Rabu, 22 Mac 2023

PERKEMBANGAN RUMAH REHAT DAN SANATORIUM DI DAERAH KUALA LANGAT


Assalamualaikum warahmatullahi warakatuh. Salam petang Ramadhan. Korang apa khabar? Semoga kita semua senantiasa di dalam rahmat dan keredhaan Allah SWT. Seronok sungguh Atok kerana Allah SWT menyampaikan hajat Atok untuk berjumpa Ramadhan tahun ini. Syukur banyak-banyak kerana Atok tahu inilah kesempatan keemasan untuk Atok memperbanyak ibadat sepanjang bulan Ramadhan ini kerana janji-janji Alah untuk melipatgandakan pahala bagi setiap amal dan ibadat yang dilakukan sepanjang bulan suci ini. Atok nak rebut peluang ini. Atok tak tahu mungkin ini peluang terakhir Atok berpuasa. Tapi selagi nyawa dikandung badan, Atok akan cuba habiskan sisa-sisa umur ini, bersama Wan korang, beramal, beribadat, bersedekah, merapatkan silaturahim sesama ahli keluarga sama ada yang dekat mahupun yang sudah lama tidak dikunjungi, atau  sekadar bertanya khabar.

Tapi Tok, kenapa Atok beritahu semua ini dekat sini? Apa yang Atok hendak buat? Bukankah itu riak namanya? Buat apa Atok nak riak, membangga diri, sia-sia Tok? TIDAK SAMA SEKALI. Atok ikhlas dan itulah iltizam Atok dan Wan.  Atok sebenarnya hendak mengajak korang semua sekali, bersama-samalah kita mengerjakannya. Atok mengharapkan yang sama buat korang. Marilah kita memanfaatkan ketiadaan Iblis dan Syaitan dalam bulan ini untuk kita ‘mendidik’ nafsu agar tunduk hanya kepada kehendak dan keredhaan Allah SWT. Mari kita ‘lanyak sampai lembik’ nafsu kita supaya selepas bulan Syawal nanti, dia tak akan berani angkat muka lagi dengan kita, dengan meminta itu dan ini yang tidak seiring dengan Islam. Kita paksa diri kita beribadat semampu kita, siang dan malam, agar sepanjang tempoh 24 jam itu kita dan rahmat Allah. Kalau orang-orang terdahulu boleh, kenapa kita tidak? Allah tidak pernah memberatkan kita di luar kemampuan kita.

Jom kita perbanyakkan solat-solat sunat di samping solat fardu berjemaah. Kita cuba membaca Alquran sehingga khatam dalam bulan ini. Mari kita bersedekah walaupun sedikit setiap hari, tak kiralah kepada jiran, organisasi, mahupun surau dan  masjid. Jangan kita lupa untuk beristighfar, bertahmid, dan bertakbir sebanyak mungkin. Berselawatlah kepada Nabi Muhammad SAW sebanyak-banyaknya. Ucapkanlah  Dua kalimah syahadah setiap masa. Setiap kali selepas solat, berdoalah untuk diri kita, ibu bapa, ahli keluarga, leluhur, anak cucu keturunan kita, saudara mara, jiran tetangga, guru-guru, anak-anak murid serta seluruh kaum muslimin muslimat, mukminin dan mukminat sejak dari Nabi Adam AS sehinggalah ke hari Kiamat nanti agar diampuni,diredhai, diberi hidayah dan keampunan sehingga dimasukkan ke dalam syurga nanti, bersama-sama nabi Muhammad SAW, tanpa hisab, serta dijauhkan sejauh-jauhnya daripada api neraka oleh Allah SWT. Amin-amin ya Rabbal A’lamin. Dan jangan lupa sedekahkah segala amalan perbuatan kita itu khususnya buat kedua-dua ibu bapa kita, sama ada yang masih hidup ataupun yang telah pergi menemui Allah, mendahului kita. 

Wow, panjang sungguh mukadimah Atok petang ini sampai terlupa pula nak maklumkan dekat korang kisah entri Atok kali ini. Kali ini Atok bawa korang ke Kuala Langat, daerah kelahiran Atok. Ya, Atok masih menceritakan pasal rumah rehat di sini pula. Tahukah korang, Rumah-rumah rehatdan Sanatorium pernah didirikan di Jugra, Telok Datok, dan Morib? HAHAHA, memanglah tak jumpa sekarang. Dah tak ada lagi. Puing-puingnya pun sudah diratakan dengan tanah. Silap-silap, sudah terkubur di bawah bangunan baharu. Cuma yang ada hanyalah kenangan dan penulisan yang diceritakan dalam akhbar-akhbar lama suatu masa dahulu. 

Seperti biasa, apa yang korang baca di sini bukanlah pengalaman Atok. Atok cuma menyelidik dan menghimpunkan bahan-bahan lama yang ada dalam lipatan sejarah  daerah setempat agar dapat dihayati kembali kisah-kisah yang boleh kita jadikan pengajaran dalam menjalani kehidupan di dunia yang fana ini. Agar kita dapat berterima kasih dengan pengorbanan generasi tua dan terdahulu kita membina kehidupan terbaik untuk anak cucu mereka. Bersyukur dan berterima kasihlah dengan mendoakan kesejahteraan mereka di alam barzakh sana. Semoga dicucuri rahmat oleh Allah SWT. Terima kasih kepada semua yang telah menyumbangkan bahan termasuk foto,gambar, dokumen, dsb. Halalkanlah, semoga kita mendapat faedah berganda, di dunia dan akhirat. Amin.


Peta Selangor tahun 1918 menunjukkan kedudukan daerah Kuala Langat 



Kawasan sekitar Banting dalam tahun 1904



 

Kuala Langat merupakan salah satu dari sembilan daerah di Selangor, Malaysia. Daerah ini terletak di selatan negeri Selangor bersempadan dengan daerah Klang dan Petaling di utara, daerah Sepang di timur dan Selat Melaka di barat dan selatan. Daerah ini berkeluasan 858 kilometer persegi dengan jumlah penduduk seramai 307,449 orang pada tahun 2020. Antara petempatan utama di daerah ini termasuklah Morib, Banting, Jugra dan Telok Panglima Garang.

Berdasarkan bancian Malaysia 2020 jumlah penduduk di Daerah Kuala Langat ialah seramai 307,449 orang dengan kepadatan penduduk 359 orang perkilometer persegi yang dikategorikan sebagai taburan penduduk padat. Lebih separuh penduduk di daerah ini merupakan Bumiputera, membentuk 70 peratus penduduk. Kaum kedua terbesar merupakan kaum Cina diikuti India. Sebanyak lima peratus penduduk merupakan bukan warganegara.

