami selama beberapa tahun menjadi "setinggan" di tepi jalan.


 Keizinan menggunakan Batang Berjuntai Halting Bungalow oleh kakitangan Jabatan Kesihatan pada tahun 1910

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 JUL 1910
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0152826W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 AUG 1914
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0177691W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
20 MAR 1913
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0168695W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 FEB 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0037578W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 FEB 1908
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0140666W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 JUL 1910
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0152826W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 NOV 1920
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0213183W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 MAY 1920
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0210619W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 MAR 1922
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0220262W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Sungai Buloh Halting Bungalow

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 JUL 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0110337W
Hit
:
30
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 NOV 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0112395W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 SEP 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0111355W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

NOTES OF THE RESIDENT'S VISITS TO DISTRICTS IN SELANGOR, 1894. [ARTICLE] Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 26 April 1894  

Malaya and Rubber [ARTICLE] Page 3 Eastern Daily Mail and Straits Morning Advertiser 18 April 1906  

MALAYA AND RUBBER. [ARTICLE] Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 23 April 1906 —F. C. R. in the Times of Ceylon. 

NOTES OF THE RESIDENT'S VISITS TO DISTRICTS IN SELANGOR, 1894. [ARTICLE]Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 26 April 1894  

Malaya and Rubber [ARTICLE]Page 3 Eastern Daily Mail and Straits Morning Advertiser 18 April 1906  

The Selangor Function. [ARTICLE]Page 14 Straits Times Weekly Issue 30 August 1889  

Halting Bungalow Genting Bidai

Kisah sebuah laluan rahsia yang pernah wujud di Banjaran Titiwangsa. Laluan tersebut dikenali sebagai Genting Bidai. Difahamkan, ia merupakan jalan utama yang menghubungkan penduduk di negeri Pahang yang ingin ke Hulu Kelang, Selangor, satu ketika dahulu. Berdasarkan cerita lisan, laluan Genting Bidai ini pernah digunakan Datuk Bahaman sebagai kubu peninjau dan tempat menyimpan bekalan makanan sewaktu peristiwa perang saudara antara Pahang dengan Selangor sekitar tahun 1872.

Sekitar kurun ke-16, terdapat satu laluan rahsia telah dibina di Banjaran Titiwangsa, yang menjadi jalan utama menghubungkan penduduk Pahang yang ingin ke Ulu Kelang, Selangor. Namun, selepas kedatangan British pada tahun 1895, laluan tersebut difahamkan telah ditutup dan digantikan dengan laluan baru di Bentong. Pada zaman awal kolonial British, Ginting Bidal adalah satu-satunya laluan yang diketahui melalui pergunungan ke Pahang. Dari kejiranan Kampung Setapak jalan kekang yang adil berpusing di sekitar lereng bukit. melintasi rusuk Gunong Bangkong yang curam, dan seterusnya melalui jurang dan menuruni lembah Cheringking ke Bentong. Pada tahun 1894, penubuhan Kuala Lipis sebagai ibu pejabat negeri Pahang, dan penemuan emas berhampiran Raub, membawa kepada pembinaan *jalan kereta,”  Pahang atas Genting Semangko.

1892    On the 6th instant the first detachment  of the Perak Sikhs detailed for service in  Pahang returned from Selangor. They consisted of forty-seven men, under the command of Subadar Hira Singh. The Subadar and fifteen men were posted during the disturbances at Ginting Bide, the pass where the road from Kuala Lumpur crosses the Selangor-Pahang boundary. The remainder were stationed at Kuala Lumpor.

A second detachment of fifty-one men, ander Sergeant Mota, Singh, returned on the 10th instant. Of these, the Sergeant land sixteen men were stationed at Tras, land on January 31st accompanied the Hon. Major McCallum, C. M. G, to Bentong and thence to Kuala Lumpur. The remainder were employed under Inspector Symes at  Bentong, and took part in the burning of the rebels’ kampongs and the destruction of stockades. Inspector McNamara would have returned with this detachment, but was prevented by illness from doing so.

1892    Pada detik ke-6, detasmen pertama penganut Sikh Perak yang diperincikan untuk perkhidmatan di Pahang kembali dari Selangor. Mereka terdiri daripada empat puluh tujuh orang, di bawah pimpinan Subadar Hira Singh. Subadar dan lima belas lelaki telah ditempatkan semasa gangguan di Ginting Bide, laluan di mana jalan dari Kuala Lumpur melintasi sempadan Selangor-Pahang. Selebihnya ditempatkan di Kuala Lumpor.

Detasmen kedua yang terdiri daripada lima puluh satu lelaki, ander Sarjan Mota, Singh, kembali pada saat ke-10. Daripada jumlah tersebut, Sarjan tanah enam belas lelaki telah ditempatkan di Tras, tanah pada 31 Januari mengiringi Yang Berhormat. Major McCallum, C. M. G, ke Bentong dan seterusnya ke Kuala Lumpur. Selebihnya telah bekerja di bawah Inspektor Symes di Bentong, dan mengambil bahagian dalam pembakaran kampung-kampung pemberontak dan pemusnahan benteng. Inspektor McNamara akan kembali dengan detasmen ini, tetapi dihalang oleh penyakit daripada berbuat demikian.

1933    The path up to the crest of the ridge was easily Found on the left-hand side of the road past the second tunnel. This path was originally made to give access to the bungalow which once stood on the Klang Gates ridge and although much overgrown it can be traced without difficulty as it zigzags up the slope through bracken and undergrowth, At the top we found fire-blackened tiles and timbers on the levelled site of the old bungalow, with other signs of former habitation in the shape of pineapples growing in terraced garden beds and various flowering shrubs.

This bungalow was once one of the most popular holiday resorts near Kuala Lumpur, before the development of  Fraser Hill and the universal use of the motorcar had made people scornful o the lesser pleasures which contented their predecessors. It is easy to see why Klang Gates was popular. The view from  bungalow site is a magnificent one in all directions, an expanse of rolling country, with the terraced hillside: of Hawthorn Estate and the messy playground of the Ulu Klang dredge as prominent features, leads the eye towards distant Kuala Lumpur.…

After seeing what there was to be seen at the bungalow site we began to explore the narrow crest of the ridge. This is composed of rocky outcrops, with bracken and tufts of grass growing between,them, and it only required a touch of purple heather to complete the illusion  that we were walking over a bit of Cornish moorland. That, together with the sense of height and space which one obtained on this cliff high above the surrounding country made  it most exhilarating walking.

1933    Laluan naik ke puncak rabung mudah Ditemui di sebelah kiri jalan melepasi terowong kedua. Laluan ini pada asalnya dibuat untuk memberi akses ke banglo yang pernah berdiri di permatang Klang Gates dan walaupun banyak ditumbuhi ia boleh dikesan tanpa kesukaran kerana ia berzig-zag ke atas cerun melalui semak belukar dan semak, Di bahagian atas kami menemui jubin yang dihitamkan api dan kayu di tapak rata banglo lama, dengan tanda-tanda lain bekas kediaman dalam bentuk nanas tumbuh di katil taman teres dan pelbagai pokok renek berbunga.

Banglo ini pernah menjadi salah satu pusat peranginan percutian paling popular berhampiran Kuala Lumpur, sebelum pembangunan Bukit Fraser dan penggunaan universal kereta itu telah membuat orang mencemuh o keseronokan yang lebih rendah yang memuaskan pendahulu mereka. Adalah mudah untuk melihat mengapa Klang Gates popular. Pemandangan dari tapak banglo adalah pemandangan yang indah di semua arah, hamparan negara bergulir, dengan lereng bukit berteres: Estet Hawthorn dan taman permainan berantakan di lombong Ulu Klang sebagai ciri yang menonjol, membawa mata ke arah Kuala Lumpur yang jauh.…

Selepas melihat apa yang boleh dilihat di tapak banglo itu, kami mula menerokai puncak permatang yang sempit. Ini terdiri daripada singkapan berbatu, dengan payau dan jumbai rumput tumbuh di antara mereka, dan ia hanya memerlukan sentuhan heather ungu untuk melengkapkan ilusi bahawa kami sedang berjalan di atas sedikit tanah moor Cornish. Itu, bersama-sama dengan deria ketinggian dan ruang yang diperolehi di tebing tinggi di atas negara sekeliling menjadikannya paling menggembirakan berjalan kaki.

1936    There was a halting bungalow at the bead of the pass in the old days. But the writer in the Police Magazine says that they saw no sign of it, nor of the coffee estate which Mr. Metkle planted there, although they could see that the whole gap had once been cleared.

The only sign of human habitation which they found was a pomelo tree in a small open space, and. curiously enough, although this path has been disused for 30 years or more, they heard a Malay and a Chinese at differeat places on the Pahang side recalled to the pass as Ginting Pokoh Limau. They also heard an authentic echo of the days when the pass was used. It Is thus recorded:

An elderly Malay (of Kuala Benus) told us that his father-in-law used regularly to cross Ginting Bidal 40 or 50 years ago. He made his livelihood by carrying goods from Bentong to the Kuala Lumpur market. A herd of buffalo would accomplish the Journey in five days, but those with portable loads could get there in three.

1936    Terdapat sebuah banglo terhenti di manik pas pada zaman dahulu. Tetapi penulis dalam Majalah Polis mengatakan bahawa mereka tidak melihat tanda-tanda itu, mahupun ladang kopi yang ditanam oleh Encik Metkle di sana, walaupun mereka dapat melihat bahawa keseluruhan jurang itu pernah dibersihkan.

Satu-satunya tanda kehadiran manusia yang mereka temui ialah pokok pomelo di kawasan lapang yang kecil, dan. Peliknya, walaupun laluan ini tidak digunakan selama 30 tahun atau lebih, mereka mendengar seorang Melayu dan Cina di tempat yang berbeza di sebelah Pahang dipanggil semula ke pas sebagai Genting Pokok Limau. Mereka juga mendengar gema sahih hari-hari ketika pas itu digunakan. Oleh itu direkodkan:

Seorang warga emas Melayu (Kuala Benus) memberitahu kami bahawa bapa mertuanya kerap menyeberangi Ginting Bidal 40 atau 50 tahun lalu. Dia mencari rezeki dengan membawa barangan dari Bentong ke pasar Kuala Lumpur. Sekumpulan kerbau akan mencapai Perjalanan dalam masa lima hari, tetapi mereka yang mempunyai muatan mudah alih boleh sampai ke sana dalam tiga hari.

