Selasa, 28 Mac 2023

Sejarah Rumah Rehat dan Sanatorium di daerah Hulu Langat dan Sepang

Assalamualaikum wbt. Apa khabar orang-orang Melayu Telok, Bugis di,Jugra , Tok-tok Engku di Morib, Kelanang dan semua Wak dan Embah serta kerabatku Jawa-jawa di seluruh Kuala Langat dan Sepang, tidak dilupakan kengkawan daripada Orang Asli di Pulau Carey, Seri Cheeding dan Kemandol? Semoga korang sihat-sihat belaka dan senantiasa di dalam rahmat dan keredhaan Allah SWT. Korang dah baca tak penulisan Atok tentang Rumah rehat dan Sanatorium di Morib dan Jugra tu? BELUM? Aisey man, Takkanlah orang kampung sendiri tak boleh support sesama kita! Cerita Atok ini boleh dibaca time bulan Ramadhan ini, tak salah, tak berdosa atau kurang pahala. Daripada korang sambung balik tidur lepas Subuh tadi, ada lebih baiknya korang buka buku sejarah tulisan Atok ini, dapat juga ilmu. Buku ini bukan macam buku sejarah yang Pak Maon buat itu. Ini OK, Jakim dah bagi jempol pada Atok, Go ahead, kata depa. Tak apalah orang tak sudi, takkan kita yang hidung tak mancung, pipi pula tersorong-sorong. Atok kalau dah merajuk memang payah nak dipujuk. Tak percaya tanyalah Wan korang. Puas dia pujuk Atok sampai terpaksa janji yang best-best barulah Atok OK….

Kalau korang tak sudi tak apalah. Atok nak bawa diri ke Ulu Langat pula. Mungkin orang Rawa. Orang Asli dan Mandeiling di sana sudi terima Atok. Dengar cerita mereka ini hebat-hebat belaka. Yang buka Kajang, Semenyih dan Beranang tu bukan calang-calang orang. Hanya yang bersemangat waja, bertulang besi serta berurat dawai sahaja yang boleh survive kat sana. Makanan diorang brutal; pucuk paku, ikan parang, ikan timah, dan kunyah belimbing besi gitu-gitu sahaja. Pasal itu makanan diorang susah orang lain nak tiru, sebab kena pastikan bahan itu dididihkan sampai tahap lebur, dan menggelegak barulah dikira sudah masak. Makanan diorang tak pernah basi kerana boleh dikitar semula, recycle balik. HAHAHAHA….

Tak adalah, Atok melawak jer. Tapi bab mereka itu berjiwa kental memang benar. Jarang diorang lepak dekat kedai kopi. Sejak dahulu lagi, ada sahaja kerja dan usaha yang dilakukan. Ke sungai, ke bendang, ke hutan semua itu tempat mereka. Jepun, Cina Orang Putih semua tak ada hal dengan diorang ini. Dahulu diorang kerja dari Subuh sampai Maghrib jer. Maghrib dan Isyak di surau kemudian balik tidur awal kat rumah. Sekarang mereka berjaga 24 jam. Tak tidur-tidur pasal banyak dah  kilang tiga shift di Bangi dan Kajang. Nak makan ikan bakar dan sate malam-malam datang aja ke Kajang. Tom Yam sampai pukul 2.00 pagi, kedai mamak langsung tak pernah tutup, 24 jam. Ada sahaja manusia yang keluar masuk. HIHIHI……

OKlah. Entri Atok kali ini masih tentang rumah rehat. Kali ini kita ke Ulu Langat. Bukan nak cari pasal dengan orang-orang kat sana, tetapi nak selak lipatan sejarah tempat mereka yang suatu ketika dahulu ada rumah rehat dan sanatorium yang terkenal, terutama kepada orang-orang KL. Korang bacalah dapatan Atok ini sampai habis, ya. Komenlah sikit. Bagitahulah Atok kalau-kalau ada kesilapan fakta, boleh Atok betulkan balik. Atau sekadar say Hi kat Atok sambil korang lalu laman Atok yang bersawang ini. Seperti biasa, Atok pinjam gambar-gambar ini daripada kengkawan di internet ini. Atok benarkan kalau korang nak kopi dan teh bahan-bahan Atok ini. Kalau ada yang korang tak faham sebarang ayat, pasal buruk benar bunyinya, jangan salahkan Atok. Itu memang trademark Grandpa Google daa...Yang tak faham bahasa Melayu boleh jer auto-translate penulisan ini dalam bahasa yang korang reti. Atok no hal. Ceritanya begini……

DAERAH HULU LANGAT

Daerah Hulu Langat terletak di dalam kawasan Lembah Klang dan bersempadanan dengan Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Daerah Gombak di sebelah Barat Laut, Daerah Petaling di sebelah Barat, Daerah Sepang di sebelah Barat Daya, Negeri Pahang di sebelah Timur Laut, dan Negeri Sembilan di sebelah Selatan dan Timur.

