Tugas seorang guru amat berat kerana di bahunya terletak amanah agama dan negara bagi membentuk insan cemerlang, gemilang, terbilang yang juga tunduk kepada kekuasaan Allah. Pelbagai usaha dibuat untuk melahirkan generasi berilmu. Sepatutnya kita bersyukur apabila anak-anak ‘menjadi’ kerana telah menjejakkan kaki di menara gading berbanding kita, apatah lagi, datuk nenek moyang yang mungkin hanya mengimpikan alam persekolahan.
Justeru, penulisan aku kali ini berkisar sejarah pendidikan awal negara terutama di Klang, Telok dan Kuala Langat ketika ‘sekolah atap’ menjadi satu penemuan baru kanak-kanak masa itu, di era awal Malaya. Tapi sebelum itu, biarlah aku petik beberapa kajian yang telah dilakukan oleh cerdik pandai negara. Memanglah bunyinya agak ‘skema’ kerana mungkin berguna untuk rujukan anak-anak kita yang sedang membuat kajian di sekolah . Aku mohon berjuta-juta kemaafan kerana terpaksa menggunakan dwibahasa kerana aku berharap dengan mengekalkan petikan kajian atau laporan dalam bahasa asalnya iaitu bahasa Inggeris, maka entri jurnal aku ini akan menepati maksudnya, di samping nampak macam kertas kerja budak U……Hehehe. Jangan marah…
Latar Belakang
Peringkat awal campur tangan British bukanlah menyatakan kesediaan membentuk masyarakat di negeri -negeri Melayu kepada yang lebih baik mengikut kaca mata Barat tetapi British lebih banyak terlibat dengan aktiviti ekonomi. Oleh itu, faktor penjajahan British sebenarnya lebih kepada keperluan bahan mentah dan bukan sangat mahu mengubah masyarakat di tempat yang dijajahnya. Pendidikan di negeri-negeri Melayu dimulakan apabila adanya Elementary Education Bill of 1870. Pada peringkat awal tugas Residen British ialah mengembalikan keamanan di negeri-negeri Melayu. Selepas kejayaan itu barulah pendidikan diberikan keutamaan setelah kemudahan asas dibangunkan.
“…Thus the initiation of a system of education had to wait till the more urgent administrative and social service, such as road, railways and bridges, government offices and residencies, hospitals and health centers, had been provided for…
Usaha British menjadikan negeri Selangor sebagai negeri yang dinaungi ataupun dilindungi telah menyebabkan usaha melaksanakan “Education Act” dijalankan. Dokumen pelajaran seperti Laporan Wooley menyebabkan pelajaran perlu diberikan di mana-mana koloni British.
Di Selangor, terdapat sebuah sekolah Melayu di Klang iaitu Sekolah Melayu Pangkalan Batu yang didirikan pada tahun 1875. Kedudukan sekolah tersebut berdekatan Jeti Atap iaitu pelabuhan bagi orang Melayu tidak jauh dari Sungai Klang dan Gedung Raja Abdullah yang digunakan untuk menyimpan bijih timah. Sekolah ini tidak lagi wujud pada masa kini dan tapaknya telah didirikan kuartes Polis Diraja Malaysia. Sekolah ini telah menjadi sejarah kepada negeri Selangor sebagai sebuah sekolah Melayu pertama di negeri Selangor.. dan diikuti di Kuala Langat di Mukim Bandar (1876), lebih kurang setahun dari pembukaan sekolah Melayu di Klang. Pembukaan sekolah Melayu di Langat dilakukan oleh James Innes yang menjadi Collector dan Magistrate di Langat pada masa itu.
Selangor Sessional Papers 1888-1905, ada melaporkan bahawa untuk tempoh tahun 1888 hingga 1905, di Selangor hanya dapat didirikan lima buah bangunan sekolah sahaja. Walaupun ada menyebut sembilan buah sekolah namun terdapat kemungkinan sekolah tersebut tidak disediakan bangunan oleh Kolonial British. Kemudian pada tahun 1913, dilaporkan kerajaan telah membina banyak lagi sekolah Melayu dan kuarters guru di Rantau Panjang, Klang; Banting and Sungei Buaya, Kuala Langat dan bangunan-bangunan tambahan sekolah di Klang.