Melalui laluan ini, anggota polis dan bekalan telah dihantar melalui kawasan utama ke Bentong semasa "Perang Pahang" bahawa terdapat benteng yang dikawal oleh polis Selangor di Genting, dan bahawa dua orang Sikh sebenarnya telah ditembak oleh pemberontak tujuh batu di sebelah Selangor. Di samping itu, pada zaman laluan ke Pahang ini kerap digunakan, terdapat sebuah banglo terhenti di Genting. Jarak dari Kuala Lumpur ialah 22 batu dan pengembara menggunakan perangkap untuk lapan batu pertama, kemudian kuda dan akhirnya kakinya. Antara hantu yang mungkin sekali-sekala menempuh jalan itu hari ini ialah F. A. Toynbee, yang menanam kopi berhampiran pas pada awal tahun lapan puluhan (1880-an). Tidak dapat dipastikan bila Genting Bidai akhirnya ditinggalkan; mungkin ia telah digantikan oleh Jalan Genting Sempah.

Landskap Genting bidai dan kawasan persekitaran



Landskap Keratan rentas Genting bidai dan kawasan persekitaran


Landskap Keratan rentas Genting bidai dan kawasan persekitaran


Laluan Genting Bidai dari Ulu Klang ke Janda Baik, Bentong dan kawasan persekitaran


Laluan Genting bidai dari Ulu Klang ke Janda Baik, Bentong dan kawasan persekitaran

Pembinaan Genting bidai Halting Bungalow dalam tahun 1894 dan  kerja-kerja pembaikannya dalam tahun 1900

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
5 MAY 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0046142W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 AUG 1884
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0003528W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 MAY 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0031899W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
28 APR 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0041670W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 SEP 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0034192W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 OCT 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0044857W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 MAR 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0062234W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 JAN 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0029665W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
17 FEB 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0048228W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 NOV 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0052463W
Hit
:
44
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
23 MAR 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0107876W
Hit
:
25
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 APR 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0062670W
Hit
:
24
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 MAR 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0062234W
Hit
:
22
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
28 AUG 1902
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0100547W
Hit
:
22
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 MAY 1900
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0092191W
Hit
:
17
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 JUL 1911
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0158526W
Hit
:
13
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

The Road to Pahang. [ARTICLE]Page 9 Straits Times Weekly Issue 29 June 1892 HE PAHANG DISTURBANCE. [ARTICLE]Page 3 Pinang Gazette and Straits Cronicle 17 February 1892

THE PAHANG DISTURBANCE. [ARTICLE]Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 23 February 1892 

THE DISTURBANCE IN PAHANG. [ARTICLE]Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 26 January 1892  

The Selangor Function. [ARTICLE]Page 14 Straits Times Weekly Issue 30 August 1889  


DAERAH KUALA SELANGOR

Daerah Kuala Selangor merupakan sebuah daerah di negeri Selangor. Daerah ini terletak di bahagian tengah negeri Selangor berkeluasan 1,195 kilometer persegi dengan jumlah penduduk 281,711 orang pada tahun 2020.

Sejak Sultan Sir Abdul Samad ibni Tengku Abdullah iaitu Sultan Selangor yang keempat telah berhijrah ke Jugra pada tahun 1857-1858, keadaan di Kuala Selangor tidak stabil sehinggalah kehadiran Pegawai Daerah Kuala Selangor yang pertama iaitu Mr. Bellamy pada awal tahun 1920-an. Sejak kehadiran beliau sehingga sekarang terdapat seramai 54 orang pegawai daerah iaitu 24 orang berbangsa Inggeris dan 30 orang Melayu. Pegawai daerah berbangsa Melayu pertama ialah YM Raja Uda bin Raja Muhammad yang berkhidmat pada tahun 1934-1935. Pusat pentadbiran awal daerah ini pada mulanya terletak di Medan Perwira Bellamy yang dinamakan sempena pegawai daerah pertama. Pada tahun 1978, pusat pentadbiran daerah ini telah dipindahkan ke Bukit Hospital. Pusat pentadbirannya sekali lagi dipindahkan ke Bandar Kuala Selangor pada tahun 1987.

Halting Bungalow Pulau Angsa

1890    On the 7th August, H. BE. Sir Frederick Dickson left Singapore with his staff on a visit to Perak and the Dindings. Leaving in the afternoon he passed through the Klang Straits about noon on the 8th, and a little later landed on Pulan Angsa to inspect the Selangor Government's lighthouse there. It was found in excellent order under the care of a Malay keeper through whose house one has to reach the shore  after climbing by a ladder  from the sea to his front door. 

1890    Pada 7 Ogos, H. BE. Sir Frederick Dickson meninggalkan Singapura bersama kakitangannya untuk melawat Perak dan Dinding. Bertolak pada sebelah petang beliau melalui Selat Klang kira-kira tengah hari pada 8hb, dan tidak lama kemudian mendarat di Pulan Angsa untuk meninjau rumah api Kerajaan Selangor di sana. Ia ditemui dalam keadaan yang sangat baik di bawah jagaan penjaga Melayu yang melalui rumahnya seseorang perlu sampai ke pantai selepas menaiki tangga dari laut ke pintu depannya.

1894 The 22nd was devoted to an inspection of Puluau Angsa Lighthouse, the light being a revolving one of the fifth order; selection of sites for new buildings in Kuala Selangor ; inspection of the present government buildings and of the mukim registers and maps. 

1894 22hb dikhaskan untuk pemeriksaan Rumah Api Puluau Angsa, cahayanya ialah pusingan satu daripada susunan kelima; pemilihan daripada tapak untuk bangunan baru di Kuala Selangor ; pemeriksaan bangunan Kerajaan sekarang dan daftar mukim dan peta.

1947 Britain's export drive extends to lighthouse equipment — even to  complete lighthouses. Malaya has ordered a specially designed lighthouse to replace the temporary one at Pulau  Angsa. which guides incoming  ships into the Klang Straits—tbe northern gateway to Port Swetenham—and warns them of presence of an extensive sand-bank in this vicinity.The original lighthouse at Pulau Angsa was one of those completely destroyed during the  Japanese cccupation. Until the new lighthouse arrives from the United Kingdom at theend of this year, it is fitted temporarily with an automatic beacon light of low power.

1947 Pemacuan eksport Britain meluas ke peralatan rumah api — malah untuk melengkapkan rumah api. Malaya telah mengarahkan sebuah rumah api yang direka khas untuk menggantikan yang sementara di Pulau Angsa. yang memandu kapal-kapal yang masuk ke Selat Klang—sebuah pintu masuk utara ke Port Swetenham—dan memberi amaran kepada mereka tentang kehadiran tebing pasir yang luas di kawasan ini. Rumah api asal di Pulau Angsa adalah salah satu daripada yang musnah sepenuhnya semasa pendudukan Jepun. Sehingga rumah api baharu itu tiba dari United Kingdom pada penghujung tahun ini, ia dipasang buat sementara waktu dengan lampu suar automatik kuasa rendah.

1969....located on the west coast and it is about two hours away motorboat from Port Swettenham. oh this others are famous as the place of the lighthouse, signals for ships in the  Straits of Malacca,  Before, they were more focused attention on Morib, or Port Dickson beaches, but now they are headed for the island resort and picnic on Sundays or the other days. The beauty of this island is very special, especially times in the evening when the sun is hanging over the west horizon . Rays on the horizon is red Yellowness gives birth to the feeling of longing. Sad and love permeates the soul. From the top of the hill, at the foot of the lighthouse we will get see the wide sea around. Sometimes trade ships pass before the eyes. And we will feel as if we are on the deck of a ship in the middle voyage.

1969.... terletak di pantai barat dan kira-kira dua jam perjalanan dengan bot bermotor dari Port Swettenham. oh ini yang lain terkenal sebagai tempat rumah api, isyarat untuk kapal-kapal di Selat Melaka, Sebelum ini, mereka lebih fokus perhatian ke pantai Morib, atau Port Dickson, tetapi sekarang mereka menuju ke pulau peranginan dan berkelah pada hari Ahad atau hari-hari lain. Keindahan pulau ini sangat istimewa, terutama pada waktu petang ketika matahari sedang tergantung di ufuk barat. Sinar di kaki langit merah kekuningan melahirkan rasa rindu. Sedih dan cinta menyelubungi jiwa. Dari atas bukit, di kaki rumah api kita akan dapat melihat laut yang luas di sekeliling. Kadang-kadang kapal perdagangan melintas di depan mata. Dan kita akan berasa seolah-olah berada di atas dek kapal di tengah pelayaran

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Kuala Selangor





Pembinaan Pulau Angsa Halting Bungalow yang baharu dalam tahun 1911


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
20 MAY 1911
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0157867W
Hit
:
30
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Halting Bungalow Jeram

Bukit Jeram Halting Bungalow  dalam tahun 1901




Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 APR 1923
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0225983W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 OCT 1905
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0125017W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 MAY 1932
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0277436W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 JUL 1905
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0123999W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
6 DEC 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0119706W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 MAR 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0038063W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 JUL 1914
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0177064W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 JUL 1910
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0152826W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 DEC 1900
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0096016W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 OCT 1915
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0185065W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
31 DEC 1926
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0245657W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Sabak Bernam merupakan sebuah daerah yang terletak di barat laut negeri Selangor, Malaysia. Daerah ini bersempadan dengan negeri Perak di utara dan Sungai Bernam membentuk garis sempadan tersebut. Selain itu, Daerah Sabak Bernam juga berhampiran dengan Hulu Selangor terletak di timur, Kuala Selangor di selatan serta Selat Melaka di barat. Bandar utama di sini adalah pekan Sabak, Sungai Besar dan Sekinchan. 