Keindahan Daerah Hulu Langat dicernakan oleh ungkapan "Kampung di tengah bandar besar". Ini kerana suasana tradisi dan keindahan kampung masih tetap wujud disini meskipun dihimpit oleh pembangunan yang pesat dari Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya. Daerah Hulu Langat merupakan satu daripada 9 Daerah yang terdapat di Negeri Selangor. Ia merupakan Daerah yang ke-5 terbesar dalam Negeri Selangor. Daerah ini terletak dalam kawasan Lembah Klang dan mempunyai 7 buah Mukim yang diwartakan dala Kanun Tanah Negara iaitu :

  • AMPANG                 - Keluasan 3,901 Hektar
  • BERANANG            - Keluasan 6,184 Hektar
  • CHERAS                 - Keluasan 5,973 Hektar
  • HULU LANGAT       - Keluasan 29,542 Hektar
  • HULU SEMENYIH  - Keluasan 18,405 Hektar
  • KAJANG                 - Keluasan 9,340 Hektar
  • SEMENYIH              -Keluasan 9,599 Hektar

Peta Selangor pada tahun 1918 yang menunjukkan kedudukan daerah Ulu Langat

Kajang Rest House

Kewujudan pekan Kajang juga bertitik tolak daripada faktor-faktor ini. Terdapat beberapa cerita lisan berkenaan dengan penerokaan awal pekan Kajang dan kawasan sekitarnya. Menurut orang-orang tua, Kajang dan kawasan sekitarnya sebelum didatangi peneroka-peneroka dari luar adalah merupakan kawasan kediaman orang-orang asli dari Suku Temuan. Menurut seorang pengkaji sejarah tempatan En. Shahabudin Ahmad, Kajang telah diterokai pada tahun 1709 oleh orang-orang asli yang berpusat di Klang. Pada waktu itu Klang diperintah oleh orang-orang asli yang ketuanya dipanggil Batin Seri Alam. Ketua ini mentadbir di Klang kerana ketika itu hutan ini adalah pusat pentadbiran bagi orang-orang asli. Klang mempunyai jajahannya yang tersendiri yang ditadbirkan oleh 3 orang anak kepad Batin Seri Alam.

Kawasan perkampungan rata-rata didiami oleh orang-orang Melayu. Orang-orang cina tinggal secara berselerak di sekitar Bandar Kajang. Manakala kawasan-kawasan ladang getah didiami oleh orang-orang berketurunan India. Jika dilihat dari sudut topografinya pula, Mukim Kajang adalah terletak di kawasan tanah tinggi iaitu lebih kurang 76,250 sm dari paras laut. Kebanyakan permukaan buminya adalah berbukit bukau dan dipenuhi oleh gunung. Tanah datarnya terdapat di kawasan-kawasan lembangan sungai seperti Sungai Langat, Sungai Bangi, Sungai Semenyih dan Sungai Chua. Kawasan-kawasan inilah yang merupakan tempat-tempat awal yang mula diterokai untuk penempatan di Mukim Kajang. 

1899    Ulu Selangor sent a team of cricketers and other representatives, last Saturday, to Kajang, and a very good time was put in. Tiffin at the rest-house was an excellent commencement to the proceedings. Cricket began at one o'clock, and each team made 65 runs, for the first innings. Football followed, and Ulu Langat won by 3 goals to 1.  A grand dinner at the rest house, and a billiards match at the club, 250 up, which was won by Ulu Langat, completed Saturday's functions. 

On Sunday, Ulu Selangor made 160 runs for their second innings, and a curry tiffin at the rest house refreshed the inner man. In the afternoon Ulu Langat had bad luck in the weather (ground like a quag) and made only 33 runs, thus giving a victory by 127 to their opponents. Picquet engaged the attention of representatives of the two districts, later on, and ended in a win for Ulu Selangor.

1899 Ulu Selangor menghantar sepasukan pemain kriket dan wakil lain, Sabtu lalu, ke Kajang, dan masa yang sangat baik telah dimasukkan. Tiffin di rumah rehat merupakan permulaan yang sangat baik untuk prosiding. Kriket bermula pada pukul satu, dan setiap pasukan membuat 65 larian, untuk babak pertama. Bola sepak diikuti, dan Ulu Langat menang dengan 3 gol berbalas 1. Makan malam besar di rumah rehat, dan perlawanan biliard di kelab, 250 ke atas, yang dimenangi oleh Ulu Langat, menyempurnakan majlis hari Sabtu.

Pada Ahad, Ulu Selangor membuat 160 larian untuk babak kedua mereka, dan hidangan kari di rumah rehat menyegarkan batin. Pada sebelah petang Ulu Langat mengalami nasib malang dalam cuaca (tanah seperti kuah) dan hanya membuat 33 larian, sekali gus memberikan kemenangan sebanyak 127 kepada lawan mereka. Picquet menarik perhatian wakil kedua-dua daerah, kemudiannya, dan berakhir dengan kemenangan untuk Ulu Selangor.

1903    The Malay Mail reports that the Resident and State Engineer stayed at the Kajang Rest house on Thursday, and whilst they were away in the evening at West Country Estate, a thief got into the State Engineer's room and walked of with his despatch box, containing money and papers.

1903 The Malay Mail melaporkan bahawa Residen dan Jurutera Negeri tinggal di Rumah Rehat Kajang pada hari Khamis, dan semasa mereka pergi pada sebelah petang di West Country Estate, seorang pencuri masuk ke dalam bilik Jurutera Negeri dan berjalan keluar dengan kotak penghantarannya, mengandungi wang dan kertas.

1915     Mr. S. Ponniah, Station Master, Kajang, was entertained by his friends to a farewell dinner at the Rest house, Kajang, on the night of September 16ih, on his transter to Tampin as Station Master. After dinner all his friends went to tfie Railway Station and gave him a send-off.

1915 Encik S. Ponniah, Ketua Stesen Kereta api, Kajang, telah dihiburkan oleh rakan-rakannya pada jamuan makan malam perpisahan di Rumah Rehat, Kajang, pada malam 16hb September, dengan menaiki transter ke Tampin sebagai Ketua Stesen. Selepas makan malam semua rakannya pergi ke Stesen Kereta Api dan memberinya hantaran.