Nisbah penduduk lelaki kepada penduduk wanita ialah 110:100. Terdapat 95,799 tempat kediaman dengan sebanyak 79,890 isi rumah. Purata saiz isi rumah pula dicatatkan seramai empat orang dalam sebuah rumah. Lebih 214 ribu penduduk dalam kalangan umur bekerja, 82 ribu dalam golongan muda dan selebihnya 10 ribu orang merupakan warga tua.

Daerah Kuala Langat telah terkenal sejak dahulu lagi dengan keindahan pantainya terutamanya pantai Morib yang menjadi kawasan rekreasi utama. Selain itu terdapat juga kawasan bersejarah iaitu peninggalan daripada zaman pemerintahan Sultan Selangor di Bukit Jugra. Terdapat juga kawasan lain yang mempunyai daya tarikan pelancongan yang berasaskan ciri-ciri kebudayaan dan tradisi tempatan seperti perkampungan orang asli dan perkampungan melayu tradisi.

Jugra Rest House

Rekod berkenaan petempatan Jugra telah dikatakan wujud sejak abad ke-15 ketika di bawah pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka. Pada zaman pemerintahan Sultan Abdul Samad yang memerintah negeri Selangor dari 1859 hingga 1898, Bukit Jugra telah dijadikan tempat bersemayam Sultan Selangor.

Sejurus sebelum Morib, terdapat satu jalan tepi berliku ke Jugra. Di atas bukit yang menghadap ke kampung dan sungai. Sebuah rumah api dan rumah rehat kayu juga boleh ditemui di atas bukit ini. Dikatakan terdapat tujuh buah telaga yang terletak di sini.

Pada 26 Januari 1893, kerajaan telah mengeluarkan tender untuk pembinaan rumah rehat di puncak Bukit Jugra dengan peruntukan sebanyak $833.00. Rumah rehat ini siap dalam bulan Disember 1893 juga.. Dalam tahun 1894, kerajaan melengkapkan Rumah Rehat Jugra ini dengan pelbagai perabot. Tak lama kemudian, dalam tahun 1902, Dr. Watson mencadangkan agar sebuah sanatorium dibina di atas Bukit Jugra.Tapak pembinaannya tidak jauh dari makam Inche Besar, salah seorang kerabat diraja Selangor yang dikebumikan di atas bukit ini sebelumnya. Peruntukan untuk projek ini yang mengandungi dua buah bangunan dijangkakan tidak melebihi $3900. Disebabkan pelbagai faktor, akhirnya projek ini ditangguhkan sehinggalah tender pembinaannya dibuat pada 26 Februari 1907. Pembinaan rumah rehat baru di Jugra bernilai $5,500 hanya dapat disiapkan dalam tahun 1908. Bangunan-bangunan rumah rehat ini  telah digunakan sebagai kuarters pegawai-pegawai Pejabat Daerah pada tahun 1913.

Kedudukan Rumah Rehat di antara Hospital dan Kuarters PWD di atas Bukit Jugra pada tahun 1901


Surat bertarikh 6 Februari 1907 kepada Jurutera Negeri tentang Kedudukan rumah rehat yang tidak jauh dari makam kerabat diraja Sultan di atas Bukit Jugra

Keratan akhbar tahun 1907 memaklumkan peruntukan untuk pembinaan rumah rehat baharu di Jugra

Keratan akhbar tahun 1921 memaklumkan penutupan rumah rehat di Jugra dan pembukaan rumah rehat yang baharu di Telok Datok

Klik link di bawah untuk maklumat lanjut daripada Arkib Negara

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 MAR 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0048837W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 MAR 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0135063W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 OCT 1910
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0154230W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 JAN 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0037288W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 JUL 1902
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0103170W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 JAN 1908
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0140043W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 FEB 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0134686W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 MAY 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0077211W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 FEB 1908
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0140926W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 JUL 1913
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0170715W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Telok Datoh Rest House

Teluk Datok (terletak di Banting, Selangor. Ia merupakan pusat pentadbiran daerah Kuala Langat. Beberapa sekolah dan pejabat kerajaan ditempatkan di sini. Teluk Datok terletak di kiri dan kanan jalan raya antara Sungai Manggis di timur dengan Banting di barat. Pekannya hanya 50 meter dari Sungai Langat dan sangat terdedah kepada limpahan air banjir . Paras air sungai Langat hanya 1.5 meter di bawah Jambatan Teluk Datok. 

Pemindahan ibupejabat pentadbiran daerah Kuala Langat dari Jugra ke Telok Datoh dibuat pada tahun 1920. Mereka  berpindah kerana Jugra tak lagi relevan. Sultan Abdul Samad sudah lama mangkat. Sultan baharu sudah buat istana di Klang. Balik ke Jugra sekali sekala, menziarah isteri kedua baginda, ikut giliran bermadu. Jeti Jugra pun dah sepi, tak ada  tongkang yang masuk pasal Port Swettenham dah dibuka. Jalan raya sudah dibina antara Klang ke Morib terus ke Sepang. 

Pada tahun 1931, Rumah Rehat Telok Datoh ini telah diturunkan taraf menjadi Rumah Perhentian Halting Bungalow atas sebab kemajuan rangkaian jalan raya dan permotoran serta kemelesetan ekonomi.

1933 At Telok Datoh we noticed something that was to recure several times during our journey—a rest-house turned into a halting bungalow as an economy measure. The traveller is supposed to take food to these bungalows and, I believe bedding, and presumably he fares well enough.

1933 Di Telok Datoh kami melihat sesuatu yang berulang beberapa kali semasa perjalanan kami—rumah rehat bertukar menjadi banglo berhenti sebagai langkah ekonomi. Pengembara sepatutnya membawa makanan ke banglo ini dan, saya percaya peralatan tempat tidur, dan mungkin dia tambang cukup baik.

Klik link di bawah untuk maklumat lanjut daripada Arkib Negara


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 OCT 1922
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0448674W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 OCT 1922
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0222603W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
18 DEC 1926
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0245460W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
31 JUL 1926
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0243184W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 FEB 1908
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0140639W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
23 MAY 1928
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0253730W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
15 DEC 1921
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0218759W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 DEC 1933
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0281259W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 DEC 1930
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0269333W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 MAR 1919
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0204570W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 AUG 1923
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0227316W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 AUG 1923
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0227536W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 OCT 1931
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0270279W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Morib Rest House

Stress di tempat kerja?  Tak perlu cari tempat jauh-jauh untuk menenangkan jiwa yang gelora, kerana sebenarnya berdekatan dengan kawasan bandar juga ada kawasan pantai untuk anda mendapatkan ketenangan yang dibayang-bayangkan.