Sabak Bernam diletakkan di bawah tadbiran Negeri Selangor, pada tahun 1876, dalam surat bertarikh 13 haribulan Ogos, Residen British Selangor Bernama Kapten Bloomfield Douglas telah menulis surat kepada Raja Hitam yang berbunyi seperti berikut:

"Surat daripada Kapten Bloomfield Douglas Residen British Negeri Selangor kepada Raja Hitam ibni Al-Mahrum Raja Yunus di Sabak Bernam bertarikh pada 13 haribulan Ogos 1876 mengenai peraturan baru untuk mengadakan pegawai orang putih Edward Neubroner memegang jawatan Collector of Land Revenue (Pemungut Hasil) Magistrate Police Sabak Bernam."

Pusat pentadbiran daerah ini sejak tahun 1970 ialah di Sungai Besar. Di peringkat awal, Sabak Bernam merupakan daerah kecil kepada Dearah Kuala Selangor dan pusat pentadbirannya adalah bertempat di Mukim Sabak iaitu di kawasan Pekan Sabak Bernam hari ini. Perpindahan ibu pejabat pentadbiran daerah ke Sungai Besar adalah disebabkan kawasan Pekan Sabak Bernam yang lama sering dibanjiri air pasang dari Sungai Bernam. Ini disebabkan oleh kedudukan kawasan pekan yang berhampiran dengan sungai utama kawasan ini.

Semasa Sabak Bernam menjadi Daerah Kecil kepada Kuala Selangor, jarak daerah ini dari Kuala Selangor adalah sejauh 40 batu. Pada masa lalu, tiada kemudahan jalan perhubungan iaitu jalan raya di antara kedua-dua kawasan. Para penduduk hanya menggunakan jalan rentas (pintas) iaitu jalan darat yang dikenali sebagai jalan tanah bakar untuk tujuan perhubungan antara kawasan.

Disebabkan jauhnya ibu pejabat dearah di Kuala Selangor dengan Daerah Sabak Bernam, maka pada tahun 1954, penduduk Sabak Bernam dengan dipimpin oleh Yang Dipertua Persatuan Melayu Daerah Sabak Bernam telah mengadakan satu mesyuarat khas yang dihadiri oleh semua ketua-ketua kaum bagi membincangkan kesulitan-kesulitan yang dialami oleh penduduk daerah ini yang tertinggal dalam pelbagai lapangan.

Akhirnya, mereka telah bersetuju untuk mengemukakan satu Memorandum dan menyampaikan kepada Duli Yang Maha Mulia Sultan Selangor, memohon supaya Sabak Bernam dijadikan sebagai Daerah Ketujuh di Negeri Selangor. Mesyuarat tersebut turut dihadiri oleh Dato' Onn bin Ja'afar yang pada masa itu memegang jawatan berkaitan Hal Ehwal Dalam Negeri, dan turut dihadiri oleh Y.M. Raja Ayub bin Raja Haji Bot dan Mr. K.V. Thaver yang mana kedua-keduanya adalah ahli Legislative Council Negeri Selangor. Mesyuarat tersebut bertempat di bangunan Persatuan Melayu Daerah Sabak Bernam.

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Sabak Bernam


Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Sabak Bernam




Halting Bungalow Panchang Pedina

Pembinaan Panchang Pedina Halting Bungalow dalam tahun 1894 

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
28 JAN 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0047965W
Hit
:
27
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

NOTES OF THE RESIDENT'S VISITS TO DISTRICTS IN SELANGOR, 1894. [ARTICLE]Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 26 April 1894   

Halting Bungalow Sungai Besar





Halting Bungalow Sabak Bernam

Sabak Bernam Halting Bungalow  dalam  tahun 1904

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 JUN 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0116715W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

NOTES OF THE RESIDENT'S VISITS TO DISTRICTS IN SELANGOR, 1894. [ARTICLE] Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 26 April 1894 


DAERAH KLANG

Klang ( Jawi: کلڠ) dahulunya dikenali sebagai Kelang) merupakan Bandar Diraja. Bandar ini pernah menjadi ibu negeri Selangor sebelum wujudnya Kuala Lumpur dan Shah Alam. Ia terletak kira-kira 32 km di barat Kuala Lumpur.Klang menjadi penting hanya selepas Kuala Selangor merosot khususnya selepas kemangkatan Sultan Muhammad (1826-1857). Sehinggalah pada tahun 1875, Klang di pilih sebagai ibu kota Negeri Selangor sebelum ditukar kepada Kuala Lumpur pada 1880. Pada tahun 1886, Klang merupakan sebuah tempat yang cantik dan bersih.

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Klang


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 JAN 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0037282W
Hit
:
35
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 OCT 1892
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0035010W
Hit
:
26
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 JUL 1910
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0152826W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Halting Bungalow Klang

1894


1910    FIRST went to Malaya in 1910, and as a good deal of my lifie was spent with my husband in halting bungalows, the very existence of which may have been forgotten in these days of asphalt roads and rapid transport. some recollections of those days may he of interest to European women living in Malaya today.  

At the end of my first week in Malaya we stayed a couple of nights in a very primitive halting bungalow near the Klang River. I remember how nervous I am climbing up the simple bamboo steps leading to our sleeping place. which was just a mattress on the floor inside a very old mosquito-wired room. And oh! the flying cockroaches there, and across the floor out le. travelling in perfect formation, was a column of ants three inches wide. I never saw the end of these. I remember the first night we heard the roar of a tiger near by, and Just before that a herd of deer stampeded past.

1910    MULA-MULA pergi ke Tanah Melayu pada tahun 1910, dan sebagai sebahagian besar hidup saya dihabiskan dengan suami saya dalam banglo inap, kewujudan yang mungkin telah dilupakan dalam zaman jalan asfalt dan pengangkutan pantas.  Beberapa kenangan masa itu mungkin menarik minat wanita Eropah yang tinggal di Tanah Melayu hari ini.

Pada penghujung minggu pertama saya di Malaya, kami tinggal beberapa malam di sebuah banglo inap yang sangat primitif berhampiran Sungai Klang. Saya masih ingat betapa gementarnya saya memanjat anak tangga buluh ringkas menuju ke tempat tidur kam,. yang hanyalah tilam di atas lantai di dalam bilik berjaring nyamuk yang sangat lama. Dan oh! lipas terbang di sana, dan di seberang lantai keluar mengembara dalam formasi sempurna, adalah tiang semut selebar tiga inci. Saya tidak pernah melihat penghujung ini. Saya masih ingat malam pertama kami mendengar ngauman harimau berhampiran, dan Sejurus sebelum itu sekumpulan rusa menyerbu lalu.

 Halting Bungalow Kapar

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 JAN 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0037282W
Hit
:
35
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 NOV 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0073380W
Hit
:
22
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Malaya and Rubber [ARTICLE]Page 3 Eastern Daily Mail and Straits Morning Advertiser 18 April 1906 

MALAYA AND RUBBER. [ARTICLE]Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 23 April 1906 —F. C. R. in the Times of Ceylon. 

MALAYA AND RUBBER. [ARTICLE]Page 7 The Straits Budget 26 April 1906

LOCAL AND PERSONAL. [ARTICLE]Page 1 The Straits Budget 6 September 1918

ARTICLE]Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 26 April 1894  

HOUSEKEEPING in Halting BUNGALOWS [ARTICLE+ILLUSTRATION]Page 38/39 The Straits Times Annual 1 January 1938

SOCIAL AND PERSONAL [ARTICLE]Page 4 Pinang Gazette and Straits Chronicle 7 December 1933  

OVER THE RANGE. [ARTICLE] Page 5 The Straits Budget 14 May 1936

SOCIAL AND PERSONAL [ARTICLE] Page 5 Pinang Gazette and Straits Chronicle 9 August 1932  

The Jugra District. [ARTICLE] Page 15 The Straits Budget 1 May 1913

TWENTY YEARS AGO. [ARTICLE] Page 14 The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (1884-1942) 30 August 1929  

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 12 The Straits Budget 13 July 1933

SOCIAL AND PERSONAL [ARTICLE] Page 4 Pinang Gazette and Straits Chronicle 6 July 1933  

Page 13 Advertisements Column 4 [ADVERTISEMENT] Page 13 The Straits Times 5 June 1962  

Malaya and Rubber [ARTICLE] Page 3 Eastern Daily Mail and Straits Morning Advertiser 18 April 1906  

The Federal Capital [ARTICLE+ILLUSTRATION] Page 60/61 The Straits Times Annual 1 January 1961 

The Jugra District. [ARTICLE] Page 11 The Straits Times 30 April 1913  Microfilm Reel NL00370

NOTES OF THE RESIDENT'S VISITS TO DISTRICTS IN SELANGOR, 1894. [ARTICLE] Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 26 April 1894  

NOTES Of The DAY. [ARTICLE] Page 10 The Straits Times 8 May 1936  

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 11 The Straits Budget 22 June 1933

 

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 17 The Straits Times 8 July 1933  

 

MALAYA AND RUBBER. [ARTICLE] Page 3 Pinang Gazette and Straits Chronicle 23 April 1906 —F. C. R. in the Times of Ceylon. 

Kajang Revisited. [ARTICLE] Page 8 The Straits Budget 4 December 1913

MALAYA AND RUBBER. [ARTICLE] Page 7 The Straits Budget 26 April 1906

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 17 The Straits Times 17 June 1933  

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 14 The Straits Budget 12 January 1933

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 15 The Straits Budget 27 April 1933

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 13 The Straits Budget 1 June 1933

GOLDEN RAUB. [ARTICLE] Page 8 The Straits Budget 25 May 1897

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE]  Page 17 The Straits Times 22 April 1933  

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 19 The Straits Times 27 May 1933 

ECONOMY PROPOSALS IN THE F.M.S. [ARTICLE] Page 4 The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (1884-1942) 18 October 1932  

DAERAH KUALA LUMPUR

Geografi Kuala Lumpur dicirikan oleh lembah besar yang dikenali sebagai Lembah Klang yang bersempadan dengan Banjaran Titiwangsa di timur, beberapa banjaran kecil di utara dan selatan, dan Selat Melaka di barat. Kuala Lumpur memetik namanya daripada kuala yang menemukan Sungai Klang dan Sungai Gombak di tengah-tengah ibu kota itu.