1915    A DELEGATION of the Japanese Planters’ Association of Malaya, who are the guests of the PAM. paid a visit to Kajang yesterday. They were met by representatives of the Kajang District Planters’ Association and after breakfasting at the Rest house, they visited Balgownie Estate, the Kajang Central Rubber Factory, Reko Hill Estate. West Country Estate and the F. M.S. Rubber  Co.'s factory. They were afterwards entertained to tiffin at the rest house.

1915 DELEGASI Persatuan Peladang Jepun Malaya, yang merupakan tetamu PAM. mengadakan lawatan ke Kajang semalam. Mereka ditemui oleh wakil Persatuan Penanam Daerah Kajang dan selepas bersarapan di Rumah Rehat, mereka melawat Estet Balgownie, Kilang Getah Pusat Kajang, Ladang Bukit Reko. West Country Estate dan F.M.S. Kilang Rubber Co. Mereka kemudiannya dihiburkan untuk makan tengah hari di rumah rehat.

1930   Kajang, as as recently as 1919 that English education first came to this busy little Selangor town. The School , originally known as the Govt. English School, Kajang was officially opened on April 1, 1919. Its first home was the old Kajang Rest House. The old Government rest house was allotted for that purpose, and the response was so great that a building which was  constructed to house perhaps one dozen casual visitors actually accommodated at one time over 450 pupils. The new building has been built at a cost of $200,000, and in educational and athletic facilities it leaves nothing to be desired. 

The keen demand for English education  in the Federated States, and the way in which the Government is meeting it, are reflected in the history of the fine new building. Its headmaster, Mr. C. E. Cates, mentioned a note of warning at the opening ceremony that the new building is not likely to satisfy the local need for very long. “The yearly demand for admission to the lowest classes,” said Mr. Cate: justifies the belief that before many years have  passed we shall once more be full to saturation point, and clamoring for another building. The school provides academic as well as vocational education up to Form V. The new building was occupied in 1930.

1930 Kajang, seawal 1919 pendidikan Inggeris mula-mula datang ke pekan kecil Selangor yang sibuk ini. The School , asalnya dikenali sebagai Govt. Sekolah Inggeris, Kajang dibuka secara rasmi pada 1 April 1919. Rumah pertamanya ialah Rumah Rehat Kajang yang lama. Rumah rehat Kerajaan yang lama telah diperuntukkan untuk tujuan itu, dan sambutannya begitu hebat sehinggakan sebuah bangunan yang dibina untuk menempatkan kira-kira sedozen pengunjung kasual sebenarnya menempatkan pada satu masa lebih 450 murid. Bangunan baru itu telah dibina dengan kos $200,000, dan dalam kemudahan pendidikan dan olahraga ia tidak meninggalkan apa-apa yang diingini.

Permintaan yang tinggi untuk pendidikan Inggeris di Negara Bersekutu, dan cara Kerajaan memenuhinya, dicerminkan dalam sejarah bangunan baharu yang indah itu. Guru besarnya, Encik C. E. Cates, menyebut nota amaran pada majlis perasmian bahawa bangunan baharu itu tidak mungkin memenuhi keperluan tempatan untuk tempoh yang lama. "Permintaan tahunan untuk kemasukan ke kelas terendah," kata En. Cate: membenarkan kepercayaan bahawa sebelum bertahun-tahun berlalu kita akan sekali lagi penuh ke titik tepu, dan berteriak untuk bangunan lain. Sekolah ini menyediakan pendidikan akademik dan vokasional sehingga Tingkatan V. Bangunan baru ini telah diduduki pada tahun 1930.

1932    The Kajang and Rawang rest houses in Selangor have been closed for some time, and those at Parit, Gopeng and Bruas, in Perak, have also been closed, according to an announcement made last week by the Malayan Automobile Association.

1932    Rumah rehat Kajang dan Rawang di Selangor telah ditutup untuk beberapa lama, dan yang di Parit, Gopeng dan Bruas, di Perak, juga telah ditutup, menurut pengumuman yang dibuat minggu lepas oleh Persatuan Automobil Malaya.

1936    Inche Samah bin Haji All, M.C.S.. District Officer, Kuala Lumpur and Ulu Langat, who Is going on transfer to Taiping, was entertained by the staff of the District Office to a tea party at the Kajang Rest house on Thursday.

1936    Inche Samah bin Haji All, M.C.S.. Pegawai Daerah, Kuala Lumpur dan Ulu Langat, yang akan berpindah ke Taiping, telah dihiburkan oleh kakitangan Pejabat Daerah ke majlis minum petang di Rumah Rehat Kajang pada hari Khamis.

1956    The Kajang Town Board is working to give the town a rest house. The former rest house is occupied by the Deputy Chairman, Town Board, as accommodation is tight here. 

1956    Lembaga Bandaran Kajang sedang berusaha untuk memberi bandar itu sebuah rumah rehat. Rumah rehat bekas itu diduduki oleh Timbalan Pengerusi, Lembaga Bandaran, kerana tempat tinggal di sini tidak mencukupi.