Pantai Morib (Jawi: ‏ڤنتاي موريب‎‎) terletak di negeri Selangor, menghadap Selat Melaka. Bandar terdekat ialah Bandar Banting yang jaraknya sekitar 16 km.  Pantai Morib merupakan tempat istirahat yang sesuai dan salah satu daya tarikan pelancong dan kunjungan orang ramai pada hari cuti dan hujung minggu. Terdapat hotel, padang golf, rumah rehat dan kemudahan asas yang lain. Pengangkutan awam juga senang didapati kerana ia terletak berhampiran rangkaian jalan raya Bandar Klang, Banting, Sepang dan Port Dickson di Negeri Sembilan.  Bukan sekadar pantai, tapi juga tempat bersejarah yang menarik untuk diteroka.

Pantai Morib dihiasi pohon-pohon Rhu atau Casuarina ketika air pasang


Pantai putih berpasir di Morib yang mendamaikan


Sisa-sisa pokok bakau masih terdapat di pantai Morib







Mengikut kajian Atok, Morib ini telah wujud ketika kesultanan Sultan Abdul Samad. Pada tahun 1893, Penghulu Morib ketika itu, Raja Mon dikatakan telah membuka kawasan-kawasan pertanian untuk tanaman kelapa. Namun begitu tanaman mereka seringkali dirosakkan oleh babi hutan. Rotan dan perikanan juga kegiatan ekonomi utama di sini, biasanya untuk untuk pasaran Klang dan Kuala Lumpur. Pada tahun 1898, British telah mendirikan ‘ halting bungalow’ di Simpang Morib dan Rumah Rehat Kerajaan di Morib yang dijaga dengan baik oleh seorang Melayu. 

Memang sejak tahun 1913, Kerajaan Inggeris beria-ia nak jadikan Morib sebagai pusat riadah dan rekreasi yang utama di Malaya untuk pegawai-pegawainya serta untuk masyarakat umum. Mereka dah rancang nak bina banyak banglo rehat di situ, siap mereka dan sediakan bajet untuk bina landasan keretapi dari Klang terus ke Morib.  Jadi, diorang  siap buat survey sama ada menguntungkan atau tidak. Bagi mereka, perancangan ini akan memberi kebaikan dari segi ekonomi kepada kerajaan negeri. Bayangkan, dari tahun 1913 sehingga 1925, mereka kata projek ini masih ‘on’ tapi tak ada sebarang rel keretapi pun yang dipasang. Cinabeng punya Residen!

Bercerita tentang keadaan pantai Morib, memang pantai ini memang cetek dan landai terutama ketika air surut. Air surutnya jauh sehingga hampir 1km ke tengah laut, tetapi di sini banyak beting pasir yang merupakan penimbunan pasir yang merentangi sesebuah teluk. Beting pasir terbentuk sama ada selari dengan garisan pantai atau bersudut tepat dengannya Bahayanya beting pasir kepada para pengunjung pantai yang bermandi manda ketika air surut. Tanpa mereka sedari, ketika air mula pasang,  mereka terperangkap di beting pasir sedangkan air sudah mula pasang ke pantai walaupun kedalaman air antara beting dan pantai kira-kira 3 hingga 6 kaki. Namun, bagi kanak-kanak dan orang yang tidak pandai berenang, hal ini boleh membahayakan nyawa kerana jarak beting pasir dengan pantai kira-kira 200 hingga 400 meter. Tambahan pula, arus laut ketika itu kuat.

Struktur dan Binaan

Pada tahun 1913, daerah ini paling bernasib baik kerana memiliki sanatorium di banglo tepi laut di Morib, dan ia amat memerlukannya. Bertahun-tahun yang lalu, kerajaan telah mendirikan sebuah banglo besar di sana dan baru-baru ini ia telah membina sebuah lagi rumah rehat berhampiran dengan pantai. Banglo ini besar, yang lama mengandungi enam bilik dan yang baru dua; yang kedua, bagaimanapun, mempunyai dua katil di setiap satu bilik. Beranda banyak digunakan dan dinikmati pada setiap masa sepanjang hari, bayu garam dihidu dengan penuh nikmat. Pekarangannya luas dan mengandungi beberapa pokok renek.Setiap banglo mempunyai seorang tukang masak, seorang budak lelaki, dan seorang tukang air yang digajikan, dan mereka cekap melakukan kerja mereka dengan baik. Kesemua mereka kemungkinannya berbangsa Cina Hailam. Rest house dan sanatorium ini menjadi  ‘favourite resort’ pegawai-pegawai kerajaan berbangsa  Inggeris dan pengurus-pengurus dari estet-estet berhampiran.










Lokasi  dan Kedudukan

Pantai bertentangan dengan banglo ini sangat baik dan seseorang boleh mengharungi laut yang agak jauh tanpa keluar dari kedalaman. Beberapa kapal wap melalui agak dekat di sini dan pada waktu malam lampu bot nelayan sangat menyerlahkan pemandangan terutamanya semasa cahaya bulan. Tongkang memunggah di Morib ketika air surut. Agak sesuatu yang baru untuk melihat kereta lembu berkeliaran di pantai mengangkut barang daripada tongkang..

Amat menghairankan apabila syarikat-syarikat getah dan kelapa yang besar tidak mendirikan banglo mereka sendiri di Morib kerana tidak selalu mudah untuk menempah banglo Kerajaan, mereka sering diberikan minggu lebih awal, Tanah sering diberikan minggu lebih awal. Harga tanah mestilah sederhana di pantai laut di sini dan Persatuan Penanam mungkin melihat bahawa tempat tersebut disediakan untuk kesihatan komuniti mereka.  Klang bersekutu dengan daerah Jugra untuk tujuan penanaman dan pentadbiran; ia adalah daerah tanaman getah terbesar di negeri-negeri yang makmur ini, dan Morib, pusat peranginan lautnya, harus dijadikan tempat yang tiada duanya di semenanjung, kerana ia mempunyai banyak kemungkinan.

Kotak berwarna jingga dalam peta tahun 1945 ini kemungkinan merupakan bekas sanatorium
Morib 












Caj dan Bayaran Perkhidmatan

1/2 Kadar Caj Perkhidmatan dan Restoran di Rumah-rumah Rehat di seluruh Selangor dalam tahun 1902


2/2 Kadar Caj Perkhidmatan dan Restoran di Rumah-rumah Rehat di seluruh Selangor dalam tahun 1902







































Caj dan Bayaran Perkhidmatan di Sanatorium dan Rumah Rehat di Morib dalam tahun 1932





Rungutan/ Komentar

Rumput dan taman sangat diabaikan dan separuh daripada kompaun berada di lalang, Ini amat disayangkan, tetapi nampaknya ia adalah perkara biasa yang gagal di sanatoria kerajaan, contoh lain di Port Dickson. Pegawai daerah, jurutera, dan pihak berkuasa yang lain terus menerus pergi ke Morib tetapi mereka tidak cuba memperbaiki persekitaran mereka.