Kuala Lumpur yang terletak di tengah-tengah negeri Selangor, pernah tertakluk di bawah pemerintahan kerajaan negeri Selangor, sehingga dipisahkan pada tahun 1974 untuk menjadi Wilayah Persekutuan. Lokasinya di pantai barat Semenanjung Malaysia yang lebih luas tanah ratanya berbanding pantai timur, menyumbang kepada pembangunan yang lebih pesat berbanding bandar-bandar lain di Malaysia.Pentadbiran bandar raya Kuala Lumpur meliputi kawasan seluas 243.65 km2 (94.07 bt2), dengan ketinggian tanah purata 21.95 m (72.0 ka).

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Kuala Lumpur


Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Kuala Lumpur







Halting Bungalow Jalan Puchong



Pembinaan Puchong Road Halting Bungalow  dalam  tahun 1903

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 MAR 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0107759W
Hit
:
30
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Halting Bungalow Jalan Kuchai

Kuchai Road Halting Bungalow  dalam  tahun 1905

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 JAN 1905
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0120516W
Hit
:
23
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 OCT 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0118792W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Halting Bungalow Jalan Pahang Batu 10

Pembinaan Pahang Road  Halting Bungalow dalam tahun 1899

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 MAR 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0076200W
Hit
:
31
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 JAN 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0106939W
Hit
:
23
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

 Halting Bungalow Trek Pahang Batu 15

Penaiktarafan Pahang Road  Halting Bungalow  kepada Rumah Rehat dalam tahun 1898

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 MAR 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0076200W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 JAN 1903
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0106939W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

F. M. S. NOTES. [ARTICLE] Page 2 The Straits Times 17 April 1903  

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 17 The Straits Times 17 June 1933  

THE KUALA LIPIS ROAD. [ARTICLE] Page 4The Straits Budget 28 May 1895 

PAHANG NEWS. [ARTICLE] Page 10 The Straits Times 24 January 1906 

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 17 The Straits Times 8 July 1933  

Visit to Pahang [ARTICLE] Page 11Malaya Tribune 27 June 1928  

Minerals in Malaya. [ARTICLE] Page 11 The Straits Times 20 June 1923  

ON THE TOP OF THE WORLD IN MALAYA. [ARTICLE+ILLUSTRATION] Page 19 The Straits Times 25 July 1935  


Halting Bungalow Sungai Besi

Pembinaan Halting Bungalow Sungai Besi  dalam tahun 1894

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 APR 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0049280W
Hit
:
21
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


DAERAH PETALING

Daerah Petaling terletak di tengah-tengah Lembah Klang iaitu bersempadankan Daerah Hulu Selangor di bahagaian Utara, Daerah Klang di bahagian Barat, Daerah Gombak dibahagian Timur, Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur di bahagian Tenggara, serta Daerah sepang dan daerah Hulu Langat di bahagian Selatan. Daerah Petaling juga merupakan sebuah daerah yang termaju di Negeri Selangor. Daerah Petaling ini ditubuhkan pada 1 Februari 1974. Daerah ini terletak di tengah-tengah Lembah Klang. Daerah Petaling mempunyai keluasan kawasan  sejumlah 484.32 km². Petaling Jaya yang merupakan bandar utama mempunyai keluasan kawasan 97.2 km² dan merupakan Bandar terbesar di antara bandar-bandar di Negeri Selangor. Menurut banci 2005, penduduk Daerah Petaling ialah 1,418,700 orang dengan kepadatan 2929.3/km². Daerah Petaling merangkumi kawasan-kawasan yang disusun semula seperti sebahagian Mukim Bukit Raja  - Peralihan daripada Daerah Klang dan sebahagian Mukim Damansara  - Peralihan daripada Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur.

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Petaling







Halting Bungalow Batu Tiga

Pembinaan Halting Bungalow Batu Tiga  dalam tahun 1898





DAERAH HULU LANGAT

Daerah Hulu Langat merupakan salah satu daripada sembilan daerah yang terdapat di negeri Selangor, Malaysia. Ia merupakan daerah ke-5 terbesar di Negeri Selangor. Daerah ini terletak di dalam kawasan Lembah Klang dan bersempadan dengan Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Daerah Gombak di sebelah barat laut; Daerah Petaling di sebelah barat; Daerah Sepang di sebelah barat daya; Negeri Pahang di sebelah timur laut; Negeri Sembilan di sebelah selatan dan timur.

Hulu Langat mungkin mengambil sempena nama 'langat' yang kemudiannya ditambahkan perkataan "hulu" atau "ulu" kerana terletak di bahagian pedalaman negeri Selangor, lalu menjadi Hulu langat. Daerah ini juga pernah berada di bawah jajahan Negeri Sembilan pada masa dahulu sehinggalah berlaku persepakatan yang membawa kepada penyerahan daerah Lukut kepada Negeri Sembilan, dan kemudiannya membawa daerah ini masuk ke dalam wilayah Selangor.

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Hulu Langat



Halting Bungalow Beranang

1900    From Semenyih I had to go on to Beranang , a village on the borders of the Negri Sembilan . A paternal Government provides a halting bungalow there ; but it is necessary for intending visitors to supply their own food .

1900    Dari Semenyih saya terpaksa pergi ke Beranang , sebuah kampung di sempadan Negeri Sembilan . Kerajaan paternal menyediakan banglo berhenti di sana; tetapi perlu bagi pengunjung yang ingin membekalkan makanan mereka sendiri.


Pembinaan Halting Bungalow Beranang  dalam tahun 1905


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
28 MAR 1905
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0122202W
Hit
:
27
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 FEB 1905
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0121061W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Halting Bungalow Semenyih

1913    The Penghulu or some ketua brings a scheme forward. The fruit growers in the native kampungs here seem to be thriving, and it is these people that the agricultural department should assist with seedlings and seed of fruit and new vegetables and even flowers. At Semenyih There is a tiny halting bungalow where the weary traveller can quench his thirst and have a good square meal prepared by the old Malay caretaker and his wife, The country in this vicinity begins to be somewhat hilly, but the rubber looks nice and healthy. It is to be hoped that the district will not show distinct signs of being affected by its staple industry. However,there will be little or no expansion for sometime to come, unless by a luke tin be discovered. Some one year ago spread the rumour of such a find and managers of estates should keep their eyes open for the dark brown mineral

 

1913    Penghulu atau beberapa ketua membawa rancangan ke hadapan. Penanam buah-buahan di kampung-kampung orang asli di sini nampaknya berkembang maju, dan mereka inilah yang harus dibantu oleh jabatan pertanian dengan anak benih dan benih buah-buahan dan sayur-sayuran baru dan juga bunga. Di Semenyih Terdapat sebuah banglo kecil yang terhenti di mana pengembara yang letih dapat menghilangkan dahaga dan menikmati hidangan persegi yang disediakan oleh penjaga Melayu tua dan isterinya,Negara di sekitar ini mula menjadi agak berbukit, tetapi getahnya kelihatan bagus dan sihat. Adalah diharapkan bahawa daerah ini tidak akan menunjukkan tanda-tanda yang jelas terjejas oleh industri rujinya. Walau bagaimanapun, akan ada sedikit atau tiada pengembangan untuk masa yang akan datang, melainkan dengan timah luke ditemui. Beberapa tahun yang lalu menyebarkan khabar angin tentang penemuan sedemikian dan pengurus ladang harus membuka mata mereka untuk mineral coklat gelap


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 APR 1899
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0083602W
Hit
:
17
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

 

DAERAH KUALA LANGAT

Kuala Langat terletak di bahagian Barat Daya Negeri Selangor. Ia terletak lebih kurang 44 km dari Shah Alam iaitu ibu Negeri Selangor. Daerah Kuala Langat ini bersempadan dengan Daerah Sepang dan Klang. Di sebelah utara terletak Daerah Klang, Di sebelah Timur dan Selatan adalah Daerah Sepang dan Selat Melaka pula adalah di Bahagian Barat Daerah Kuala Langat. Daerah Kuala Langat telah terkenal sejak dahulu lagi dengan keindahan pantainya terutamanya pantai Morib yang menjadi kawasan rekreasi utama. Selain itu terdapat juga kawasan bersejarah iaitu peninggalan daripada zaman pemerintahan Sultan Selangor di Bukit Jugra. Terdapat juga kawasan lain yang mempunyai daya tarikan pelancongan yang berasaskan ciri-ciri kebudayaan dan tradisi tempatan seperti perkampungan orang asli dan perkampungan melayu tradisi.

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Kuala Langat






Halting Bungalow Morib

1889    A SELANGOR MYSTERY. We hear that there is a strong suspicion that the Malay caretaker of the halting bungalow at Morib has become tbe victim of a cold-blooded murder, and that there is no clue whatever to thperpetrator or perpetrators of the crime, ft appears that the man disappeared

1889     MISTERI SELANGOR. Kami mendengar bahawa terdapat syak wasangka yang kuat bahawa penjaga banglo Melayu yang terhenti di Morib telah menjadi mangsa pembunuhan berdarah dingin, dan tidak ada sebarang petunjuk untuk menjadi pelaku atau pelaku jenayah itu, nampaknya lelaki itu hilang

1933 At Telok Datoh,  we noticed something that was to recur several times during our journey—a rest-house turned into a halting bungalow as an economy measure. “The traveller is supposed to take food * and, 1 believe bedding, and presumably he ‘fares well enongh. We went on to Morib, devoid of picnickers ‘on this mid-week morning, and it needed an effort of the will to’ tear ourselves | away from that Beautiful and desolate ‘beach, with the casuarinas whispering in the faint breeze coming off the sands.