1956    A new Government Rest house is to be built at Kajang. The town has been without a rest house for 16 years.

1956 Rumah Rehat Kerajaan yang baru akan dibina di Kajang. Pekan ini telah tiada rumah rehat selama 16 tahun.


Klik link di bawah untuk maklumat lanjut daripada Arkib Negara

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 AUG 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0064520W
Hit
:
56
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
21 AUG 1911
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0159248W
Hit
:
54
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
6 OCT 1890
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0021082W
Hit
:
51
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
20 MAY 1909
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0148088W
Hit
:
36
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 JAN 1906
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0126652W
Hit
:
35
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 NOV 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0119328W
Hit
:
32
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
17 MAY 1889
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0015211W
Hit
:
31
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 JAN 1906
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0126708W
Hit
:
29
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
28 APR 1911
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0157423W
Hit
:
29
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 FEB 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0134620W
Hit
:
21
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
2 NOV 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0072950W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 JUL 1901
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0098472W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
22 APR 1904
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0115833W
Hit
:
17
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 MAY 1899
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0081903W
Hit
:
15
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
1 MAY 1897
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0070195W
Hit
:
13
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
26 JUN 1890
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0021957W
Hit
:
12
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

  

Rumah Rehat Beranang

Beranang mendapat nama dari loghat Negeri Sembilan yang bermaksud 'berenang'. Enam sahabat yang diketuai oleh Tok Batin Lidah Hitam terpaksa berenang di sebuah sungai yang cetek untuk ke seberang sungai. Malangnya sungai yang disangka cetek, rupa-rupanya dalam dan arus yang deras. Setelah Tok Batin Lidah Hitam melepasi Sungai Beranang, air sungai tersebut kering atau cetek. Penduduk sekitarnya tidaklah perlu berenang lagi dan mengucapkan terima kasih kepada Tok Batin Lidah Hitam.

Beranang betul-betul terletak diatas sempadan Selangor dan Negeri Sembilan. Sebahagian Ulu Beranang termasuk dalam negeri Semblan. Beranang dan Semenyih pada suatu ketika dimiliki dan ditadbir oleh Dato' Kelana Sungai Ujong dan Datok Kelana Sendeng. Permasalahan sempadan Semenyih dan Beranang wujud berikutan sempadan yang tidak betul dan kawasan hutan tidak diukur dengan jelas.

Klik link di bawah untuk maklumat lanjut daripada Arkib Negara

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
25 FEB 1907
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0134620W
Hit
:
21
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
16 JUN 1896
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0063625W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT


Rumah Rehat Dusun Tua

Dusun Tua terletak di Batu 16, Hulu Langat. Koordinat geografinya ialah 3°8΄0΄΄ Utara, 101°50΄0΄΄Timur. Ia terdiri daripada tujuh kampung dan tiga taman. Pada masa ini terdapat kira-kira 1500 keluarga dan lebih kurang 4000 orang tinggal di sini. Dusun Tua berasal daripada pokok Durian tua di sekitar kawasan itu kira-kira seratus tahun dahulu. Sebelum kampung itu dinamakan  Dusun Tua, ia pernah menjadi ladang buah-buahan. mula berpindah kerana keadaan tanah yang baik dan sungai menyediakan banyak sumber semula jadi untuk penduduk berhampiran. Kemudian mereka bermula dengan sawah padi, tanaman getah dan banyak lagi.

Dusun Tua, kebanyakannya dihuni oleh orang Melayu Mendehling (Sumatra), yang berhijrah dan menetap di sana lama sebelum Pentadbiran British di Selangor bermula. Menjadi Orang Mendehling adalah sebuah kebanggaan orang ramai dan apabila ditanya dari mana mereka datang akan menjawab, “Saya Anak Mendehling Tuan”  Mereka menanam padi bukit, ayam, kambing dan menanam pokok buah-buahan pelbagai jenis, Ramai memiliki pegangan getah beberapa ekar setiap satu, menoreh pokok. dan menjualnya  kepada peniaga getah Cina manakala yang lain bekerja sebagai penoreh getah di ladang jiran.

Pada masa dahulu, Dusun Tua terletak dua batu dari pekan Ulu Langat melalui laluan kekang. Ulu Langat terletak 14 batu dari Kuala Lumpur, dan dicapai melalui jalan yang bercabang dari Jalan Cheras. Terdapat juga laluan kekang ke Ulu Langat dari Ampang ke atas Bukit Belachan. Dari Dusun Tua, Genting Peras dan Bukit Hitam mudah didaki. Dusun Tua adalah sebuah perkampungan yang tidak tercemar dengan beberapa kedai beratap nipah.

Kolam Air Panas Dusun Tua

Sememangnya, dalam tahun 1890, telah dicadangkan pada tahun tersebut oleh kerajaan untuk membina sebuah Rumah Rehat di Ulu Langat, Salah satu cadangan pembinaan rumah rehat berhampiran dengan mata air panas di Dusun Tua, kira-kira tiga batu (5km) dari kampung itu. Air belerang di mata air panas itu dipercayai dapat menyembuhkan penyakit kulit tertentu. Mata air panas itu terletak berhampiran dengan jalan raya, kira-kira 50 ela dan untuk sampai ke situ seseorang perlu menyeberangi jambatan gantung yang cukup kecil yang merentangi sungai Langat.  Air di sebahagian daripadanya sangat panas sehingga mungkin untuk merebus telur di sana. Punca air panas ini akan disalurkan melalui paip ke bilik-bilik mandi. Rumah Rehat itu sendiri akan menjadi Sanatorium. Dr. Bott telah diminta untuk melawat tempat-tempat tersebut dan melihat serta  menganalisis kandungan kolam air panas tersebut.