  • Pekarangan banglo kerajaan hendaklah segera ditanam dengan pokok kelapa dan buah-buahan untuk teduhan dan kegunaan pengunjung. Sekarang, kerana terdapat begitu ramai pegawai di Jabatan Pertanian dan mereka melakukan banyak perjalanan, semua sanatoria harus diserahkan kepada mereka, manakala pegawai Daerah atau Tanah boleh melakukan bahagian penyelenggaraan, seperti pembayaran kuli dan sebagainya.
  • Berikut adalah sebahagian cuplikan keratan akhbar dan jurnal penulisan wartawan daripada beberapa akhbar berbahasa Inggeris di Malaya dan Singapura tentang Rumah Rehat dan Sanatorium di Morib, suatu masa dahulu:

Berikut adalah sebahagian cuplikan keratan akhbar dan jurnal penulisan wartawan daripada beberapa akhbar berbahasa Inggeris di Malaya dan Singapura tentang  Rumah Rehat dan Sanatorium  di Morib, suatu masa dahulu:

1899  Morib is a pretty little fishing village on the Selangor coast somewhere between Klang and Port Dickson. There is a Government Rest House there to which malaria-stricken planters and officials resort to benefit by the cool refreshing breezes that blow from the briny deep, and until a few weeks ago there was a Malay care-taker in that Rest House, valued by his employers as thoroughly reliable in all that was required of him, and honoured by all who knew him as an honest and straight-forward man. But that good care-taker is now no more at Morib: whither he has gone and how he went is shrouded in mystery. 

The Rest House and its furnishings, for which he had so great a care, he has left in their usual good order, even to the smallest article; but the doors were locked, and the keys which he always carried on his person are gone.  His little room in the back premises was just as he left it: hi curtain hung with one side turned up ; his clothes box was securely locked, his little boxes of rice, vegetables, and some condiments favoured by the Malays were almost full, and apparently had just been replenished the place looked as if he had just left it, but—there was a big dark blood stain on his mattress, and not far away from the building there was some appearance of clothes having been burned. 

The mystery increases: more than a month's wages was due to the care-taker,and, though he had to go ten miles for his pay. it is not likely he would wish to suddenly bolt without even asking for what was legitimately due him. But did he bolt? If he did,” somebody in Morib would know, —that’s certain and his relatives would not be in absolute ignorance of his whereabouts as they are at present: and somebody would be able to suggest an excuse for his running away, but even the best informed can think of none. 

The mystery increases: it is alleged that the caretaker was assaulted one dark night shortly before his sudden disappearance by a party, one of which was a woman, But all this took place weeks ago, and now what has been done in the matter? I should not like to state that nothing has been done, but I have heard—though I can hardly credit it—that the “detectives” who enquired into the case were attired in the picturesque uniforms of His Highness the Sultan, and carried obsolete rifles and side arms; what they detected may be guessed.

It is admitted this is a very suspicious case. Some people say it is no mystery at all. but what everybody wants to know is full particulars of what has been done, and what information has been elicited. I write in behalf of an interested and inquiring public, and anxious friends, when I say something more should be done. By the way | wonder whether the Penghulu knows anything about this affair: His house is think within earshot of the building where the Caretaker was last seen alive.

1899  Morib ialah sebuah perkampungan nelayan kecil di pantai Selangor di suatu tempat antara Klang dan Port Dickson. Terdapat Rumah Rehat Kerajaan di sana yang mana penanam dan pegawai yang dijangkiti malaria mendapat manfaat daripada angin sejuk yang menyegarkan yang bertiup dari laut dalam, dan sehingga beberapa minggu yang lalu ada seorang penjaga Melayu di Rumah Rehat itu, yang dinilai oleh majikannya sebagai benar-benar boleh dipercayai dalam semua itu. dikehendaki daripadanya, dan dihormati oleh semua yang mengenalinya sebagai seorang yang jujur dan lurus ke hadapan. Tetapi penjaga yang baik itu kini tiada lagi di Morib: ke mana dia pergi dan bagaimana dia pergi diselubungi misteri.

Rumah Rehat dan perabotnya, yang mana dia sangat menjaganya, dia telah meninggalkannya dalam susunan yang baik biasa, walaupun kepada barang terkecil; tetapi pintu-pintunya dikunci, dan kunci-kunci yang selalu dibawanya pada dirinya telah hilang. Bilik kecilnya di premis belakang adalah tepat ketika dia meninggalkannya: tirai yang digantung dengan satu sisi muncul; kotak pakaiannya dikunci rapat, kotak-kotak kecil nasi, sayur-sayuran, dan beberapa bumbu yang disukai orang Melayu hampir penuh, dan nampaknya baru diisi semula tempat itu kelihatan seolah-olah dia baru sahaja meninggalkannya, tetapi—ada kegelapan yang besar. kesan darah pada tilamnya, dan tidak jauh dari bangunan itu kelihatan beberapa pakaian telah terbakar.

Misteri bertambah: gaji lebih daripada sebulan milik penjaga, dan, walaupun dia terpaksa pergi sepuluh batu untuk gajinya, tidak mungkin dia mahu tiba-tiba berpaut tanpa meminta apa yang patut dia terima. Tetapi adakah dia bodoh? Jika dia melakukannya, "seseorang di Morib akan tahu, -itu pasti  dan saudara-maranya tidak akan sama sekali tidak mengetahui keberadaannya seperti sekarang: dan seseorang akan dapat mencadangkan alasan untuk dia melarikan diri, tetapi juga berpengetahuan terbaik tidak boleh memikirkan apa-apa.

Misteri bertambah: didakwa bahawa penjaga telah diserang pada suatu malam yang gelap sejurus sebelum kehilangannya secara tiba-tiba oleh pihak, salah seorang daripadanya adalah seorang wanita, Tetapi semua ini berlaku beberapa minggu yang lalu, dan sekarang apa yang telah dilakukan dalam perkara itu dan saya sepatutnya tidak suka untuk menyatakan bahawa tiada apa yang telah dilakukan, tetapisaya telah mendengar—walaupun saya hampir tidak boleh memujinya—bahawa “detektif” yang menyiasat kes itu, berpakaian seragam indah Duli Yang Maha Mulia Sultan, dan membawa senapang usang dan senjata sampingan; apa yang mereka dapati mungkin dapat ditebak. Memang diakui ini kes yang sangat mencurigakan. Sesetengah orang mengatakan ia bukan misteri sama sekali. tetapi apa yang semua orang ingin tahu ialah butir-butir penuh tentang apa yang telah dilakukan, dan maklumat yang telah ditimbulkan. Saya menulis bagi pihak orang ramai yang berminat dan ingin tahu, dan rakan-rakan yang cemas, apabila saya mengatakan sesuatu yang lebih perlu dilakukan. Saya juga tertanya-tanya sama ada Penghulu tahu apa-apa tentang hal ini: Rumahnya  dalam jarak dekat dari bangunan tempat Penjaga kali terakhir dilihat masih hidup.