1933 Di Telok Datoh, kami melihat sesuatu yang berulang beberapa kali perjalanan kami—rumah rehat bertukar menjadi banglo terhenti sebagai langkah ekonomi. “Pengembara itu sepatutnya mengambil makanan * dan, saya percaya tempat tidur, dan mungkin dia ‘tambang baik enongh. Kami pergi ke Morib, tanpa berkelah 'pada pertengahan minggu pagi ini, dan ia memerlukan usaha kemahuan untuk' mengoyakkan diri | jauh dari pantai yang Indah dan sunyi itu, dengan casuarina berbisik dalam angin sepoi-sepoi yang datang dari pasir. 

Pembinaan Halting Bungalow Baharu di Morib  dalam tahun 1898


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 SEP 1895
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0058263W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 DEC 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0073704W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 FEB 1895
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0054971W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 DEC 1933
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0281259W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 AUG 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0078433W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 JUL 1918
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0200709W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 NOV 1899
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0087155W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 DEC 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0080562W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


RAMIE CULTIVATION. [ARTICLE]
 Page 15 The Straits Budget 29 April 1898

A SELANGOR MYSTERY. [ARTICLE] Page 2 Pinang Gazette and Straits Chronicle 9 October 1899 

The Jugra District. [ARTICLE] Page 15 The Straits Budget 1 May 1913

Untitled [ARTICLE] Page 8 Malaya Tribune 2 July 1932 

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 13 The Straits Budget 1 June 1933

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 19 The Straits Times 27 May 1933 

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 14 The Straits Budget 12 January 1933


Halting Bungalow Batu Laut


 Halting Bungalow  di Batu Laut  dalam tahun 1897


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 DEC 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0073704W
Hit
:
29
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 DEC 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0073365W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 14 The Straits Budget 12 January 1933


 Halting Bungalow Telok Panglima Garang

1913    The roads in this district are for the most part excellent, being well metalled and blinded, and the Executive Engineer and his assistants deserve every credit for keeping them in such good order. Eleven miles from Klang one arrives at a halting bungalow in charge of a Chinese boy, who said he was an old servant to Sir Frank Swettenham, and knew Mr. Cecil Trotter and many of the pioncers of the country. It is believed that so little time back this boy did very well for himself. He certainly deserves to as he keeps almost ‘every kind of wine and spirits, and a very large supply of tinned provisions. The scenery on both sides of the roads is most pleasing to the eye,  plantations of rubber interplanted with coffee, or coconuts and coffee; when the coffee shrubs are in flower it must even be better. The road from Klang towards Telok is being widened and has been for several miles; it is undoubtedly a great improvement as the motor traffic is increasing, and bullock carts are passed every few minutes.

1913    -Jalan-jalan di daerah ini sebahagian besarnya sangat baik,  dan Jurutera Eksekutif dan pembantunya berhak mendapat pujian kerana mengekalkannya dalam keadaan baik. Sebelas batu dari Klang, seseorang tiba di sebuah banglo berhenti yang menjaga seorang budak Cina, yang mengatakan dia adalah hamba lama kepada Sir Frank Swettenham, dan mengenali Encik Cecil Trotter dan ramai perintis negara. Adalah dipercayai bahawa sedikit masa lalu budak ini melakukan yang terbaik untuk dirinya sendiri. Dia sememangnya layak kerana dia menyimpan hampir 'setiap jenis wain dan minuman keras, dan bekalan bekalan tin yang sangat besar. Pemandangan di kedua-dua belah jalan itu paling sedap mata memandang, ladang getah berselang-seli dengan kopi, atau kelapa dan kopi; bila pokok renek kopi berbunga mesti lagi best. Jalan dari Klang menuju ke Telok sedang dilebarkan dan telah sejauh beberapa batu; ia sudah pasti peningkatan yang hebat kerana trafik motor semakin meningkat, dan kereta lembu dilalui setiap beberapa minit.

Pembinaan Halting Bungalow  di Telok Panglima Garang  dalam  tahun 1894



Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 JAN 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0047959W
Hit
:
38
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 JAN 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0047818W
Hit
:
14
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

DAERAH SEPANG

Sepang ialah sebuah daerah yang terletak di bahagian selatan negeri Selangor, Malaysia. Pada asalnya Sepang cumalah sebuah daerah terpencil yang jarang disinggahi. Daerah Sepang adalah daerah bongsu bagi Negeri Selangor Darul Ehsan. Ia terletak di bahagian selatan Negeri Selangor Darul Ehsan bersempadan dengan Daerah Hulu Langat, Daerah Kuala Langat dan Daerah Petaling. Daerah Sepang juga bersempadan dengan Bandar Baru Nilai, Negeri Sembilan Darul Khusus.Jika dilihat dari pandangan atas, Daerah Sepang adalah berbentuk seperti hulu sebatang keris, memanjang ke arah selatan dari Universiti Putra Malaysia (UPM), dengan lebuhraya Kuala Lumpur-Seremban di sempadan sebelah timur sehingga ke kampung Sg. Buah/Bukit Unggul. Di sebelah baratnya pula, adalah Daerah Kuala Langat, sementara Daerah Petaling menjadikan jiran di sebelah utara. Di sebelah selatan pula, Daerah Sepang terbuka menghadap Selat Melaka.

Daerah Sepang mencapai taraf Daerah sepenuhnya pada 1 Januari 1975 . Semasa awal penubuhannya, Pusat Pentadbiran Daerah Sepang terletak di Pekan Sepang. Apabila Kerajaan Persekutuan telah memilih Daerah Sepang untuk menempatkan Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur (KLIA), Pusat Pentadbiran Daerah Sepang telah dipindahkan ke Bandar Baru Salak Tinggi (BBST) pada 26 Ogos 1983. 

Peta negeri Selangor dalam tahun 1918 menunjukkan sebahagian daripada daerah Sepang

Halting Bungalow Labu (Tahun 1895)

Dokumen di atas adalah memo birokrasi bertarikh 23 Februari 1895, yang ditujukan kepada Setiausaha Kerajaan, mengenai tender daripada seorang individu bernama Syed Cher untuk membina banglo di Labu. Projek ini termasuk kemudahan yang diperlukan seperti yang diperincikan dalam anggaran tahun fiskal. Ia menunjukkan bahawa tender telah diterbitkan dalam Warta Kerajaan pada 21 Disember (tahun tidak dinyatakan), dengan pengakuan bahawa lokasi terpencil Labu mungkin menghalang tender lain daripada dikemukakan. Jurutera Negeri dengan hormatnya memohon kelulusan untuk menandatangani kontrak dengan Syed Cher bagi kerja pembinaan.

Halting Bungalow  di Labu  dalam  tahun 1895

Pada 12 Julai 1895, Setiausaha Selangor telah menyampaikan surat mengenai kontrak Banglo Terhenti di Labu. Beliau menyatakan pelanggaran kontrak kerana tidak disiapkan menjelang tarikh akhir 15 Jun, mengaitkan kelewatan itu sebagai kesukaran dalam memilih tapak terpencil, kerana jurutera tidak dapat melawat sehingga lama selepas kontrak ditandatangani. Akibatnya, beliau mengesyorkan lanjutan lima bulan, mencadangkan tarikh siap baharu pada 18 Ogos 1895.

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 JUL 1895
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0057326W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
31 DEC 1908
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0146040W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 DEC 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0066589W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 DEC 1906
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0435273W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Halting Bungalow Sepang

Penukaran Sepang Dispensary kepada Sepang  Halting Bungalow dalam tahun 1900

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 MAY 1900
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0092192W
Hit
:
27
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 SEP 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0079160W
Hit
:
21
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

SEPANG REST HOUSE. [ARTICLE] Page 12 The Straits Times 22 November 1932  

A JOURNAL IN THE FEDERAL CAPITAL. [ARTICLE] Page 6 The Straits Times 7 January 1933 









Khamis, 23 Februari 2023

SEJARAH RUMAH REHAT, HALTING BUNGALOW DAN SANATORIUM DI SELANGOR

Assalamualaikum semua. Salam buat anda semua. Sebenarnya itulah sepatutnya ucapan yang keluar daripada mulut seseorang muslim kepada saudara muslimnya yang lain, sama ada kenalannya atau tidak. Dan...adalah lebih afdal ditambahi dengan kata-kata Warahmatullahi wabarakatuh. Maksudnya, Semoga anda dicucuri rahmat dan keberkatanNya, bukannya kata-kata seperti Selamat Pagi, Selamat Sejahtera, atau Askum atau Akum seperti dalam mesej pesanan ringkas di media sosial seperti Whatsapp, FB dan sebagainya. Perkataan Salam  dalam bahasa Arab itu bermaksud Sejahtera dalam bahasa Melayu. Namun, perkataan Salam yang merupakan As-salam, salah satu daripada  99 nama Allah yang membawa maksud "Yang  Maha Sejahtera".

Assalamualaikum (bahasa Arab: ٱلسَّلَامُ عَلَيْكُمْ al-salāmu 'alaykum; selamat sejahtera ke atas kamu semua) merupakan ucapan salam dalam bahasa Arab, dan digunakan oleh umat Islam. Ucapan ini adalah sunah Nabi Muhammad s.a.w., yang dapat medekatkan ukhuwah Islamiyyah umat Muslim yakni bermaksud Induvidu Yang beragama Islam di seluruh dunia. Memberi salam adalah sunat, sedangkan menjawabnya adalah wajib.