Analisis Kandungan bahan kimia dan ciri-ciri air panas di Dusun Tua dalam tahun 1890

Pada tahun 1890 juga, Residen Selangor telah bersetuju untuk membina sebuah sanatorium berhampiran Mata Air Panas Dusun Tua, di Ulu Langat. Sanatorium, ini semakin dihargai, dan penginapannya terbukti tidak mencukupi. Pada tahun tersebut, sejumlah peruntukan telah disediakan untuk empat lagi bilik tambahan dan untuk membina dua gelanggang tenis. Rumah rehat ini dapat disiapkan dalam tahun 1891.

Dalam tahun1892, Warta Kerajaan Selangor memaklumkan Banglo Kerajaan di Dusun Tua,  kini boleh digunakan oleh Pegawai Kerajaan dan lain-lain. Ia terletak dengan selesa di Sungai Langat berhampiran dengan mata air panas. Kandang kuda yang baik disediakan, dengan penjaga dan tukang masak  tinggal di premis. Tertakluk kepada Perintah Am yang berkaitan dengan pendudukan Banglo Kerajaan oleh Pegawai yang bertugas, satu dolar akan dikenakan untuk setiap hari atau sebahagian daripada sehari untuk menduduki satu bilik, termasuk. kehadiran dan lampu. Terdapat dua bilik tidur berperabot dan dua bilik air. Sesiapa yang berhasrat untuk menduduki Banglo itu hendaklah memohon kepada Jurutera Negeri atau kepada Pegawai Daerah, Ulu Langat.

Terdapat beberapa contoh sifat penyembuhan air yang digunakan secara dalaman dan luaran dalam kes reumatik, hati, dan penyakit yang timbul. daripada keadaan buruk dalam darah, Bagaimanapun. perlu, untuk memberi amaran kepada pelawat supaya tidak mengharapkan hasil kuratif daripada penginapan semalam dan, katakan, dua kali mandi; dan sebaliknya, sikap kesederhanaan dalam semua perkara tidak boleh dilupakan.

Rumah mandi konkrit boleh didapati di Dusun Tua dan Setapak untuk mereka yang ingin berubat di spa kampung ini, tetapi mata air lain juga digunakan oleh orang Melayu dan Cina untuk tujuan perubatan. terutamanya untuk rawatan kudis. Air dari mata air panas ini adalah mineral, tetapi analisis kandungan meninggalkan keraguan sama ada air itu mempunyai sebarang nilai terapeutik apabila diambil secara dalaman. Mandi dalam air panas ini mungkin bermanfaat, ini merupakan satu bentuk rawatan perubatan yang diiktiraf dan bernilai, tetapi laporan Dr. Jones menyampaikan amaran bahawa mandi air panas, untuk pesakit yang benar-benar sakit, boleh mendatangkan lebih banyak mudarat daripada kebaikan melainkan diberikan di bawah pakar. penyeliaan.

Gambaran seseorang yang berada di Sanatorium Dusun Tua ketika itu menceritakan;
"Di pekarangan the rumah rehat. suatu petang yang cerah dan tenang, dan tempat itu dilihat hebat penuh kelebihan. Pemandangan dari beranda, walaupun sedikit terhad, adalah sangat  menarik: di sebelah kiri sungai, alirannya bergegas dan berpusing-pusing, memberikan tempat itu daya tarikan utamanya; di hadapan, di seberang laman,  hutan, suram dan gelap dalam cahaya petang; sementara ke kanan kelihatan wap naik dari mata air panas. Ia memberikan satu perasaan luar biasa melihat wap ini meruap keluar dari bumi, dan kesannya lebih cantik dengan pemeriksaan yang lebih dekat. 
Bongkah-bongkah batu kelabu,  dalam semua jenis bentuk dan alur oleh tindakan air, menonjol dalam rongga  di mana  mendapan berair yang kelihatan pelik, kehitam-hitaman dan berbuih, terapung di permukaannya. Hampir air mendidih, mengukus dan mengeluarkan wap bergegas keluar dari lubang. Jika merenung sungai ini, dalam cahaya malap, dengan wap yang berlegar di sekelilingnya, seseorang boleh membayangkan dengan memanjat dan melihat di tepinya atau melihat ke dalam jurang neraka, mungkin".




Rumah Rehat di Dusun Tua dalam tahun 1936

Bergambar untuk kenangan di Dusun Tua dalam tahun 1936


Berendam di kolam air panas Dusun Tua dalam tahun 1936



Rungutan dan Komentar
  • Dikatakan rumah rehat itu mempunyai empat bilik tidur, tetapi hanya dua bilik sahaja yang ada. Terdapat dua katil, dan sofa, dan empat tilam, tetapi tuala tidak disediakan. 
  • Sekeping kain belacu dengan corak cek ringan telah dibawa keluar untuk alas meja; dan terpaksa menunggu giliran untuk menggunakan sudu. 
  • Terdapat pemuda-pemuda Melayu dari kampung berhampiran yang berlagak samseng ketika meminta bayaran parkir kereta di sana.
  • Serangan nyamuk dan agas pada waktu malam menambahkan ‘kepanasan’ ketika berada di sana.
                 
Antara rungutan yang diutarakan dalam akhbar tentang Dusun Tua

Aktiviti Sosial di Sanatorium

Sanatorium Dusun Tua menjadi pilihan pertama untuk ramai pasangan pengantin Barat untuk berbulan madu di sana.