1905    The P.W.D. car driven by Mr Trump arrived and took His Excellency, The Resident General  to Morib, on the sea shore, a small fishing village and Government Rest House another three miles. From Telok Panglima Garang to Morib the road is continuously bordered by native plantations of coconuts, coffee, rubber, tapioca and fruit trees.

1905  Kereta P.W.D. yang dipandu oleh Encik Trump tiba dan membawa Tuan Yang Terutama, Residen Jeneral ke Morib, di pantai laut, sebuah perkampungan nelayan kecil dan Rumah Rehat Kerajaan sejauh tiga batu lagi. Dari Telok Panglima Garang ke Morib jalan itu terus bersempadan dengan tanaman asli kelapa, kopi, getah, ubi kayu dan pokok buah-buahan.

1914    Mr F. J. Dupuis was the guest of the evening at a dinner held at the Rest House, Morib, on April 4th. His friends marked the occasion of his resigning from  presidency of the Kuala Langat Planters’ Club by presenting him with a cigarette case and a letter of regret at his relinquishing a position which he had filled with so much ability and success. The chair was taken by Mr C. E. S. Baxendale and supported by Mr G. C. Ash.

1914 Encik F. J. Dupuis adalah tetamu malam itu pada satu majlis makan malam yang diadakan di Rumah Rehat, Morib, pada 4 April. Rakan-rakannya meraikan peristiwa peletakan jawatannya daripada jawatan presiden Kelab Penanam Kuala Langat dengan menghadiahkan bekas rokok dan surat penyesalan kerana melepaskan jawatan yang telah diisi dengan begitu banyak kebolehan dan kejayaan. Kerusi telah diambil oleh Encik C. E. S. Baxedale dan disokong oleh Encik G. C. Ash.

1915    Morib was just a small predominately Malay village with one Rest House. Morib being a seaside resort for the jaded European community of the State of Selangor, much consternation was caused ... Four Chinese admitted that they had had fever while serving here, rest house for four years.

1915    Morib hanyalah sebuah perkampungan kecil yang didominasi kaum Melayu dengan satu Rumah Rehat. Morib sebagai pusat peranginan tepi pantai bagi masyarakat Eropah yang lesu di Negeri Selangor, banyak kegusaran berlaku ... Empat orang Cina mengakui mereka demam semasa berkhidmat di sini,  Rumah rehat selama empat tahun

1921   A Morib correspondent writes: An exciting incident which might ‘have ended in a disastrous tragedy occurred on Sunday at Morib, when a party of nine Kuala Lumpur visitors, including five ladies and four children, came to grief on the Morib beach, opposite the Chinese rest house.

1921  Seorang wartawan Morib menulis: Insiden menarik yang mungkin 'berakhir dengan tragedi yang dahsyat berlaku pada hari Ahad di Morib, apabila sekumpulan sembilan pengunjung Kuala Lumpur, termasuk lima wanita dan empat kanak-kanak, datang bersedih di pantai Morib, bertentangan dengan rumah rehat cina.

1927   The Government authorities at Kuala Langat, writes a correspondent to the “Malay Mail,” deserve the thanks of the public for the amenities they propose to provide at the Morib Sanatorium for the convenience of visitors who ordinarily do not enjoy the privileges of the Rest House. There is now in course of construction a direct approach road to the sea beach, and very soon visitors will be able to motor right down to the beach, leaving their conveyances parked in the shade of the casuarina trees. A halting bungalow-cum-refreshment house, and two shelters for the use of bathers, provide for a long-felt want.

1927 Pihak berkuasa Kerajaan di Kuala Langat, menulis seorang koresponden kepada “Malay Mail,” patut mendapat pujian daripada orang ramai atas kemudahan yang mereka cadangkan untuk disediakan di Sanatorium Morib untuk kemudahan pengunjung yang lazimnya tidak menikmati keistimewaan Rumah Rehat.  Kini sedang dalam pembinaan jalan yang menghampiri terus ke pantai laut, dan tidak lama lagi pelawat akan dapat memandu terus ke pantai, meninggalkan kenderaan mereka diletakkan di bawah naungan pokok casuarina. Sebuah banglo terhenti merangkap  rumah ‘merehatkan’, dan dua tempat tertutup untuk kegunaan mandi, menyediakan keperluan yang telah lama dirasakan.

1933   At Morib, which lies 3.8 miles to the south-eastward of the entrance to Kuala Jugra , there is a Government rest house and sanatorium, also, a large bathing palisade which is clearly visible from seaward. 

1933 Di Morib, yang terletak 3.8 batu ke arah tenggara pintu masuk ke Kuala Jugra, terdapat sebuah rumah rehat Kerajaan dan sanatorium, juga, pagar mandi besar yang jelas kelihatan dari arah laut.

1933   We went on to Morib, devoid of picnickers on this mid-week morning, and it needed  an effort of the will to tear ourselves away from that beautiful and desolate beach, with the casuarinas whispering in the faint breeze coming off the sands.

1933 Kami pergi ke Morib, tanpa berkelah pada pagi pertengahan minggu ini, dan ia memerlukan usaha kemahuan untuk menjauhkan diri kami dari pantai yang indah dan sunyi itu, dengan casuarina berbisik dalam angin sepoi-sepoi yang datang dari pasir.

1939    Instead of a pahit meeting the members of the Klang and Coast Rotary Club travelled down to Morib and had a tiffin meeting at the Rest House on Saturday. Rotarian President M.A. Gabriel presided and plans for the ensuing year were discussed by members present. It was decided to hold weekly meetings beginning from January. In the afternoon the members and friends were entertained to tea by Rotarian K. C. George at his residence in Morib.

1939 Daripada mesyuarat pahit, ahli-ahli Kelab Rotary Klang dan Pantai turun ke Morib dan mengadakan pertemuan kecil-kecilan di Rumah Rehat pada hari Sabtu. Presiden Rotarian M.A. Gabriel mempengerusikan dan rancangan untuk tahun berikutnya dibincangkan oleh ahli yang hadir. Ia telah memutuskan untuk mengadakan mesyuarat mingguan bermula dari Januari. Pada sebelah petang ahli dan rakan-rakan dihiburkan dengan minum petang oleh Rotarian K. C. George di kediamannya di Morib.