Ada beberapa Sabda Rasulullah, SAW yang menjelaskan pentingnya ucapan salam antara seluruh Muslim. Diriwayatkan oleh Abu Hurairah RA bahawa Rasulullah SAW bersabda: 

“Kamu tidak dapat memasuki Syurga kecuali bila kamu beriman. Imanmu belumlah lengkap sehingga kamu berkasih-sayang satu sama lain. Maukah kuberitahukan kepadamu sesuatu yang jika kamu kerjakan, kamu akan menanamkan dan memperkuat kasih-sayang diantara kamu sekalian? Sebarkanlah ucapan salam satu sama lain, baik kepada yang kamu kenal mahupun yang belum kamu kenal.” (Muslim)

Aduuuh, panjang sungguh salam Atok buat korang! siap kena 'sekolah' dengan Atok pasal nak bagi salam jer pun. HAHAHA....Atok dah selalu katakan, "Biasakan yang betul dan betulkan yang biasa". Maksud Atok tu, ucapkanlah sehingga menjadi sebahagian daripada dirimu ucapan memberi salam dengan cara yang betul dan tepat, serta perbetulkan kembali ucapan salam yang tidak tepat yang sudah tebal di lidah kita. Pendek kata,  kita beri salam,  kita dapat pahala dan kawan-kawan.

OKlah, kali ini Atok hendak sambung kembali cerita kita tentang sejarah awal negara kita, dari aspek rumah rehat, sanatorium dan rumah perhentian ini. So, entri kali ini Atok nak sembang pasal Selangor pula. Korang sudah baca cerita Atok pasal Perak? Aisey man, guano mu? Demo loni tak serupo mulo....Kih,kih,kih. Bacalah apabila korang ada masa. Atok tak paksa, cuma mendesak jer.

Cerita pasal rumah rehat kat Selangor ini Atok terpaksa buat dua mini siries, bahan terlalu banyak. Kalau tulis sekali gus, muak, pening dan nanti korang pasti muntah, pasal terlampau banyak maklumat korang nak hadam. Bukankah Atok dah kata, blog Atok ini blog santai-santai? Baca hanya untuk maklumat tambahan, bukan baca untuk masuk dewan peperiksaan. Kali ini Atok hanya cerita sepintas lalu, selayang pandang, atau secara umum sahaja tentang rumah rehat di Selangor. Insha Allah, seterunnya nanti, Atok nak bawa korang merasai pengalaman masa lampau mereka yang pernah berkunjung ke tempat-tempat menarik di Selangor ini, suatu masa dahulu. Seperi biasa, semua gambar dan grafik dalam entri ini bukan Atok yang punya. Atok ucapkan jutaan terima kasih kepada penyumbang gambar-gambar tersebut. Banyak pahala korang. Cuma, Atok nak minta tuan empunya gambar ini halalkanlah kerana Atok celok tak maklumkan terlebih dahulu kat tuannya. Beginilah mulanya, mengikut yang empunya cerita......

PENGENALAN

Sejak dahulu lagi, ketika era Syarikat Hindia Timur Inggeris, penjajah British biasanya tidak membenarkan pekerjanya pulang bercuti. Pekerja di bawah pentadbiran Crown Colony  hanya dapat pulang ke England untuk bercuti selepas lapan tahun perkhidmatan mereka. dan inilah sebab utama populariti resort tempatan. Tambahan pula, dasar kerajaan kolonial mengenai cuti, dan jarak ke Britain, bermakna berehat sebentar di stesen bukit akan memulihkan kesejahteraan mereka dengan iklimnya yang sejuk.

Bermula pada abad kesembilan belas, kakitangan Perkhidmatan Awam berhak mendapat pelbagai jenis cuti , daripada cuti keistimewaan, cuti khas, cuti sakit dan cuti tahunan. Perjalanan kapal wap yang pantas telah mempopularkan percutian ke tempat menarik dan sejuk nyaman di seluruh Malaya dapat dilakukan. Pentadbir British membangunkan resort bukit dalam gaya banglo Tudor dan "kotej" batu yang mengingatkan mereka kepada perkampungan di Scotland. Ia menjadi percutian popular bagi pegawai kerajaan dan orang lain untuk melarikan diri dari panas dan kelembapan tanah rendah.

Rumah rehat adalah kediaman milik kerajaan kolonial yang diselenggara di setiap bandar untuk penginapan kakitangan kerajaan yang sedang melancong di Tanah Melayu dan tanah jajahan Borneo. Bangunan binaan bata ini lebih kecil daripada hotel dan makanan disediakan oleh tukang masak rumah rehat. Di bandar yang lebih kecil, sentiasa kedapatan Rumah Rehat. Ia pada asalnya dibina untuk pegawai British dalam lawatan di negara ini dan kini disewakan kepada pengusaha hotel Malaysia. Biasanya di lokasi terbaik, dengan pemandangan bukit dan sungai mereka mempunyai ruang duduk, perabot rotan, beranda dan restoran yang bagus. Harga berbeza-beza, tetapi ia boleh menjadi lebih murah daripada hotel standard dan lebih menyenangkan.

Sistem jalan raya Malaya yang baik dan pelbagai kemudahannya diberikan menunjukkan bahawa walaupun di rumah rehat yang paling kecil tetap menyediakan makanan dan katil dengan segera. Rumah rehat dan banglo berhenti (Halting Bungalow), dijarakkan pada selang masa yang singkat untuk perjalanan kuda, terselamat di FMS. 

Stesen bukit, kelab, hotel dan restoran menjadi simbol penjajahan dalam kehidupan tidak rasmi dan awam mereka. Pengertian jarak sosial dalam konteks kolonial bermula di rumah telah diperluaskan kepada institusi empayar lain. Ini adalah lanjutan dari rumah penjajah, kerana penjajah merasakan bahawa walaupun dalam aktiviti masa lapang terdapat keperluan untuk memelihara maruah dan prestij kelas pemerintah. Naungan British dan keanggotaan institusi-institusi ini menentukan sempadan, membezakan penjajah daripada yang dijajah.

Keramahan terkenal yang dipamerkan antara satu sama lain dalam perjalanan mereka memberi akses ke rumah empayar putih kepada pengembara British di mana sahaja dia mungkin berada di tanah jajahan. Selalunya, layanan ini diperluaskan kepada orang Eropah lain dan mengukuhkan perpaduan kolonial kulit putih. Dengan mencipta kod tingkah laku dan meniru amalan makanan dari rumah penjajah, British berjaya menubuhkan institusi kolonialisme. 

Stesen bukit, kelab dan rumah rehat menjadi pusat riadah dan pemulihan eksklusif untuk penjajah British di Tanah Melayu dan Singapura. Kelab penjajah yang sebenarnya institusi adalah lanjutan daripada rumah empayar dan merupakan tempat di mana orang Eropah menghabiskan masa lapang mereka. Kedua-dua kelab dan rumah rehat juga boleh terletak di stesen bukit. Ketiga-tiga institusi ini, dengan adat dan kod kelakuan mereka  diperkukuh dan ditiru seperti di Eropah.  

"I experienced then that strange feeling, so strong up in all Malayan hill stations, of being, temporarily, utterly aloof from the ordinary life below, in an unreal world, not of the tropics nor of anywhere else. It was as cool as an English summer, the flowers were English and one had almost an English energy. It was a curious feeling as if one were caught between two worlds, snatched up out of the tropics into a kind of No-Man's land.”

Kehidupan kolonial di stesen bukit, dengan cara mereka pengasingan dan persekitaran yang dibina menyerupai kawasan luar bandar Inggeris yang indah, masih bergantung sepenuhnya kepada pembantu mereka dalam kalangan penduduk tempatan. Rumah di stesen bukit, kelab dan rumah rehat bergantung sepenuhnya kepada pembantu domestik untuk menyediakan makanan dan keselesaan mereka. 

Sungguh ironis bahawa kaum penjajah ini mengasingkan diri mereka di stesen bukit, dalam percubaan untuk 'melarikan diri' daripada rakyat tempatan. Sememangnya, British pada hakikatnya bergantung kepada perkhidmatan mereka untuk kewujudan sehari-hari mereka. Perkhidmatan yang disediakan oleh penduduk tempatan terdiri daripada sokongan pentadbiran hinggalah kepada penyelenggaraan rumah dan infrastruktur. 

Minat terhadap Stesen Bukit di Malaya semakin meningkat. Selangor pada zaman itu sudah mempunyai stesen bukitnya sendiri, Bukit Kutu, di mana tiga buah banglo terletak 2,000 kaki di atas lautan hutan yang menjadi hutan simpan. Tempat peranginan ini dicapai melalui laluan hutan dari Kuala Kubu lama. 

Seterusnya, di atas rabung di Klang Gates adalah tinggalan banglo percutian kerajaan yang pernah menempatkan pelancong dari Kuala Lumpur pada zaman awal kehadiran British di Selangor. Legenda mengatakan bahawa ini adalah tempat persembunyian kegemaran seorang Pegawai kerajaan senior dan 'kekasihnya' dalam masyarakat tempatan. Akhir sekali, ketinggian dan kesejukan Genting Sempah, salah satu daripada dua anugerah buat Selangor di atas banjaran utama. Rumah rehat kayu kecil masih dijaga di sana, walaupun tidak lagi diperlukan dalam zaman permotoran.

RUMAH REHAT, HALTING BUNGALOW DAN SANATORIUM DI SELANGOR

Dalam tahun 1895 dan seterusnya, kerajaan negeri Selangor telah menyediakan rumah rehat  di Kuala Lumpur, Sungei Besi, Klang, Kajang, Dusun Tua, Rawang, Serendah, Kuala Kubu, Kuala Selangor serta kemudahan Pegawai Kerajaan dalam perjalanan bertugas, dan untuk  pelancong bon fide.

Sebuah Rumah Perhentian (Halting Bungalow) di Selangor dalam tahun 1924

Rumah perhentian (halting bungalow) dibina setiap 15 atau 20 batu (24km atau 32km) sepanjang jalan utama di luar bandar, kira-kira sehari perjalanan. Rumah-rumah ini dibina dan dikekalkan oleh kerajaan kolonial, biasanya di bawah arahan P.W.D (Jabatan Kerja Raya) tempatan. Banglo ini terdiri daripada penginapan asas, biasanya sebuah bangunan satu tingkat, katil dan meja serta bilik mandi dan pelayan menyediakan makanan pada harga yang sederhana. Dapur terletak tidak jauh dari situ. Sementara penginapan dan katering makanan semestinya asas, standardnya berubah-ubah, bergantung kepada orang yang bertanggungjawab menjaganya.