Namun begitu, sambutan masyarakat terhadap system pendidikan British ini amat dingin. Selangor Government Gazette;1892, ada mencatatkan bilangan murid yang hadir ke sekolah yang ditaja oleh Kolonial British di beberapa daerah di Selangor. Boleh dikatakan peratus kehadiran murid-murid ke sekolah pada tahun 1890an adalah rendah. Pembukaan awal dua buah sekolah di Selangor menunjukkan kadar kedatangan yang begitu rendah.
Dalam Majlis Mesyuarat Negeri Selangor ke-27 pada 26 lanuari 1882, ahli MajlisMesyuarat Negeri Selangor yang hadir adalah Raja Muda Musa, Douglas, Raja Kahar,Raja Hassan, Raja Laut, dan Tunku Panglima Raja Berkat. Dalam Majlis Mesyuarat NegeriSelangor ke-27, Raja Muda Musa, dan disokong oleh Tunku Panglima Raja Berkat menyatakan bahawa tidak terdapat seorang pun yang mendaftar bersekolah di Jugra. Guru Besar sekolah tersebut diberi notis bahawa perkhidmatan beliau akan ditamatkanpada I Mac 1882.
Namun ada faktor-faktor yang dikaitkan dengan sikap orang Melayu terhadap pendidikan sekular British, keadaan perhubungan yang daif ,di samping kesalahan ‘guru’menyebabkan kegagalan orang Melayu menghantar anak-anak mereka ke sekolah:
“They saw the establishment of the first government Malay vernacular school, and in most cases their closure through lack of attendance”
1. The Malays were reluctant to lose their children‟s services, and distrustful of secular teaching.
2. Many of them walk several miles to reach the school, and various are the reasons which prevent them coming regularly. Sometimes a river is in flood and the bridge swept away, or perhaps there never was a bridge. At other times there is, not a lion, but a tiger in the path and children are kept at home. At some schools the way lies through jungle and children will not face its mysteries except in small parties, so it frequently happens that when the good boys start the runagates are left behind.
3. “The first record inspection of the Klang school took place on 15 Dec. 1879. It revealed that although there were thirty boys on the Register, the daily average attendance was between eight and ten and those present on the day of inspection, only three could read or write. It was found that the master , Mohamed Zin, often employed the pupils „cutting firewood, running errands etc‟ while sending out his own children, who also attended the school, at early and late hours of the day to sell fruits etc.
4. “It took much longer to induce a similar acceptance that girl should be sent to school, because of fears that, take away from home, their chastity was at risk.
Di Selangor kerana banyaknya laporan yang mengatakan keengganan ibu bapa menghantar anak-anak lelaki ke sekolah telah menyebabkan satu undang-undang diluluskan pada Jun 1891 yang mewajibkan kanak-kanak lelaki berumur antara tujuh dan empat belas tahun untuk pergi ke sekolah yang berada dalam lingkungan dua batu dari rumah.Kegagalan ibu bapa menghantar kanak-kanak ke sekolah jika disabitkan kesalahan tersebut akan dikenakan denda sebanyak lima ringgit. Sebenarnya pada masa itu nilai lima ringgit adalah cukup besar nilainya kepada orang Melayu.
Sehingga tahun 1914 terdapat enam buah sekolah bagi kanak-kanak perempuan di Selangor. Keadaan ini telah membawa penubuhan sebuah jabatan khusus untuk menyelia sekolah-sekolah bagi kanak-kanak perempuan.. Usaha menggalakkan kanak-kanak perempuan bersekolah banyak dilakukan oleh pihak istana. Keengganan ibu bapa menghantar anak-anak perempuan ke sekolah dikaitkan dengan kebimbangan keselamatan kanak-kanak perempuan.:
“A new girls‟ school was opened at Klang and a girls‟ department was opened at Setapak. There are now six Malay girls‟ in the state.” The School at Bandar has deteriorated since His Highness the Sultan has removed to the new Istana at Klang. His Highness takes great interest in the education of Malay girls and his influence was not beneficial in keeping the older girls at school.