1941  The president and members of the Klang and Coast Rotary Club will go on a picnic to Morib on Sunday. They will be entertained to a curry tiffin at the Rest House in Morib.

1941 Presiden dan ahli Kelab Rotary Klang dan Pantai akan pergi berkelah ke Morib pada hari Ahad. Mereka akan dihiburkan dengan jamuan kari di Rumah Rehat di Morib.

1945 The landings were to be carried out as rehearsed, except that there was to be no covering fire and a Japanese envoy would be at the Morib rest house with an officer of Force 136 at 6.30 a.m. to meet the commander of 25th Division.

1945 Pendaratan itu akan dilakukan seperti yang telah dilatih, kecuali bahawa tidak akan ada api penutup dan seorang utusan Jepun akan berada di rumah rehat Morib dengan seorang pegawai Force 136 pada pukul 6.30 pagi untuk bertemu dengan komander Divisyen 25.

Antara banglo yang terdapat di Rumah Rehat Persekutuan di Morib

Pembangunan Rumah peranginan oleh Bahagian Pengurusan Bangunan Kerajaan (BPBK) wujud sejak 1976 melalui pembinaan dua kelompok Rumah Peranginan Port Dickson dan Morib

Morib TB Sanatorium

Dalam tahun 1939, Statistik terkini menunjukkan bahawa di Selangor, batuk kering adalah penyakit yang jauh lebih mematikan daripada malaria. Dua kali ganda bilangan orang yang meninggal dunia akibat malaria tahun lepas, adalah mangsa phthisis.

"Kes demi kes tuberkulosis masuk ke bilik perundingan saya," kata seorang doktor terkemuka Eropah, yang pernah menjadi presiden Persatuan Perubatan British cawangan Malaya. Beliau telah 13 tahun di Kuala Lumpur dan telah berada di barisan hadapan dalam pertempuran untuk "TB." hospital.Tiada skim tuberkulosis terancang di Kuala Lumpur—atau di tempat lain di Malaya, dalam hal ini,” katanya lagi,

“Hanya terdapat satu hospital di sini yang mendakwa melakukan apa sahaja untuk pesakit konsumtif. dan itu adalah hospital daerah di Port Dickson, tetapi itu tidak boleh mengambil semua pesakit.”

Hospital Besar di Kuala Lumpur hanya mempunyai satu wad untuk konsumtif, tetapi ia sentiasa penuh dengan pesakit kronik yang akan berhenti, Tiada wad atau pesakit wanita yang ditempatkan di kalangan banduan bukan konsumtif di wad lain.

Hospital Bangsar akan dibatalkan apabila Hospital Besar baru kami siap,” kata doktor itu. Ada cadangan supaya Hopital Bangsar ditukar sebagai sanatorium tuberkulosis. Kerajaan bersetuju bahawa ia adalah satu skim yang baik, tetapi walaupun mempunyai banyak rizab nampaknya ia tidak mampu membayar perbelanjaan berulang tahunan sebanyak $100.000, ditambah dengan kos menukar hospital."

Doktor itu memberi gambaran yang mengejutkan dengan kenyataan seterusnya bahawa: “Doktor Di Malaya memberikan rawatan yang sama seperti yang diberikan kepadanya pada tahun 1882—penggunaan stetoskop, menghantarnya kembali ke persekitaran yang tidak sihat untuk menyebarkan penyakit itu, dan menyediakan dia dengan satu-satunya  preskripsi saguhati, untuk sebotol minyak hati ikan kod. Itu sahaja yang boleh kita lakukan untuknya buat masa ini.

Tuberkulosis pulmonari adalah masalah mediko-sosial yang penting di Persekutuan. Tiada perubahan besar dalam faktor sosial yang bertanggungjawab untuk penyebaran penyakit itu boleh direkodkan. Walau bagaimanapun, terdapat peningkatan penghayatan tentang bahaya tuberkulosis di kalangan orang ramai. Insiden itu tidak diketahui secara pasti tetapi pemberitahuan di seluruh Persekutuan telah berubah-ubah sedikit.

Tiga ribu katil telah disediakan untuk rawatan tuberkulosis, kebanyakannya di hospital Am akut. 8,283 kes telah dimasukkan ke hospital Kerajaan dengan 936 kematian berbanding 7,155 kes dengan 842 kematian pada tahun 1956. Peningkatan kemasukan menunjukkan: semakin ramai pesakit kini tampil untuk dimasukkan ke hospital. Sekiranya tiada sebarang tinjauan adalah sukar untuk memastikan sejauh mana tuberkulosis wujud di kalangan penduduk umum dan sejauh mana ia bertanggungjawab terhadap kematian, kerana sebahagian besar kematian di luar hospital tidak disahkan oleh pengamal perubatan.

Bilangan kematian akibat tuberkulosis paru-paru yang didaftarkan dengan Ketua Pendaftar, Kelahiran dan Kematian ialah 1,247 berbanding 1,236 pada tahun sebelumnya. Ini mewakili kadar kematian sebanyak 20 bagi setiap 100,000 penduduk.

Kes-kes berjangkit kronik dan tidak boleh diubati yang mana rawatannya adalah sedikit atau tiada nilai masih kekal sebagai masalah. Pada masa ini tiada sanatorium di mana pesakit ini boleh menghabiskan sisa hidup mereka dengan selamat tanpa menjadi sumber bahaya kepada kesihatan orang lain. Persatuan Pencegahan Tuberkulosis Malaya, bagaimanapun kini membina institusi jenis ini di Morib, Selangor.

Program pembersihan setinggan dan perumahan murah yang realistik bersama-sama dengan pengasingan kes jangkitan di rumah tuberkulosis yang betul dan intensifikasi pendidikan kesihatan ditambah dengan radiografi massa penduduk adalah semua faktor yang akan membantu dalam menghapuskan tuberkulosis pulmonari. Staf terlatih dan wang untuk tujuan ini diperlukan.

Berikut adalah sebahagian cuplikan keratan akhbar dan jurnal penulisan wartawan daripada beberapa akhbar berbahasa Inggeris di Malaya dan Singapura tentang  Sanatorium TB di Morib, suatu masa dahulu:

1950 A Kuala Lumpur Chinese businessman has given a piece of seaside land to the Malayan Association for the Prevention of Tuberculosis, thus ending a two-year search by the Association for a suitable site for a sanatorium. 