1899 The wedding was solemnized, on the 29th August, at St.John’s Church, Kuala Lumpur, by the Revd. Father Lettisicur, of Mr.L. R. Yzelmanand Miss E. OH; the eldest daughter of Mr. J. O'Hara, the well-known Inspector of Waterworks, Kuala Lumpur. Owing to recent bereavements in the bridegroom’s circle, the wedding was a quiet one. The bride, who was given away by her father, was very prettily costumed.” The newly married couple left for their honeymoon to the Dusun Tua Rest House, amidst showers of rice and good wishes. They were also the recipients of many valuable presents.

1899 Perkahwinan itu telah dilangsungkan, pada 29 Ogos, di Gereja St.John, Kuala Lumpur, oleh Revd. Bapa Lettisicur, daripada Mr.L. R. Yzelmanan dan Cik E. OH; anak sulung Encik J. O'Hara, Inspektor Kerja Air, Kuala Lumpur yang terkenal. Disebabkan oleh kehilangan baru-baru ini dalam kalangan pengantin lelaki, perkahwinan itu berlangsung dengan tenang. Pengantin perempuan, yang dihadiahkan oleh bapanya, berpakaian sangat cantik.” Pasangan yang baru berkahwin itu berangkat berbulan madu ke Rumah Rehat Dusun Tua, di tengah-tengah hujan beras dan ucapan selamat. Mereka juga merupakan penerima banyak hadiah berharga.

1910 The wedding was quietly solemnised at St. Mary's Church on Saturday morning last of Mr Arnold Percy Robinson, of Messrs Drew and Napier, Kuala Lumpur, and Miss Eversley Chaning Pearce. The Rav. P.G. Graham, Chaplain of Selangor, officiated. The chancel was tastefully decorated with plants and ferns kindly lent for the occasion by Mr and Mrs Watson. Mr H. C. E. Zicharias gave the bride away, and Mr F. E. Taylor was best man, The bride wore a very pretty dress of cream net, the bodice trimmed with beautiful lace, the latter forming a long * tunique™ falling over the net skirt. The border of the lace was in a very rich design of roses and leaves, A pretty chip hat, trimmed with pink roses, was very becoming. A number of friends were present at the service, which was choral, the hymns being “The voice that breathed o'er Eden” and “O Perfect Love.” At the conclusion of the ceremony the happy couple received the congratulations of their friends, and then left by motor for Dusun Tua.

1903 While I myself know people (and not old-timers at that) whose choice of a honeymoon resort was the rest-house at Dusun Tua, now half an hour's run by car from Kuala Lumpur and, still a lovely place.

1903 Sementara saya sendiri mengenali orang (dan bukan orang lama pada masa itu) yang pilihan resort berbulan madu adalah rumah rehat di Dusun Tua, kini perjalanan setengah jam dengan kereta dari Kuala Lumpur dan, masih merupakan tempat yang indah.

1910 The wedding took place quietly at St. Mary on Saturday morning last Mr Arnold Percy Robinson, Messrs Drew and Napier, Kuala Lumpur, and Miss Eversley Chaning Pearce. Rav. P. G. Graham, Chaplain of Selangor, officiated. The chancel was attractively decorated with plants and ferns lent for the occasion by Mr and Mrs Watson. Mr. H. C. E. Zicharias presented the bride, and Mr. F. E. Taylor was best man, The bride wore a very beautiful cream-colored dress, the bodice trimmed with beautiful lace, the latter forming a long tunic * falling over a net skirt. The lace border is in a very rich design of roses and leaves, The pretty chip hat, trimmed with pink roses, becomes very attractive. A number of friends were present at the ceremony, namely the choir, the hymns being "The Voice that breathes Eden" and "O Perfect Love." At the end of the ceremony, the happy couple received congratulations from their friends, and then left by motorbike to Dusun Tua.

1910 Perkahwinan itu dilangsungkan secara senyap-senyap di Gereja St. Mary pada pagi Sabtu terakhir Encik Arnold Percy Robinson, Tetuan Drew dan Napier, Kuala Lumpur, dan Cik Eversley Chaning Pearce. Rav. P.G. Graham, Chaplain of Selangor, merasmikan. Canselor itu dihiasi dengan menarik dengan tumbuh-tumbuhan dan paku pakis yang dipinjamkan untuk majlis itu oleh Encik dan Puan Watson. Encik H. C. E. Zicharias menghadiahkan pengantin perempuan itu, dan Encik F. E. Taylor adalah lelaki terbaik, Pengantin perempuan itu memakai pakaian berwarna krim yang sangat cantik, korsetnya dipangkas dengan renda yang cantik, yang terakhir membentuk tunique * panjang yang jatuh di atas skirt jaring. Sempadan renda itu dalam reka bentuk bunga mawar dan daun yang sangat kaya, Topi cip yang cantik, dipangkas dengan bunga ros merah jambu, menjadi sangat menarik. Sejumlah rakan hadir pada majlis itu, iaitu paduan suara, lagu-lagu pujian ialah “Suara yang menghembuskan Eden” dan “O Cinta Sempurna.” Di penghujung majlis, pasangan bahagia itu menerima ucapan tahniah daripada rakan-rakan mereka, dan kemudian bertolak dengan motor ke Dusun Tua.

1914  Mr M. Browne, of Calcutta, brother of the bridegroom, was the best man. The ceremony was performed by the Rev. W. S. Kelley. A reception was to be held afterwards at the residence of Dr. and Mrs Sansom, at which the guests were expected to number about fifty. Mr and Mrs Browne were to leave by motor for the honeymoon, going first to Dusun Tua, and afterwards to Coonoor, Southern India.