34 buah halting bungalows (dilengkapi sebahagian sahaja), setiap satunya di bawah jagaan seorang caretaker. Banglo inap di Pulau Angsa, Telok Panglima Garang, Pangkalan Kundang (Batu 30 Jalan Rawang-Kuala Selangor), Ginting Bidai, Jeram, Kuala Selangor,, Panchang Pedina, Kapar, Klang, Batang Berjuntai (dalam Balai Polis) , Trek Pahang (batu ke-53), Kalumpang, Genting Sumangko, Batu Tiga, Sabak Bernam, Morib, Trek Pahang (batu ke-15), Labu, Sungai Buloh, Jalan Puchong, Batu, Beranang, Sepang, Sangka Dua, Jalan Kuchai, Jalan Pahang (Batu ke-10), Kepala Gua, Bentong, Sungai Besi, Batu Laut, Semenyih, Kuala Kerling, Jalan Bernam (Batu ke-15), Sekinchan, dan Sungai Besar. 

Lakaran sebuah Halting  Bungalow dalam tahun 1924

Pada permulaan abad kedua puluh terdapat hotel-hotel moden di Kuala Lumpur dan pekan-pekan utama serta setiap pekan yang besar mempunyai rumah rehat yang lengkap dengan makanan yang disediakan oleh kerajaan kolonial. Rumah-rumah rehat ini berbeza saiznya, daripada banglo kecil enam bilik kepada rumah yang mengagumkan  yang sama tarafnya dengan mana-mana hotel kelas pertama. Dalam tahun 1907, Selangor masih mempunyai 9 buah rumah rehat serta 2 buah sanatorium iaitu di Bukit Kutu dan Dusun Tua.

Rangkaian kemudahan penginapan dan peranginan kerajaan Selangor untuk penjawat awamnya dalam tahun 1907

Dalam tahun 1918 pula, terdapat 10 buah rumah rehat, 5 buah sanatorium serta 9 buah halting bungalow yang tinggal. Ini bererti sebuah lagi rumah rehat, tambahan 3 buah sanatorium telah dibina tetapi hanya 9 buah daripada 34 halting bungalow sahaja yang masih dibuka. Yang lainnya telah ditutup kerana tiada keperluan lagi untuknya memandangkan perkembangan perkhidmatan pengangkutan darat seperti bas awam serta kereta api mengambil alih kereta kuda, kereta lembu dan keldai.

Rangkaian kemudahan penginapan dan peranginan kerajaan Selangor untuk penjawat awamnya dalam tahun 1918

Pegawai-pegawai kerajaan boleh menduduki Banglo Inap atau Halting Bungalow di Dusun Tua, di Genting Bidai dan di Jeram selama satu minggu secara percuma selepas permohonan mereka diluluskan oleh Jurutera Negeri atau Daerah di mana tempat itu berada.

Sanatorium di Treacher's Hill (Bukit Kutu) di Selangor telah dibina dan dibuka pada awal tahun 1896. Selangor kini mempunyai sanatoriumnya sendiri namun hampir tidak ada sesiapa yang tahu mengenainya dengan hanya kira-kira dua dozen pengunjung. 

Pada tahun 1900, pihak Sanatorium Dusun Tua, di Ulu Langat telah dibina dan siap untuk diduduki. Kini, Selangor sudah mempunyai dua buah sanatorium awam. Dalam tahun 1904, kerajaan telah meluluskan permohonan sekolah Mubaligh Kristian, Convent untuk mendapatkan tanah di Kajang bagi pembinaan sebuah sanatorium untuk mereka. Pembinaan sanatorium tersebut telah disiapkan pada tahun berikut. Pada tahun 1930, Leprosarium Sungai Buloh terdiri daripada pusat rawatan kusta serba lengkap dengan keadaan hidup yang lebih berperikemanusiaan untuk pesakit dibina. Dalam tahun 1958, sanatorium baru untuk penghidap Batuk Kering (T.B) dibina di Morib.

Sebilangan  Rumah rehat dan banglo perhentian yang lama, dijarakkan pada selang masa yang singkat untuk perjalanan terselamat buat kuda di FMS. Terdapat hotel moden yang sangat baik di Kuala Lumpur dan Ipoh yang diselenggara oleh Jabatan kereta api dan di setiap bandar yang besar ada rumah rehat yang diuruskan oleh Kerajaan, berkelengkapan lengkap dan dengan makanan disediakan. Ia mengandungi semua yang diperlukan untuk kemudahan pengembara.

Satu-satunya kesukaran yang mungkin dihadapi di dalamnya ialah penjaga rumah rehat tidak selalunya pandai berbahasa Inggeris. Orang yang biasa mengembara akan meringankan kesukaran ini  kerana, seperti yang diketahui oleh kebanyakan mereka, pengembara biasanya bertanyakan banyak soalan yang sama di seluruh dunia. Penjaga penginapan, apa sahaja warna kulit dan bahasa ibundanya, akan bersedia untuk menjawabnya, atau jika dia tidak dapat menjawabnya dalam perkataan, dia akan memberikan bentuk balasan yang lebih praktikal itu. Dia akan melakukan apa yang dia rasa pengembara mungkin mahu lakukan. Rumah rehat yang lengkap dalam semua aspek  menyediakan, atau boleh mendapatkan, semua yang diperlukan.


Berkereta melancong ke seluruh negara dalam tahun 1937

Puncak Bukit Kutu

Puing runtuhan Sanatorium Bukit Kutu


Jeti Pulau Angsa


Rumah Rehat Persekutuan di Morib


Terma dan Syarat Penginapan

Syarat Penggunaan Rumah Rehat di Selangor dalam tahun 1889


Syarat Penggunaan Rumah Rehat di Selangor dalam tahun 1895


Syarat Penggunaan Sanatorium Dusun Tua di Selangor dalam tahun 1903











Bayaran dan Caj Perkhidmatan

Senarai perkhidmatan dan caj dalam tahun 1902

Bayaran bagi setiap perkhidmatan serta senarai makanan dan minuman

Dalam tahun 1904, kerajaan FMS mewartakan bayaran dan caj bagi perkhidmatan mereka di Rumah Perhentian atau Halting Bungalow. Caj adalah untuk bilik 50 sen untuk sehari, Untuk sehari selama 24 jam 75 sen. Makanan, jika ada di tempat-tempat ini, dikenakan bayaran seperti berikut :— Sarapan pagi 50 sen. Tiffin (Makan Tengah hari) 75 sen dan Makan Malam 75 sen.

Dalam tahun 1932, kerajaan FMS mewartakan senarai rumah rehat, rumah perhentian serta sanotorium mereka di Selangor serta caj perkhidmatan dan bayaran minuman dan makanan seperti di bawah:.


Terma dan Syarat Penginapan serta Caj Bayaran Makanan dan Minuman di semua Rumah Rehat, Sanatorium dan Halting Bungalows di seluruh Selangor dalam tahun 1932



Rungutan

Rumah rehat moden di Selangor agak sama tarafnya dengan rumah penginapan moden yang baik di kebanyakan negara. Hal ini  kerana penambahbaikan yang dilakukan sejak beberapa tahun sebelum tahun 1937. Dahulu, rumah rehat mungkin agak bagus jika 'Ketua Budak' atau penjaganya itu terlatih dan mempunyai kakitangan yang cekap. Bagaimanapun,sepuluh tahun yang lalu,  pengembara sudah cukup berpuas hati jika dia mendapat makanan dan katil. Dia tidak risau walaupun tiada lampu minyak, serta. dia juga tidak kisah pasal bilik airnya. Dia bersyukur kerana menemui rumah rehat di tempat yang sesuai untuk berehat seketika daripada perjalanannya, dan bersyukur kerana keadaan tidak menjadi lebih buruk.