1950 Seorang ahli perniagaan Cina Kuala Lumpur telah memberikan sebidang tanah tepi laut kepada Persatuan Pencegahan Tuberkulosis Tanah Melayu, sekali gus menamatkan pencarian selama dua tahun oleh Persatuan untuk tapak yang sesuai untuk sanatorium. 

1953  Patients who show no signs of cure will be transferred to the $700,000 Khoo Teik Ee tuberculosis settlement at the beach at Morib, south-west Selangor. This settlement, which will! take 200 patients, seeks to “alleviate the bleak look of the tuberculosis case who knows he is getting weaker and cannot get into a hospital. The sanatorium will cost about $4 million. It will be built in three phases, the first involving construction of three wards for 84 patients and another block with a treatment centre and X-ray department on the ground floor and two more wards on upper floors for 56 patients. This project will cost $2,750.000 with an annual recurrent expenditure of $700 000. It should be finished within 18 months of contracts being given. The first tender will be called soon. 

1953  Pesakit yang tidak menunjukkan tanda-tanda sembuh akan dipindahkan ke penempatan tuberkulosis Khoo Teik Ee bernilai $700,000 di pantai di Morib, barat daya Selangor. Penyelesaian ini, yang akan! mengambil 200 pesakit, berusaha untuk "meringankan pandangan suram kes tuberkulosis yang tahu dia semakin lemah dan tidak boleh masuk ke hospital. Sanatorium itu akan menelan belanja kira-kira $4 juta. Ia akan dibina dalam tiga fasa, yang pertama melibatkan pembinaan tiga wad untuk 84 pesakit dan satu lagi blok dengan pusat rawatan dan jabatan X-ray di tingkat bawah dan dua lagi wad di tingkat atas untuk 56 pesakit. Projek ini akan menelan kos $2,750.000 dengan perbelanjaan berulang tahunan sebanyak $700 000. Ia perlu diselesaikan dalam tempoh 18 bulan selepas kontrak diberikan. Tender pertama akan dipanggil tidak lama lagi.

1953 A Drive for gifts to build a seaside sanatorium for Selangor's TB sufferers was launched today. This seaside scheme, proposed three years ago was held back owing to lack of funds and emergency control in Morib.

1953 Kempen sumbangan untuk membina sanatorium tepi laut untuk penghidap TB Selangor telah dilancarkan hari ini. Skim tepi laut ini, yang dicadangkan tiga tahun lalu telah ditangguhkan kerana kekurangan dana dan kawalan kecemasan di Morib.  

1956  The Selangor MAPTB. was now giving rehabilitation grants to cured patients. The association's $500,000 sanatorium to be built at Morib next year would engage half of  its staff from among former patients. It would also put up a transit camp this year for 60 patients in the Pahang Road T.B. clinic. Those patients would go to the Morib sanatorium, The cost of the camp would be met by a grant of $125,000 from the Social and Welfare Lotteries Board.

1956 MAPTB Selangor kini memberi geran pemulihan kepada pesakit yang sembuh. Sanatorium bernilai $500,000 persatuan itu akan dibina di Morib tahun depan akan melibatkan separuh daripada kakitangannya daripada kalangan bekas pesakit. Ia juga akan menempatkan kem transit tahun ini untuk 60 pesakit di Jalan Pahang T.B. klinik. Pesakit-pesakit itu akan pergi ke sanatorium Morib, Kos kem itu akan dipenuhi dengan geran $125,000 daripada Lembaga Loteri Sosial dan Kebajikan.

1958  One hundred TB  patients will move soon into the new $500,000 Sanatorium built by the Malayan Association for the Prevention of Tuberculosis at Morib. The seaside TB sanatorium in Morib is yet another milestone in the nation’s fight to free the people from the disease and to prevent Its spread. The fight against tuberculosis in the Federation could only be intensified if the Government drew up its policy. The chairman of the Selangor branch of the Malayan Association for the Prevention of T.B.. Mr. T. Sivapragasam said only the first phase of  the building had been completed.

1958  Seratus pesakit TB akan berpindah tidak lama lagi ke Sanatorium baru $500,000 yang dibina oleh Persatuan Pencegahan Tuberkulosis Malaya di Morib. Sanatorium TB tepi laut di Morib merupakan satu lagi peristiwa penting dalam perjuangan negara untuk membebaskan rakyat daripada penyakit itu dan mencegah penyebarannya. Perjuangan menentang tuberkulosis di Persekutuan hanya boleh dipergiatkan sekiranya Kerajaan merangka dasarnya. Pengerusi Persatuan Mencegah T.B. Malayan cawangan Selangor. Encik T. Sivapragasam berkata hanya fasa pertama bangunan itu telah siap. 

1958 The Sultan of Selangor will declare open the Morib sanatorium—the first tuberculosis home of its kind in Malaya on Dec. 14 at 3.30 p.m. The sanatorium is in Kanchong Laut, Banting Selangor. The building of this Sanatorium was financed by donations from Social Welfare Lotteries Board , the MAPTB and the members of the public.

1958 Sultan Selangor akan mengisytiharkan membuka sanatorium Morib—rumah tuberkulosis pertama seumpamanya di Malaya pada 14 Disember jam 3.30 petang.  Sanatorium ini terletak di Kanchong Laut, Banting,  Selangor. Pembinaan Sanatorium ini dibiayai oleh sumbangan daripada Lembaga Loteri Kebajikan Masyarakat, MAPTB dan orang ramai.

1959 The Yang di-Pertuan Agong and the Raja Permaisuri Agong today visited the tuberculosis centre here on the third day of their tour of this coastal district. Hundreds of school children from nearby estate schools lined the route. Four little girls with a big job at hand represented the various communities of the Sepang districts who presented bouquets of flowers to Her Majesty, the Raja Permaisuri Agong, and the Tengku Ampuan of Selangor when they visited the district to see the MAPTB sanatorium at Morib. 

1959 Yang di-Pertuan Agong dan Raja Permaisuri Agong hari ini melawat pusat batuk kering di sini pada hari ketiga lawatan mereka ke daerah pantai ini. Beratus-ratus murid sekolah dari sekolah estet berhampiran memenuhi laluan itu. Empat gadis kecil dengan tugas besar di tangan mewakili pelbagai masyarakat daerah Sepang yang menyampaikan jambangan bunga kepada Seri Paduka Baginda, Raja Permaisuri Agong, dan Tengku Ampuan Selangor ketika mereka melawat daerah itu untuk melihat sanatorium MAPTB di Morib. 

1960 A Blind chef cooks three good meals a day for 80 at Sanatorium Morib, Thursday. Confident of their culinary capabilities, many people have made the boast that they could cook a meal blindfolded. Forty-year-old Foo Hee Seng makes no such claims. He cooks three meals a day for 80 people. 