1914 Encik M. Browne, dari Calcutta, abang kepada pengantin lelaki, adalah lelaki terbaik. Upacara ini telah dilakukan oleh Rev. W. S. Kelley. Majlis resepsi akan diadakan selepas itu di kediaman Dr. dan Puan Sansom, di mana tetamu dijangka berjumlah kira-kira lima puluh orang. Encik dan Puan Browne akan bertolak menaiki motor untuk berbulan madu, pergi dahulu ke Dusun Tua, dan selepas itu ke Coonoor, India Selatan.

1935 Following the service at the Church a well-attended reception was held at the residence of the bridegroom's parents in Yap Kwan Seng Road. Mr. Pat Zilwa, JP, MC who proposed the toast wished the couple a very happy married life. The newly-married couple are spending their honeymoon at Dusun Tua.

1935 Selepas kebaktian di Gereja, sambutan yang dihadiri ramai telah diadakan di kediaman ibu bapa pengantin lelaki di Jalan Yap Kwan Seng. Encik Pat Zilwa, JP, MC yang mencadangkan minuman semoga pasangan ini selamat melayari kehidupan berumah
tangga.  Pasangan yang baru berkahwin itu berbulan madu di Dusun Tua.


Aktiviti-aktiviti Rekreasi selain Kolam Air Panas

Mandian belerang  sentiasa menjadi tarikan kuat kepada orang ramai yang melawat Kuala Lumpur. Mungkin disebabkan kesukaran untuk mendapatkan banglo, walaupun tempat itu kekal selama bertahun-tahun sebagai tempat yang menarik untuk pesta keseronokan hujung minggu dan pembuat percutian, maka dalam tahun 1930, perusahaan 4 syarikat—Chinese Sanatorium Ltd—yang berdaftar di Kuala Lumpur dengan modal nominal $100,000, telah mengubah keseluruhan muka bukit yang menghadap ke banglo Kerajaan. Malah syarikat ini membangunkan sembilan ekar tanah beralun yang mereka duduki. Mereka telah membina pavilion mandian renang yang besar ke banglo serta gelanggang tenis bersimen. 

Bilik mandi juga didirikan. Air dibekalkan dari mata air panas melalui paip. Terdapat juga bilik untuk menukar pakaian dan berpakaian, dan sebagai tambahan, sebuah restoran depan kolam, di mana makanan Barat dan Cina boleh diperoleh. Terdapat juga, bar untuk yang dahaga, dan seluruh tempat itu diterangi pada waktu malam.

Adalah menjadi kebiasaan ketika itu, untuk berparti selepas tarian malam Sabtu di Kelab Selangor di Kuala Lumpur, atau dari salah satu kabaret, untuk keluar ke Dusun Tua, untuk berenang tengah malam, makan malam lewat, dan kembali pada awal pagi. Dusun Tua akan sentiasa diingati sebagai sebuah perkampungan dunia lama yang mendamaikan di mana para pengunjung menghabiskan banyak masa yang menyeronokkan pada hari-hari yang membosankan. 

Pengunjung boleh berenang di sungai Langat selepas mandi belerang di mata air berhampiran. Berakit di sungai Langat adalah hobi yang popular, pada zaman itu, dan rakit buluh boleh disewa oleh mereka yang 'inginkan sedikit keseronokan. Ia sangat menyeronokkan, dengan hanya satu titik bahaya di dalamnya, berakit menuruni air sungai yang deras, mengelak batu besar, dan berunding dengan jeramnya, yang merupakan pekerjaan yang sukar, dan orang Melayu yang mengenali sungai Langat dengan baik, sentiasa terlibat. untuk mengendalikan rakit ini. Bagi peminat aktiviti mendaki gunung, Gunung Itam dan Genting Peras tidak jauh jaraknya dari sanatorium ini.

King George pernah ke Dusun Tua dalam tahun 1926



Mereka juga berakit di Sungai Langat ketika itu (1926)

Sejak tahun 1938, rumah rehat dan sanatorium sudah tiada lagi. Malah, pada tahun 1959, Jabatan Pelancongan tidak bercadang untuk membangunkan semula kawasan mata air panas di Dusun Tua, di Ulu Langat, sebagai pusat peranginan pelancong. Selain Batu Caves, mata air panas itu merupakan salah satu daripada tarikan semula jadi yang mudah dikunjungi berhampiran Kuala Lumpur. Pegawai Promosi Pelancong, Inche Osman Siru, bersetuju bahawa Dusun Tua akan menjadi resort pelancongan yang baik. Namun. dia berkata, "Jabatan kami ingin melihat perusahaan swasta membangunkan tempat ini, seperti di Weisbaden. Jerman.” 

Kini, sesiapa sahaja dibenarkan mandi menggunakan air di kolam ini dengan peraturan-peraturan yang mudah. Oleh kerana ia bukanlah kolam mandi, tidak ada sesiapa dibenarkan untuk masuk berendam di dalam kolam. Cuma guna gayung dan baldi. Walaupun begitu, memang sangat berbaloi untuk mandi. Keadaan persekitaran dijaga rapi. Terdapat lebih kurang 10 buah pondok wakaf kecil yang dibina bagi memudahkan pengunjung untuk meletakkan barangan. Bilik persalinan yang seadanya memudahkan lagi sesi persalinan. Kawasan mandi telah diasingkan antara lelaki dan perempuan. Walaupun begitu, sumber air masih dari kolam yang sama. Kawasan ini dibuka setiap hari bermula jam 7.30 pagi hingga 7.30 malam.