Sejak 1898 lagi kecacatan tertentu yang berkaitan dengan pengurusan Rumah Rehat di Selangor telah dilaporkan. Sudah tiba masanya untuk memperbaikinya demi kepentingan orang ramai yang mengembara. Rumah Rehat, biasanya  diuruskan oleh Kerajaan atau disewakan dari tahun ke tahun: 
  • Dalam mana-mana kes, banglo itu dilengkapi dengan kos awam sekali gus melegakan pemajak daripada keperluan untuk menyediakan perabot dengan kos mereka sendiri. Namun, tilam, langsir dan bantal jarang atau tidak pernah dikeringkan untuk menjauhkan serangga. Katering juga begitu acuh tak acuh. Makanannya tidak  berbaloi dengan nilai wang yang dibayar,
  • Kerajaan harus mempertimbangkan keperluan untuk menggantikan struktur kuno rumah rehat sekarang dengan bangunan yang lebih baik yang menyediakan katil dan bilik mandi yang lebih baik. 
  • Terdapat tarif bercetak perihal makanan dan minuman digantung di setiap bilik seperti yang dibenarkan oleh Kerajaan, tetapi tidak semua bir dengan wain yang berkaitan ada. Malah, semua rumah rehat meletakkan harga mereka sendiri ke atas minuman keras. Di Rumah Rehat Klang dan Kuala Kubu, terutamanya sekurang-kurangnya dua puluh peratus. di atas harga pasaran. 
  • Perkara ini lantang diadu ramai dan menuntut perhatian awal pihak berkuasa. Setiap rumah rehat sepatutnya mempunyai apa yang dipanggil "Buku Aduan," tetapi ini adalah buku yang paling kurang 'dilihat oleh pelawat dan tidak pernah dpamerkan secara sukarela. Di Klang juga buku pelawat tidak diletakkan dalam jangkauan mereka.
  • Satu lagi kesusahan yang dirungut adalah oleh kakitangan Kerajaan kerana mereka terpaksa, semasa dalam perjalanan bertugas atau bercuti, membayar satu dolar untuk menduduki bilik tidur semalam di rumah rehat di bawah pengurusan pemajak. Sepatutnya mereka terkecuali dibuat dalam apa jua keadaan. Jika kakitangan Kerajaan diberikan tempat tinggal percuma di stesen mereka, wajarlah mereka mendapat perlindungan di tempat lain, semasa mereka melakukan perjalanan bertugas atau sebaliknya.
  • Pengurusan rumah rehat. Mereka (pengguna) mempersoalkan takrifan Rumah Rehat yang betul dan peraturannya yang mengenepikan  orang yang sangat memerlukan Rumah Rehat, iaitu orang-orang yang mahu tinggal lebih lama di dalamnya dan di bandar itu selama, mungkin tiga atau empat minggu. Kenapa perlu dihadkan tempoh masanya? Kenapa perlu dia menginap di hotel-hotel yang lebih mahal? Adakah dia perlu menumpang di rumah kawan-kawannya selama dia menjalankan perniagaannya di bandar itu?  Kenapa bilik dibiarkan kosong di Rumah Rehat untuk menunggu kemungkinan kedatangan tetamu yang datang untuk satu atau dua malam sahaja sedangkan seseorang sangat lebih memerlukan mereka daripada tetamu satu atau dua malamnya? Peraturan ini adalah bodoh dan harus diubah.
  • Namun, ada pula yang mempersoalkan sebaliknya. Mengapa bilik-bilik di rumah rehat ini perlu ditempah awal, sehinggakan tiada peluang untuk orang ramai yang secara spontan memerlukannya untuk singgah cuma semalaman? Mereka juga mengatakan peraturan usang ini menyusahkan orang ramai.
  • Seperti biasa Kelab Eropah di  merata tempat di Selangor mempunyai tapak yang sangat baik, dan padang yang menawan tetapi rumah rehatnya rosak di pelbagai tempat dan tidak terlalu bersih. Ada juga pengguna yang memberikan kritikan pedas mereka tentang tahap kebersihan rumah rehat di mana mereka bermalam. Walaupun rumah rehat itu kelihatan cantik di luar, namun realiti sebenarnya menjijikkan. Tikus dan kutu adalah lebih teruk daripada gangguan. Pada waktu malam tidur menjadi mustahil apabila  kutu bermain, melompat dan bersembunyi di dalam bilik. Pada siang hari pula, tikus masih ‘bersiar-siar’ di tempat itu. Tandas adalah apa yang dikenali sebagai ‘kotak petir’ dan ‘kandungannya‘ dijual kepada tukang kebun  Cina. Lantai di dalam bilik air hanyalah simen kosong dan menakung air serta ada serangga bersembunyi di sudut-sudut.. Pengguna terpaksa berhati-hati dengan ular yang juga menyukai Rumah Rehat kerana haiwan ‘permainan’ anak-anak tukang masak.
  • Telah terbukti pengurusan rumah rehat ini eksklusif untuk kaum Eropah sahaja. Peraturan rumah rehat secara terang-terangan memaklumkan bahawa pembantu ‘Asiatic ‘ seperti pengasuh, orang gaji, dan pemandu tidak dibenarkan menggunakan mana-mana bilik, perabot atau peralatan tempat tidur. Apatah lagi kepada mereka yang berbangsa Asia untuk bermalam di sana, walaupun mereka juga kakitangan kerajaan serta berkelayakan menduduki berdasarkan gaji mereka. Sikap perkauman ini terus dipraktikkan  sehinggalah zaman kemelesetan ekonomi sedunia dalam  tahun-tahun 1929-1932. Rumah rehat dan sanatorium bertujuan untuk menjadi pusat peranginan kesihatan Eropah secara eksklusif. Sudah pasti ramai penduduk Asia menjangkakan mereka akan tidak diterima jika mereka pergi ke rumah rehat kerajaan untuk hujung minggu. Ternyata, walaupun mereka tidak ditolak, tetapi status keistimewaan masyarakat kulit putih dalam zaman penjajah Eropah sentiasa dititikberatkan di Selangor, walaupun mereka lebih bertimbang rasa dan sensitif berbanding di Negeri-Negeri Selat.
  • Sebuah Rumah Rehat di Klang yang dahulunya dikenali sebagai bekas  “Rumah Che Klang’ dikatakan berhantu. Beberapa kes bunuh diri dikatakan telah berlaku dalam bangunan tersebut. Kejadian-kejadian aneh seperti paip di bilik air bersebelahan bilik mereka  akan terbuka dengan sendirinya sehinggalah keesokan paginya. Mereka juga merasakan seolah-olah pipi mereka ditampar ketika tidur.
  • Terdapat juga rumah rehat yang dijadikan sebagai ‘kuarters sementara’ buat keluarga kakitangan yang baharu ditukarkan ke Selangor; kadang-kadang melebihi 4 bulan menyebabkan mereka berasa tertekan kerana saiz bilik yang kecil tanpa privasi, serta terpaksa bergaul dengan orang yang tidak dikenali. Hal ini kerana kerajaan negeri kekurangan kuarters untuk disediakan bagi pegawai-pegawai atasan dan peringkat sederhana. Rumah rehat terus memberikan kemudahan kepada pengembara berbangsa Eropah sehinggalah meletusnya Perang Dunia Kedua (1942-1945) dengan kemaraan tentera Jepun di Malaya.

    RUMUSAN

    Setelah Perang Dunia Kedua tamat, kerajaan Inggeris mula membaiki kembali rumah-rumah rehat yang lama atau yang sudah uzur. Ada juga pembinaan rumah rehat baharu, lebih moden dan selesa di beberapa tempat atau bandar-bandar yang semakin berkembang maju. Rumah Rehat tidak lagi eksklusif untuk kakitangan kerajaan walaupun keutamaan menginap masih diberikan kepada mereka. Pertambahan pelancong ke tempat-tempat tertentu di Selangor bererti penambahan bilik-bilik penginapan yang baharu. Restoran di rumah rehat juga membaiki mutu penyediaan makanan dan minuman mereka. Pelbagai menu baharu untuk pilihan pengunjung disediakan. Hanya setelah Malaya merdeka dalam tahun 1957, baharulah kerajaan negeri mengambil alih sepenuhnya pengurusan rumah-rumah rehat ini dan menu yang tidak halal seperti babi dan bacon tidak lagi dihidangkan.
      Kemelesetan ekonomi sedunia sekitar tahun-tahun 1929 sehingga 1934 mengakibatkan beberapa rumah rehat ditutup atau diturunkan taraf hanya kepada halting bungalow.kerana kemerosotan hasil pendapatan. Begitu juga beberapa sanatorium seperti sonotaria Pulau Angsa, Genting Bidai, Morib ditutup.

      Perang Dunia Kedua menjadi salah satu faktor penutupan malah pengeboman beberapa  buah rumah rehat dan sanatorium. Sanatorium Bukit Kutu misalnya telah dijadikan sebagai pusat pemantauan ketenteraan British sebelum perang telah dibom hebat dan akhirnya termusnah oleh tentera Jepun di Malaya. 

      Situasi selepas perang di Malaya agak menyukarkan kedudukan kewangan kerajaan sivil selepas tahun 1948. Hal ini kerana keutamaan diberikan kepada hal dan kebajikan rakyat yang kini di bawah paras kemiskinan tegar. Rumah-rumah rehat sekadar dibaikpulih agar terus berfungsi. 

      Rumah rehat bukanlah sekadar tempat untuk pengembara atau pegawai kerajaan berhenti melepaskan lelah, menyegarkan kembali diri mereka dengan bermalam di sana sebelum menyambung tugas dan perjalanan mereka pada keesokan harinya. Malah rumah rehat menjadi medan sosial seperti jamuan rasmi jabatan kerajaan, majlis perkahwinan bahkan tempat berbulan madu pasangan muda.

      Setelah Malaysia mencapai kemerdekaannya, serta pembangunan pesat di seluruh negara, pembinaan hotel-hotel murah mengelabui era kemasyhuran rumah rehat. Banyak rumah rehat terpaksa dibiarkan terbengkalai tidak teruruskan dan akhirnya ditutup sepenuhnya. Kerajaan Selangor cuba menghidupkan kembali  zaman-zaman kegemilangan bagi rumah-rumah rehat utama di bandar-bandar dan juga di tempat atau destinasi pelancongan dengan mengadakan pelbagai pakej pelancongan. 


      Iklan Pelancongan ke Selangor dilakukan dalam akhbar pada tahun 1971

































      RUMAH REHAT KERAJAAN NEGERI  DI SELURUH SELANGOR DALAM TAHUN 2012

      RUMAH REHAT KERAJAAN NEGERI  DI SELURUH SELANGOR DALAM TAHUN 2016








      Pada tahun-tahun 1970-an bermulalah kewujudan rumah inap, desa inap, guest house di merata-rata tempat bagi menampung permintaan penduduk dan pelancong sama ada pelancong tempatan atau dari luar negara. Kini, peranan rumah rehat diambil alih oleh pertumbuhan rancak hotel-hotel kecil, lodging house, rumah rehat persendirian, guest house serta ratusan rumah inap desa yang bertaburan di seluruh Selangor bahkan di seluruh negara. 

      Kesimpulannya, Selangor bukan sahaja merupakan nadi politik dan ekonomi bagi Negeri-negeri Melayu Bersekutu, bahkan mempunyai banyak pusat percutian menarik; di pergunungan dan perbukitan yang dingin,  nyaman dan menghijau;, di pinggir pantai dan di pulau dengan laut yang membiru; aliran sungai dan air  terjun yang menyegarkan serta kolam air panas yang menyembuhkan serta menghangatkan kedinginan malam. Bersyukurlah, segalanya ada di Selangor.

      Rujukan:




      Gunung Angsi: Renungan di Stesen Bukit Yang Dilupakan

      Gunung Angsi merupakan salah satu gunung yang terkenal di kalangan masyarakat tempatan. Terletak di Tanjung Ipoh, dalam daerah Kuala Pilah, ...