Kurikulum
Matlamat pada peringkat awal hanyalah bagi membolehkan orang Melayu mengetahui asas-asas pelajaran yang mudah seperti menulis, membaca, dan mengira supaya orang Melayu terus kekal dalam sistem ekonomi tradisional mereka khususnya aktiviti bertani, menangkap ikan, dan juga kerja-kerja kampung seperti anyaman dan juga ternakan. Sistem pelajaran ini sering digambarkan agar kanak-kanak Melayu akan menjadi lebih baik daripada nasib kedua ibu bapa mereka yang rata-rata tidak menguasai kebolehan membaca, menulis, dan juga mengira.
Bangunan dan Iklim Persekolahan
Suasana persekolahan ketika itu digambarkan secara terperinci seperti di bawah:
Every little village has its school, a long tiled building on brick piers, built, to sealed pattern, with its little
master's house close by. Here, unwillingly to school, with shining morning face, acquired by disporting
themselves in half-a-dozen pools and streams on the way, assemble some thirty or forty brown boys, the majority of tender years and still wearing the long streamer of hair.
The needlework of the Malay girls' schools is often very good. They are especially clever, as are the Chinese women, at embroidery, particularly embroidery in silk for slippers. At the Agri-Horticultural Show, held annually in August at one or other of the principal towns of the Peninsula, there is usually a good deal of needlework exhibited and sold to visitors.
The Federated Malay States are in the happy position of having plenty of schools in which Malay boys learn reading and writing in Malay, arithmetic, and reading the Arabic Koran by rote, forget it all and return to agricultural pursuits. About two per cent, stick to book-learning and become clerks either in a Government office or in the employ of some private firm. Girls leave school and get married at once, and what with looking after a husband and children they have no time for weaving. Moreover the whole country is and has been for years flooded with cheap cloths of all kinds, from England, India, and Japan.
Besides the Malay schools there are higher standard schools in several towns, where English is taught.
These schools feed the Government's clerical service and the needs of private firms for clerks. The higher standard education of girls is chiefly in the hands of the various missionary religious establishments, which maintain several schools in each large town. The majority of the scholars in all these are non-Malay, and may be either Chinese, Indian or Eurasian. Of technical education there is at present little or none. Boys will not devote to it the necessary time sincethey can so readily obtain employment at early ages.
Sejarah perkembangan sekolah-sekolah di sekitar Telok boleh korang baca secara terperinci di sini.
Mohamed Salleh - Appointment of as teacher in the new school at Teluk Panglima Garang - Asks to sanction.
(No. rujukan: 1957/0036767; Jenis bahan: Fail; Negeri: IBU PEJABAT)
Extension of Telok Panglima Garang Malay School
(No. rujukan: 1957/0248266; Jenis bahan: Fail; Negeri: IBU PEJABAT)
Extended sick leave of Che Baharun bin Othman, Malay Teacher Class III A, Telok Panglima Garang
(No. rujukan: 1957/0269217; Jenis bahan: Fail; Negeri: IBU PEJABAT)
SK.TELOK PANGLIMA GARANG.
(No. rujukan: 1990/0006586; Jenis bahan: Fail; Negeri: IBU PEJABAT)
PING MIN CHINESE SCHOOL BUILDING. TELOK PANGLIMA GARANG.
(No. rujukan: 2005/0015481; Jenis bahan: Fail; Negeri: IBU PEJABAT)
Rujukan:
Rex Stevenson, Cultivators And Administrators British Educational Policy Towards the Malays 1875-1906, Oxford University Press, Kuala Lumpur, 1975
Report on education, Federated Malay States for 1902.
Chai Hon-Chan, The Development of British Malaya 1896-1909,Oxford University Press, Kuala Lumpur,1964
Tiada ulasan:
Catat Ulasan