Keadaan di kolam Air Panas Dusun Tua kini



Kolam air panas juga wujud di beberapa tempat lain dan ia menjadi satu sumber tarikan untuk dikunjungi. Senarai Pusat Rekreasi Kolam Air Panas di Negeri Selangor adalah seperti berikut:

  • Kolam Air Panas Hulu Tamu, Batang Kali
  • Kolam Air Panas Selayang, Batu 9 Gombak
  • Kolam Air Panas Setapak
  • Kolam Air Panas Sg. Serai, Dusun Tua Hulu Langat
  • Kolam Air Panas Semenyih
  • Air Panas Kerling, Hulu Selangor

Kerajaan Negeri juga menurunkan peruntukan bagi tujuan menaik taraf kemudahan- kemudahan demi keselesaan pengunjung ke kolam air panas berkenaan. Pada masa yang sama pemantauan berterusan secara bersepadu  ke tempat- tempat rekreasi kolam air panas. Melalui aktiviti dan pemantauan ini, pusat rekreasi kolam air panas akan terus terjaga dan mendapat perhatian supaya ia terus kekal menjadi salah satu tarikan pelancongan bukan sahaja untuk dinikmati oleh pelancong-pelancong luar bahkan turut dirasai oleh pengunjung tempatan. 

Keunikan yang ada sewajarnya dipelihara kerana ia menjadi kebanggaan negeri dan aset penting dalam industri pelancongan. Kesedaran kepada pelancong  juga harus diberi tumpuan dan dipertingkatkan khususnya pelancong tempatan terhadap kebersihan pusat-pusat rekreasi tersebut. Bagi memastikan kolam- kolam air panas dikunjungi ramai, Kerajaan Negeri melalui pelbagai saluran media terutamanya media sosial meuar-uarkan mengenai kewujudan serta keistimewaan lokasi pelancongan bagi menggalakkan kedatangan pelancong ke lokasi tersebut.

Klik link di bawah untuk maklumat lanjut daripada Arkib Negara

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
8 MAY 1895
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0056881W
Hit
:
51
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 NOV 1901
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0099493W
Hit
:
23
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
14 OCT 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0027782W
Hit
:
22
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
11 AUG 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0026606W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
12 JAN 1894
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0047642W
Hit
:
20
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
29 JUL 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0026322W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
7 OCT 1890
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0021087W
Hit
:
18
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
9 FEB 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0041361W
Hit
:
16
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

 

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
30 OCT 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0027927W
Hit
:
27
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
6 OCT 1891
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0027536W
Hit
:
19
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT
Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
4 JUL 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0043023W
Hit
:
16
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT

Rumah Rehat Sepang

1894The Resident walked through the principal streets and after paying a visit to the towkay at his fine house, situated in the centre of the town, procecded to the quarters of the Assistant District Officer. Shortly afterwards, accompanied by Mr. Skeat, Penghulu Raja Manan and Haji Doolah, a Javanese headman, he walked 3} miles down the new kuala track, us far as Telok Merbau, where he embarked on board the Enid and steamed out to the Eemeralda, by which vessel he returned to Jugra. The following morning the Resident landed and inspected the new road to the Senior District Officer's Quarters, the Hospital, the only patients in which were from Sepang, the Rest House, the Police Barracks and the Reading and Recreation Room. After breakfasting with Mr. and Mrs. Turney at their comfortable bungalow, the Resident received the Raja Muda and his wife, Tungku Moharrum, at the Government Balei, and soon afterwards embarked on board the Esmeralda for Klang, and reached Kuala Lumpur, by train, by 3.48 pm, the same evening.

1894 Residen berjalan melalui jalan utama dan selepas membayar lawatan ke tauke di rumahnya yang indah, terletak di tengah-tengah bandar,diteruskan ke kuarters Penolong Pegawai Daerah. Tidak lama selepas itu, diiringi oleh En Skeat, Penghulu Raja Manan dan Haji Doolah, seorang penghulu Jawa, dia berjalan sejauh 3 batu ke bawah landasan kuala baru, sehingga ke Telok Merbau, tempat beliau memulakannya menaiki Enid dan belayar keluar ke Emeralda, dengan kapal mana dia kembali ke Jugra.

Keesokan paginya Residen mendarat dan memeriksa yang baru jalan ke Kuarters Pegawai Daerah Kanan, Hospital, satu-satunya pesakit di mana dari Sepang, Rumah Rehat, Polis Berek dan Bilik Bacaan dan Rekreasi, Selepas bersarapan dengan En. dan Puan Turney di tempat yang selesa banglo, Residen menerima Raja Muda dan isterinya, Tungku Moharrum, di Balai Kerajaan, dan tidak lama kemudian memulakannya menaiki Emeralda ke Klang, dan sampai ke Kuala Lumpur, dengan kereta api, pada 3.48 petang, petang yang sama.


Klik link di bawah untuk maklumat lanjut daripada Arkib Negara

Tajuk
:
Kategori
:
ARKIB AWAM
Subkategori
:
NEGERI
Sumber
:
Tarikh
:
15 SEP 1893
Jenis Rekod
:
DOKUMEN
No Penerimaan
:
1957/0044434W
Hit
:
15
Subjek
:
DOKUMEN  
Lokasi
:
IBU PEJABAT















Kehidupan Orang Bukit di Selangor Sebelum Merdeka

Sebelum istilah "Orang Asli" mula digunapakai, orang Melayu dan semua penduduk di Malaya termasuk Inggeris menggunakan istilah &qu...