1960 Seorang tukang masak buta memasak tiga hidangan sehari untuk 80 orang di Sanatorium Morib, Khamis. Yakin dengan keupayaan masakan mereka, ramai orang bermegah bahawa mereka boleh memasak hidangan dengan mata tertutup. Foo Hee Seng yang berusia empat puluh tahun tidak membuat dakwaan sedemikian. Dia memasak tiga kali sehari untuk 80 orang. 

1962  The tuberculosis hospital in Langat Road have been operating with aid from the State Government, $50,000 a year for the former and $8,000 for the other. The Social and Welfare Lotteries Board also helps. These grants, although substantial, are not enough to cover expenses. But instead of receiving more help, the voluntary committees who run the establishments have now been notified that beginning next year the State Government will discontinue its aid. The State Government says that it cannot spare the money to keep the and hospital going, and advises the management committees to turn to the Health Ministry since anti-TB, work is properly a Federal responsibility. The appeal when it is made, should be readily heeded, unless the Federal Government intends to make nonsense of its own warnings. The risk of infection is four times greater today than it was in 1947.

1962  Hospital tuberkulosis di Jalan Langat telah beroperasi dengan bantuan daripada Kerajaan Negeri, $50,000 setahun untuk bekas dan $8,000 untuk yang lain. Lembaga Loteri Sosial dan Kebajikan juga membantu. Pemberian ini, walaupun besar, tidak mencukupi untuk menampung perbelanjaan. Tetapi daripada menerima lebih banyak bantuan, jawatankuasa sukarela yang mengendalikan pertubuhan itu kini telah dimaklumkan bahawa mulai tahun depan Kerajaan Negeri akan menghentikan bantuannya. Kerajaan Negeri mengatakan bahawa ia tidak boleh menyimpan wang untuk mengekalkan dan hospital, dan menasihatkan jawatankuasa pengurusan untuk beralih kepada Kementerian Kesihatan kerana anti-TB, kerja adalah tanggungjawab Persekutuan. Rayuan itu apabila ia dibuat, harus sedia diberi perhatian, melainkan jika Kerajaan Persekutuan bercadang untuk mengarut amarannya sendiri. Risiko jangkitan adalah empat kali lebih besar hari ini berbanding pada tahun 1947.

1963 Two hundred bedsheets, 40 mosquito nets and 50 pillow cases, a gift from officers and all ranks of the British Military Hospital in Kinrara, will be handed over tomorrow to The Selangor branch of the Malayan Association for the Prevention of Tuberculosis.  The gift will be used in the Morib Sanatorium which is run by the association.

1963 Dua ratus cadar, 40 kelambu dan 50 sarung bantal, hadiah daripada pegawai dan semua barisan Hospital Tentera British di Kinrara, akan diserahkan esok kepada Persatuan Pencegahan Tuberkulosis Malaya cawangan Selangor. Sumbangan itu akan digunakan di Sanatorium Morib yang dikendalikan oleh persatuan itu.

Kunjungan DDYMM YDPA ke  Sanatorium TB di Morib dalam tahun 1958

Tender untuk membekalkan bahan makanan mentah ke Sanatorium TB di Morib 
dikeluarkan dalam tahun 1964

Kunjungan Raja Permaisuri Agong ke Pusat Rehabilitasi dan Sanatorium di Morib dalam tahun 1967

Berita kematian penghuni SanatoriumTB di Morib 
diwar-warkan di akhbar dalam tahun 1967


Maklumat bagaimana penyakit Batuk Kering (TB) merebak







Klik link di bawah untuk maklumat lanjut daripada Arkib Negara


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 APR 1930
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0264908W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 JUN 1949
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0297184W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 AUG 1957
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002322W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
31 JUL 1926
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0243184W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
6 DEC 1916
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0192364W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
31 MAY 1927
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0248889W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 DEC 1930
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0269333W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 JAN 1922
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0218984W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 DEC 1929
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0262634W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 APR 1930
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0263184W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 JUL 1925
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0237055W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 APR 1927
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0247662W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 APR 1926
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0241654W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 DEC 1946
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0291709W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 JAN 1926
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0239618W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 FEB 1928
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0253562W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
6 AUG 1926
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0243293W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 APR 1930
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0264908W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 JUN 1914
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0176582W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 APR 1927
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0247954W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 SEP 1953
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0688743W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 OCT 1909
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0149387W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 AUG 1957
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
2005/0015667W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
19 JAN 1954
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0001975W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
31 JUL 1926
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0243184W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 MAR 1955
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002102W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 SEP 1953
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0688739W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 OCT 1952
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0688596W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 SEP 1956
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002221W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
23 FEB 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0134014W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 APR 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0135688W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 MAY 1953
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0688707W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
28 DEC 1953
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0001963W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 MAY 1953
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0688707W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 OCT 1928
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0252968W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 MAR 1950
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0688270W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 JUN 1955
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002117W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 AUG 1955
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002125W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
5 AUG 1954
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002028W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
20 MAY 1955
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002109W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 MAY 1956
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
2005/0015595W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 NOV 1957
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002358W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
28 JUN 1955
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002118W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 SEP 1923
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0227631W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 MAR 1955
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002103W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
6 JAN 1956
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002176W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 SEP 1953
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0688726W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
17 AUG 1898
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0078598W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 DEC 1933
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0281259W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 DEC 1930
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0269333W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 JUL 1953
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0688725W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 APR 1917
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0194542W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
31 DEC 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0139795W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 MAY 1954
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002007W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 JUN 1955
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002114W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 JUN 1955
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1966/0002115W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
BADAN BERKANUN NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 MAY 1953
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0688705W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
23 MAY 1931
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0273553W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
3 JAN 1922
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0218984W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 FEB 1931
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0273447W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 DEC 1929
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0262634W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 APR 1930
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0263184W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 JUN 1924
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0231370W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
20 JUN 1927
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0248871W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 FEB 1928
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0253563W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 JUL 1920
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0211474W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
24 DEC 1928
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0253212W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
27 NOV 1920
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0213452W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
10 DEC 1946
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0291709W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
13 JAN 1926
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0239618W
Hit
:
.
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 APR 1930
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0264908W
Hit
:
73
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
23 FEB 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0134014W
Hit
:
31
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 APR 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0135688W
Hit
:
31
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
31 DEC 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0139795W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Tiada ulasan:

Catat Ulasan

Sejarah Menarik Rumah Rehat dan Sanatorium di Port Dickson

Assalamualaikum semua. Salam sejahtera buat kalian, penggemar blog Atok dan Wan ini. Semoga kita semua dalam keadaan aman dan sentiasa menda...